به گزارش گروه فرهنگی صراط به نقل از تسنیم، پنجمین برنامه «حکایت همچنان باقیست» شب گذشته با موضوع حجاب با حضور شهریار بحرانی کارگردان فیلمهای «ملک سلیمان» و «مریم مقدس» از شبکه یک سیما پخش شد.
بحرانی در ابتدای این برنامه در پاسخ به چرایی ساخت مستندی با موضوع حجاب، گفت: سه سال پیش ما اقدامات اولیه این مستند را آغاز کردیم چرا که احساس کردیم موضوع حجاب موضوغ بغرنج و پیچیده ای شده است و احساس کردیم صحبت کردن و اقدامات انجام شده در این حوزه باعث شکاف بین مردم شده است و هنوز در این مقوله فرهنگی کار نکردهایم و هنوز کار فرهنگی و هنری بزرگی را پیشرو داریم و باید که این بار با لحن معارفی و استفاده از آیات قرآن کاری را نمایش دهیم.
وی افزود: معمولا در سینما به اینگونه است که ابتدا کار و فکر از خود فرد است و بعد از تحمل سختیهای خاص این کار خوشحالی خاص خود را هم دارد که کار به جایی رسیده است که بعد از اسپانسر برای پشتیبانی از کار وارد میشود. در ابتدا ما احساس میکردیم که با 3 یا 4 قسمت میتوانیم که آیات مربوط به حجاب و عفاف را به پایان برسانیم اما هرچه جلوتر رفتیم متوجه بزرگی و گستردگی بحث حجاب و توجه زیاد خدا در قرآن به این موضوع شدیم که باعث شد کار به 20 قسمت مستند «حجاب، راه رستگاری» برسد. در این مستند از عوامل مانند مصاحبه و تصاویر کامپیوتری استفاده کرده و سعی کردهایم که با جلوههای ویژه مفاهیم را به مخاطب برسانیم.
بحرانی با اشاره به اینکه فیلمنامههای اولیه کار را به برخی مخاطبین قبل از شروع کار ارائه کرده بودیم و نظرات آنها را جویا شده بودیم، گفت: سعی کردیم که از موضوعات حساس و سخت جلوگیری کنیم. در طول فیلم هم برای ارائه مناسب محتوا بارها فیلمبرداری انجام میدادیم تا اینکه به صحنه دلچسب خودمان برسیم. ما احساس کردیم که اگر مفاهیم اصلی قرآن با استخراج شود و پس از آن با لحن خوب به مخاطب ارائه شود تاثیر خود را به خوبی بر روی قلب انسان میگذارد. ممکن است برخی اصلا به این موضوعات اعتقادی نداشته باشند پس روش ارائه ما باید عقلانی و به دور از جنجال و خشونت باشد. همچنین در چند نوبت از خارجیهایی که به ایران آمدند نیز مصاحبههایی را گرفتیم چرا که در اروپا آنها حجاب خود را ضروری میدانند به این دلیل که حجاب برای آنها پرچم دین و خدا و عبادت و خضوع در دین است.
وی تصریح کرد: احساس میکردیم که در چنین موضوعاتی که بحث مفهومی است ما باید از جنجال ها و جذابیت هایی که در سینمای کنونی وجود دارد باید دوری کنیم و به مخاطب فرصت بدهیم که مفاهیم با وجود تلاش برای زیبایی مستند در ذهن او جا بیافتد. انجام و ارائه کار مفهومی در دوران کنونی سخت است چرا مخاطب امروز عادت به کار مفهومی ندارد و مخاطب این مسئله را دوست دارد که در فیلم جنجال و سرعت را ببیند. البته ما سعی کردیم در عین اینکه فیلم خسته کننده نباشد جذابیت خوبی را هم داشته باشد.
کارگردان مستند «حجاب، راه رستگاری» تصریح کرد: سختی کار ما در این است که مفهوم صنع و ساختن مفهوم زیبایی است. خدا میگوید که شما کاری را انجام میدهید و من از آن آگاه هستم و این نشان از این است که ما داریم در آخرت برای خودمان قصرها و خانهها و یا خدای ناکرده عذاب میسازیم. حجاب برروی شخصیت و باطن انسان اثر میگذارد. ما در بخشی از مستند سعی کردهایم با ارائه یک تایم لپس این موضوع تاثیر درونی و ساخت را نمایش دهیم. نمایش باطن و درون انسان سخت است و این کاری است که ما باید با استفاده از هنر آن را به نمایش بگذاریم یعنی اینکه مفاهیمی که خدا به آنها بسیار دقت دارد را به مخاطب نمایش داده و حساسیت مخاطب در این موضوع را بالا ببریم. مفهوم حجاب بسیار بزرگ است و اگر در قلب انسان بنشیند انسان بسیاری از مسائل را رعایت میکند و تغییر میکند.
