فردوسیپور در ابتدای برنامهاش گفت كه دو سه ساعت با دونگا صحبت خواهند كرد و از او تا آخرین لحظهای كه به پرواز برسد، سوال خواهد پرسید. شاید تنها نقطه ضعف این گفتوگو با ستاره سرشناس فوتبال دنیا، بخش ترجمه آن بود كه در بسیاری از لحظات مشخص نمیشد دونگا چه میگوید.
*تشكر میكنیم كه با وجود خستگی به ایران آمدید.
با خستگی كه داشتم خوب بود كه بیایم با كشورتان آشنا شوم. خوشحالم كه 1500 نفر از ایران برای دیدن جام جهانی به برزیل میروند. امروز هم به بیمارستان محك رفتم كه خیلی خوب بود.
*همیشه دونگا را در زمین به عنوان یك آدم جدی میدیدیم.
داخل زمین آدم باید تمركز داشته باشد.
*چطوری میشود كه یك بازیكن با سبك شما كه فیزیكی بازی میكردید، بین آن همه بازیكن تكنیكی چهره شود؟
در بخش گروهی هر كسی باید كاری انجام دهد. در پستی كه من بازی میكردم باید این روش بازی را انجام میدادی.
*بین ریوالدو، رونالدو ، ببتو ، روماریو و رونالدینیو كدام را انتخاب میكنید؟
سخت است. اگر یك حمله خوب بخواهیم، روماریو گزینه خوبی است. در زمین بازیكن عالی است. رونالدینیو تكنیكی است و بیشتر شبیه بازیكنان قدیمی برزیل است. ببتو سرعتی است.
*روماریو معمولا زیاد از فوتبال برزیل انتقاد میكند.
او وارد سیاست شده و كارش را عالی انجام میدهد. با جوانتر ها دعوا میكرد و به من میگفت تو خیلی جدی هستی و من گفتم كه باید آرامتر باشی.
*در آستانه جام جهانی حال و هوای برزیل چطور است ؟
خیلی خوب است. استادیومها آماده شدهاند. طرفداران برزیل هر كسی را میبینند خیلی خوب برخورد میكنند.
*با توجه به اعتراضات مردم برزیل، آنها هنوز هم چیزی جز قهرمانی را شكست میدانند؟
برای فوتبال برزیل همیشه باید آماده باشی. ما بازیكنان خوبی داریم. دومی همیشه یكی از آخرینهاست. هر كسی بخواهد اعتراض كند میتواند اعتراض كند.
*تیم ملی برزیل در این دوره از نظر فنی چطور است؟
برزیل شانس زیادی برای قهرمانی دارد. بازیكنانش در تیمهای بزرگ اروپایی بازی میكنند. تیمی كه اسكولاری درست كرده شاید بازیكنان بزرگ مثل رونالدو و ریوالدو و روماریو نداشته باشد اما بازیكنان خوبی دارد كه اهل رقابت هستند. با حمایت تماشاگران میتواند قویتر شود. تیم ملی نباید هیچ اشتباهی داشته باشد. اگر ما در آن بازیها گل نمیخوردیم میتوانستیم گل بزنیم و بازی را ببریم.
*الان برزیل چنین بازیكنی دارد؟
خیلی سخت است مثل روماریو ولی ما الان نیمار را داریم. در تیم ملی بازیكن باید متفاوت باشد. نیمار بازیكن خوبی است و بازیكن خوب باید خودش را در جام جهانی نشان دهد مثل پله و روماریو و رونالدو.
*اسكولاری الان بهترین گزینه برای تیم ملی برزیل است؟
بدون شك همیشه گفتهام كه تیم ملی یك كشتی است در اقیانوس. ما ده تا دروازهبان داشتیم و نمیدانستیم چه كسی میخواهد بازی كند. اسكولاری آمد و تصمیم گرفت چه كسی بازی كند. ااو به تیم آرامش داد.
*میگفتند اسكولاری كنار زمین شلوغ میكند و حتی كنار زمین گفته كه بازیكن حریف را مصدوم كنید.
مربی است كه به بازیكنان می گوید محكم بازی كنند. به بازیكنان گفته بود كه محكم بازی كنید اما منظورش این نبود كه كسی را مصدوم كنند.
*یك شبكه رادیویی یا تلویزیونی برزیل مدتی قبل صدایی ضبط شده را از اسكولاری پخش كرد كه گفته بود بازیكن حریف را مصدوم كنید.
بیشتر به خاطر حساسیت بازی بوده. به این دلیل كه تیمش خوب بازی نمیكرد و حریف خیلی بهتر بازی میكرد. برای اینكه بازیكنان بفهمند باید بهتر بازی كنند شاید از لغت زدن استفاده كرده.
*صحبتی مطرح شده بود در این مورد كه برزیل دیگر فوتبال زیبایی انجام نمیدهد. خودتان فوتبال زیبا را دوست دارید یا فوتبال دفاعی و نتیجه گرا؟
من فوتبال نتیجه گرا را دوست دارم. اگر نتیجه بگیرید باید كیفیت داشته باشید. اروپاییها خیلی تیم 1982 را دوست داشتند چون به آنها میباختیم اما در 1994 اروپاییها خیلی كمتر ما را دوست داشتند چون همه را میبردیم. فوتبال عوض نمیشود. الان بازیكنان 10 - 11 كیلومتر میدوند.
*شما در پست هافبك دفاعی بازی میكردید. در پست شما در این دوره بازیكنان میتوانند وظیفه را به خوبی انجام دهند؟
بله میتوانند. پائولینیو حتی از من سریعتر است. سرعت دارد و در جام جهانی آفریقا فلیپ بود كه میتوانست این كار را انجام دهد. در آن جام هیچ خطایی انجام نداد و اخراجش الكی بود.
*میگویند سختترین شغل دنیا سرمربیگری تیم ملی فوتبال برزیل است؟
در برزیل اولین چیز فوتبال است. همیشه همه میخواهند تیم برد داشته باشد. همیشه از مربی تیم ملی انتقاد میشود. این كاری است كه باید انجام شود و آدم باید با فكرهایی كه دارد كار را انجام دهد.
*سال 2010 شرایط سختی را تجربه كردید. آن سال استعفا دادید یا اخراج شدید؟
در برزیل اگر برد نداشته باشی شما را میگذارند كنار. در جام جهانی یك اشتباه كه بكنی بیرونی. باید دفاع كنی و دفاع كنی تا بتوانی حریف را از پا بیندازی. اگر در مسابقه یك اشتباه كنی دیگر جای برگشت ندارد. اشتباه پیش میآید و اشتباه برای انسانهاست. تیم كه میبازد، همه با هم میبازند.
*گل اول را هلند شانسی به شما زد.
این صحنه اصلا خطا نبود اما به بازیكنا ما كارت قرمز نشان داد. داور خیلی دور از صحنه است. فكر كنم كسی در گوشی به او گفت كه چه اتفاقی افتاده و دوید و بازیكن ما را اخراج كرد.
*عملكرد شما در تیم ملی برزیل چطور بود؟
خیلی از بازیكنان از تعطیلات آمده بودند. مربی برزیل خیلی فشار را تحمل میكند. در برزیل اگر یك اشتباه كنی شما را عوض میكنند.
*اگر دوباره به شما پیشنهاد بدهند، قبول میكنید؟
قبول میكنم. ترس ندارم. البته یك ذره باید ترس داشت ولی باید تمركز كرد. رسیدن به تیم ملی سخت است ولی اگر دعوت شوم میروم.
*مربیانی كه تفكرات دفاعی دارند خیلی در برزیل مورد علاقه مردم نیستند. فكر میكنید به شما این شانس را میدهند؟
آقای لازارونی بعد از 50 سال قهرمان جام آمریكا شده بود. بهترین بازی برزیل مقابل آرژانتین بود. برای همین همیشه نوك حمله ها را خوب پول میدهند. اگر گل بزنند به آنها میرسند و اگر گل نزنند به آنها نمیرسند.
*در جام 94 شما پنالتی حساسی زدید.
هنوز تصویرش در ذهنم هست. آن سی متری كه باید به سمت دروازه میرفتم برای من 4-5 كیلومتر بود. فكر میكردم دروازه بزرگ میشود و توپ كوچك میشود و نمیتوانم ضربه بزنم. توپ را كه میبینی وارد دروازه میشود، هیچ انرژی نداری. روماریو آمد سمت من و گفت كاپیتان پنالتی میزنی یا نه؟ نمیتوانستم بگویم نه. كاپیتان بودم. همه به من اطمینان داشتم.