بحرانی تصریح کرد: پنج قسمت اول سریال در مورد شخصیت انسان است و ما به دنبال این هستیم که مخاطب این مسئله را درک کند و به آن دقت کند که به ظاهر دقت نکند و به سیرت نگاه کند. زمانی که ما در این قسمتها این مسئله را پرورش دادیم که سیرت از صورت مهمتر است بعد از آن این مسئله را مطرح میکنیم که خدا حجاب را به این دلیل یکی از مباحث اصلی قرآن قرار داده است که یکی از عوامل اصلی رشد انسان حجاب است چرا که به همه اهداف متعالی و مرتفع را میتوان با استفاده از حجاب دست پیدا کرد. برای مثال فرض کنید که قصد صعود به قله توچال را داریم در بین راه ممکن است مشکلات زیادی جلوی راه ما باشد اما در بین راه تلهکابینی محافظت شده را میبینیم که میتواند ما را به قله برساند این تلهکابین میتواند مثال خوبی برای حجاب باشد چرا که حجاب هم حریم خود ما را حفظ میکند هم حریم دیگران را و رفتن به قله را آسان میکند.
این کارگردان دفاع مقدس با اشاره به اینکه این اولین تجربه در این حوزه است اما بازخوردهای خوبی دریافت است، گفت: این مستند نشان داد که ما میتوانیم به سمت نمایش معارف حرکت کنیم چرا که بزرگترین جذابیتها و کششها به سمت خدا است و این بزرگترین سفر و هنر است که بتوانیم این کشش را نمایش دهیم. در آن اوایل بحث نوشتار فیلمنامه بسیار زمان برد و بارها بازنویسی انجام شد. ما سعی کردیم با هنر جلوههای ویژه کار را زیبا کنیم و یک مجموعه 15 نفره تشکیل دادیم که در این مسیر به ما کمک کنند و این افراد هم بارها اتفاق افتاده بود که برای اینکه کار به زمان مقرر برسد به خانههای باز نمیگشتند. برخی از پلانهای مستند بسیار سخت بود و ما احساس میکنیم که گروه ما اکنون آمادگی انجام هر نوع کاری را در این حوزه دارد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی چرایی ایجاد این بحران حجاب در جامعه، گفت: این یک اتفاق دردناک است که بی علت در بین مردم شکاف افتاده است و این ایراد از هنرمندان ما است که نتوانستیم این مفاهیم را به شکل زیبا نمایش دهیم و این کوتاهی از ما است که نتوانستهایم جوانانی با عقاید مختلف را بر سر یک موضوع متحد کنیم. وجود اینگونه کارهای هنری باعث ایجاد آشتی در بین مردم میشود. بحث حجاب و موضوعات دینی بحث برانگیز است و ما باید کاری کنیم که مردم بحث داشته باشند و از این نترسیم که در کار دینی حرف جدید بزنیم و فضای باز ایجاد کنیم که مردم وارد شوند و فضای بحث ایجاد شود چرا که مردم جامعه ما به این فضا نیاز دارند که درباره موضوعات مختلف گفتگو کنند.
کارگردان سریال «مریم مقدس» افزود: ما نیاز داریم که از راهحلهای فرهنگی در حال حاضر استفاده کنیم البته قبل آن باید تفکر لازم را انجام دهیم و این تفکر هم سخنان اهل بیت و خدا در قرآن است. این مسائل باید در بین مردم مطرح شود تا مردم آنها را بررسی کنند و قطعا هم آن را قبول میکنند. هنر بهترین وسیله برای آشتی با مردم است. هنر این فضا را باز میکند که ما با محبت مانند یک پدر و فرزند با مردم رفتار کنیم. این همان کاری است که هنر میتواند انجام دهد هنرمندان ما به جای اینکه وارد کار تخریبی شوند باید در این مسیر وارد شوند تا بتوانند آشتی را در بین مردم ایجاد کنند. ما نیازمند اسلام و خدا هستیم و باید بتوانیم در این دنیای پاسخ حیرانیهای خود را پیدا کنیم. ما باید بتوانیم که مفاهیم قرآن را نمایش دهیم و ظاهر را نبینیم چرا که حجاب فقط پوشش نیست و اجزای بسیاری مانند حیا، عفاف و تقوا را دارد. البته نمایش این مفهوم درونی انسان در قالب فیلم و مستند بسیار سخت است.
وی با اشاره به اینکه چالش جدی اکنون ما این است که کارهای فرهنگی زیادی انجام نشده و این از نیازمندیهای جامعه اسلامی است، تصریح کرد: در فیلم ملک سلیمان هدف ما معرفی حضرت سلیمان نبود در حالی که برخی به ما میگفتند که چرا به بحثهای خصوصی زندگی حضرت سلیمان نمیپردازید در حالی که مفهوم ملک و اداره کردن کشور برای مهمتر بود چرا که خدا با نمایش حضرت سلیمان میخواهد ماکتی از مسائل زمان ظهور امام زمان را به مردم دنیا نمایش دهد. در همین موضوع وقتی ما وارد این مستند شدیم در آیات قرآن این مسئله را کشف کردیم که خدا نگران طهارت قلب ما است و فقط نگران تبعات اجتماعی عدم وجود حجاب نیست و خدا به دنبال این است که قلب و روح انسان سالم بماند.