*چه حسی دارید كه بعد از این همه سال دوباره این صحنه را نگاه میكنید؟
یخ میكنم. نمیدانم آن شجاعت را از كجا آوردم كه آن پنالتی را زدم. چقدر من شجاعت داشتم كه قبول كردم آن پنالتی را بزنم.
*فكر میكردید باجو پنالتی را خراب كند؟
من با باجو در فیورنتینا بازی كردم و خیلی سخت بود كه پنالتی را خراب كنی. تافارل در جای درست پرید. اگر باجو حالتش را عوض میكرد شاید گل میشد.
*شادی بعد از گل شما خودجوش بود؟
آن برای همان لحظه بود. اگر آن پنالتی را اشتباه میكردم دیگر در برزیل راهم نمیدادند. به لازارونی سنگ زدند. فكر كنم به من بمب میزدند.
*دونگا كاپیتان مقتدری در زمین بود كه یك بار هم با ببتو درگیر شدید.
به او گفتم كه كارش را خوب انجام دهد.
*شما خیلی دیده نمیشدیدی در وسط زمین اما خیلی موثر كار میكردید.
ما آن عقب كار میكردیم كه خوب بازی كنیم. اگر دفاع خوب كار نمیكرد تیم نمیتوانست كاری انجام دهد.
*تیم برزیل در جام جهانی 98 چطور بود؟ مخصوصا در قیاس با تیم 94؟
ما توانستیم در بعضی بازیها خوب بازی كنیم و در بعضی بازیها هم نه. بازی اول خوب نبودیم. در نیمه نهایی امید داشتیم قهرمان شویم و رفتیم كه هلند را ببریم. در 45 دقیقه اول خوب بازی كردیم. ولی بازی مساوی شد و رفت به وقت اضافه و پنالتی. اگر پنالتی را میبردیم همه یاد 94 میافتادند اما آن كیفیتی كه در 94 داشتیم را در 98 نداشتیم.
*در فینال جام جهانی 98 گفته میشد كه رونالدو قبل از بازی غش كرده ولی به خاطر اسپانسرها مجبور بود بازی كند.
نه. قبل از بازی رونالدو رفت آزمایشاتی انجام داد و در آزمایش ها چیزی نشان نداد و برگشت كه بازی كند. هیچ كسی نمیدانست چه اتفاقی افتاده بود. داخل رختكن جلسه گذاشتیم و گفتیم بهترین بازیكن نباید بیرون بماند و تصمیم گرفتیم بازی كند. او در صد در صد شرایط نبود اما كسی نبود كه بگوییم بازی نكند. ولی حرفی از اسپانسر نبود.
*نظر شما در مورد نیمار چیست؟
یكی از بهترینهای فوتبال برزیل است. یكی از امیدهای برزیل است كه با بقیه تفاوت دارد. شانس نیمار است كه اسم خودش را جزو بهترین بازیكنان برزیل بگذارد.
*در حد رونالدو، رونالدینیو، ببتو، روماریو و ریوالدو هست؟
كیفیت آن را دارد اما همه چیز به خودش بستگی دارد و شخصیتی كه دارد.
*چه تیمی را در این جام مدعی قهرمانی میدانید غیر از برزیل؟
تیمهای دیگر مثل آلمان. آرژانتین در موقع خوبش است. به نظرم باید روی مسی كار كند. دفاعش را بهتر كرده و شاید بلژیك یا سوئیس در چند سال اخیر بهتر شده اند.
*تلخ تر از قهرمان نشدن برزیل، قهرمان شدن آرژانتین خواهد بود.
دو خبر برای آرژانتین دارد. یك خوب و یك بد. اولی این كه آرژانتین به فینال میرسد اما دومی اینكه به برزیل میبازد.
*چرا همه آرژانتین و برزیل را مدعی قهرمانی میدانند؟
برزیل و آرژانتین به فینال میروند اما كشوری كه جام جهانی را میزبانی میكند، شانس را از دست نمیدهد. هواداران كمك میكنند كه برزیل قهرمان شود.
*بین پله و مارادونا كدام را انتخاب میكنید؟
پله یك افسانه است. مارادونا بعد از پله میآید.
*اگر پله آرژانتینی بود و مارادونا برزیلی دوباره همین را میگفتید؟
دوباره میگفتم پله. پله بازیكنی بود كه سانتوس بازی میكرد. بازیهای او عجیب بود.
*پاسپورت شما را میدیدم، نام دونگا در آن نبود. در كارتون سفید برفی اسم یكی از شخصیتها دونگا بود.
پدرم بازیكن فوتبال بود. همه میخواستند بازیكن فوتبال باشند. همه به من میگفتند تو با قد كوتاه و پای كج، نمیتوانی فوتبالیست شوی.
*از بین مسی و رونالدو كدام را انتخاب میكنی؟
انتخاب سختی است. مسی اگر روی فرم خودش باشد خیلی خوب است. رونالدو با چپ و راست میزند. 70 متر را استارت میزند. او یك بازیكن مدرن است و فیزیكی بازی میكند. اما مسی تكنیكی است و مدل قدیم بازی میكند.
*كلا آرژانتینیها را دوست نداری؟
دوست دارم ببازند.
*مسی یا نیمار؟
در حال حاضر مسی. نیمار خیلی دوست دارد خودش را نشان دهد و به مسی برسد. نیمار جا دارد به جایی كه باید برسد.
*در جام جهانی به نیمار اجازه داده میشود كه آزادانه كار كند؟
نیمار در بارسلونا اعتماد به نفس لازم را ندارد اما در تیم ملی همه او را دوست دارند و راحتتر است و با اعتماد به نفس بیشتری كار میكند.
*شناختی از فوتبال ایران و تیم ملی ایران دارید؟
چهار پنج بازیكن خارج از كشور بازی میكنند و این برای تیم خوب است و كمك میكند. قوچاننژاد تجربه خوبی دارد كه به جوانان كمك میكند. خیلی خوب است برای این بازیكنان كه جلوی تیمهایی مثل نیجریه و آرژانتین بازی میكنند. باید بدانند كه جام جهانی یك بازی است. اگر مثل لیگ بود بیشتر شانس داشتند اما جام جهانی یك بازی است و باید بازی كنند و برنده بیرون بیایند.
*ما چقدر شانس برای صعود داریم؟
شانس خوبی دارید. اگر آرژانتین را كنار بزنید كه سخت است. یا نیجریه و بوسنی. مهم این است كه بازی اول را نبازید. جلوی آرژانتین سخت است اما جلوی بوسنی شانس بیشتری دارید.
*شما در بازی با آرژانتین طرفدار ایران هستید؟
همه برزیلیها در این بازی طرفدار ایران هستند.
*در این بازی جو بازی به سود ایران خواهد بود؟
هر برزیلی كه آنجا هست مطمئن باشید كه طرفدار ایران است. البته آرژانتینیها زیاد هستند چون با برزیل هم مرز است. مطمئن باشید كه فقط آن 1500 تماشاگر شما طرفدار ایران نیستند و برزیلیهای حاضر در ورزشگاه هم طرفدار ایران خواهند بود.
*باخت والیبال برزیل مقابل ایران را دیدید؟
میتوانستیم نتیجه را با فوتبال عوض كنیم. برد خوبی داشتید. من با تیم ملی والیبال برزیل به ایران آمدم.
*آنجا والیبالیستها معروف و محبوب هستند؟ مثل فوتبالیستها؟
دومین ورزش در برزیل والیبال است. مربی كه دارند نتایج خوبی گرفته در 7-8 سال گذشته.
*شما در جام جهانی 2010 لباسهای متنوعی میپوشیدید. علاقه به پوشیدن لباسهای مختلف باعث شد در رسانههای كشورهای مختلف در این مورد صحبت میشد.
دختر من طراح است اما طراح لباس زنانه. بعضی رسانهها میخواستند من را به حاشیه ببرند و میگفتند دخترش این لباسها را طراحی میكند. من هم لباسهای عجیب و غریب میپوشیدم كه آنها را تحریك كنم. من ناراحت نمیشدم كه این حرفها را میزدند. هر كسی سلیقه خودش را دارد. لباسی كه من میپوشیدم كار یك طراح برزیلی بود. شبیه یك پالتو نظامی بود. كراوات من را اذیت میكرد و آن را میگذاشتم توی جیبم.