این مستندساز تصریح کرد: اوضاع دنیا در حال تغییر است، خدا دارد نقشه ژئوپولوتیک دنیا را عوض میکند و برنامههایی را که برای آخر الزمان چیده بوده است را دارد اجرا میکند. ما اکنون در حال گذراندن یک پیچ تاریخی هستیم چرا که شرایط ویژهای داریم و ما باید به قرآن و مفاهیم اصلی تفکر خودمان بازگردیم.یکی از این مفاهیم بحث لزوم وجود زره دفاعی است چرا که شیطان قصد دارد که به ما ضربه بزند و ما ضربه میخوریم و به این دلیل که شیطان دشمن ما است ما باید زره داشته باشیم و حریم خود و دیگران را حفظ کنیم تا بتوانیم ارتقاء پیدا کنیم. امام صادق میگوید که اگر چشمتان را ببندید چشمتان شگفتی های عالم را میبیند. این مسئلهای که امام مطرح کردهاند را ما در در آن افراد ساده و پاک قدیم مشاهده کردهایم که خدا موضوعات زیادی را برای آنها باز میکرد چرا که نگاه خود را کنترل میکردند و البته اکنون ما به خاطر هجوم رسانهها بیشتر نیازمند این دقت هستیم.
بحرانی در این برنامه با نمایش فیلمی کوتاه از تصاویر مستندی که زنان اروپایی باحجاب را در سال 1895 نشان میداد، افزود: مردم در حال حاضر با هجوم رسانهها و تصاویری که از اروپای کنونی نمایش میدهند باور نمیکنند که اینجا واقعا اروپا باشد در حالی که زنان اروپایی در گذشته بسیار با حیا بودهاند در حالی که رسانهها همیشه برهنگی را از زنان آن زمان نمایش میدهد.
این کارگردان افزود: بحث مقولات فرهنگی قرآن جای کار دارد که ما به این مفاهیم ارزشی وارد شویم و آن را پیگیری کنیم. خدا این طبیعت را خلق کرده است و ما میتوانیم از این طبیعت و تصاویر زیبا برای ارائه مفاهیم استفاده کنیم و اکنون راه برای اجرای این اقدامات باز شده است. حاشیه پردازی کار دشمن است دشمن زرنگ است و اگر موج منفی ایجاد شود سوار میشود و منتظر این موج منفی است و موج سوار خوبی است. محبت در بین ما هنر از دست رفته است در حالی که محبت دوای درد ما است و باعث بازگشت تمرکز بر ساختهای فکری میشود و محبت آنچیزی است که ما در فضای فرهنگی کم داریم. فضای فرهنگی جایی است که محبت و و امنیت در آن است و مردم در آن احساس خفقان نمیکنند و احساس محبت میکنند. وجود رهبری بسیار مقدس است و مردم نیز بسیار خوب و سطح بالا هستند اما در این بین حلقه واسط فرهنگی که این دو را به هم وصل کند وجود ندارد. مفهوم ارزش بسیار بالایی دارد در حالی که همیشه شرایط جهاد فراهم نیست اما مقول حجاب یک جهاد برای هر دو جنس مرد و زن است که مجاهده بسیار بالایی شناخته میشود.
بحرانی با اشاره به پیام فیلم «حمله به اچ3» که در آن سربازان نیروی هوایی امکان بمباران تل آویو را داشتهاند، گفت: این عملیات عجیب را شهید ستاری به من معرفی کرد که ایران در اوایل جنگ میتواند خود را به مرزهای اسرائیل نزدیک کند و این پیام را به آنها بدهد که اگر تو وارد جنگ بشوی ما میتوانیم تو را هم مورد هدف قرار دهیم. هدف قرار دادن هواپیماهای انبار شده نزدیک مرز اردن بسیار غیر ممکن بود اما این اتفاق صورت گرفت.
وی در پایان گفت: قوم ایران، قوم بسیار با فرهنگی است چه در جبهه جنگ و چه در بعد از جنگ بسیار با قدرت وارد شده است و ما باید قدر این ولایت و مردم خود را بدانیم و با زبان لطیف و زیبا با یکدیگر تعامل داشته باشیم.
لازم به ذکر است قسمت آخر برنامه «حکایت همچنان باقیست» امشب با حضور تعدادی از زنان رزمنده و اسیر جبهه هشت سال دفاع مقدس پس از فیلم شبانگاهی شبکه یک پخش خواهد شد.