صراط: توقف محتوایی رسانههای ایران و گروه ۱+۵ در نشست اخیر وین، اگرچه بخاطر وجود اراده سیاسی طرفین و تعیین زمان برگزاری چند دور دیگر مذاکره تا پیش از پایان مهلت ۶ ماهه تفاهم ژنو، به منزله بن بست و توقف کلی نیست؛ اما به نظر میرسد این توقف به مذاق عدهای خوش آمده است. در میان این عده هستند کسانی که گمان میکنند پاشنه آشیل مذاکرات را یافته و میتوانند با وارد آوردن فشار و فضاسازی مانع از پیشرفت امور در مسیر برد- برد شوند؛ بحث موشکها و توانایی موشکی دفاعی ایران به نظر این دست از مخالفان جذاب آمده است؛ آنها سعی دارند با بزرگنمایی چشم طمع طرف غربی به توانایی موشکی ایران، مذاکرات را از مسیر خود خارج شده و در بن بست نشان دهند.
در شرایطی که در ماههای گذشته مقامات ایرانی بارها از همراهی و بزرگنمایی برخی رسانههای داخلی در تکرار مواضع زیادهخواهانه رقبا و یا دشمنان ایران در مذاکرات هستهای شکایت کردهاند، پایگاه خبری – تحلیلی امید هستهای به رفتار برخی رسانههای ایران در موضوع نقش برنامه موشکی ایران در مذاکرات هستهای پرداخته است.
به گزارش این پایگاه خبری که در ماههای اخیر تحلیلهای دقیقی را در موضوع مذاکرات هستهای منتشر کرده است، بعد از گذشت چند روزی از مذاکرات وین مشخص شده که علت به نتیجه نرسیدن گفت وگوها را نه در وین که در مذاکرات کارشناسی پیش از آن در نیویورک باید جستوجو کرد؛ آنجا که طرح آمریکاییها برای بازطراحی راکتور اراک موردپسند تیم کارشناسی ایران قرار نگرفت.
گفتههای بعدی مسئولین ایرانی درباره خط قرمز بودن حفظ ماهیت آب سنگین راکتور در حال احداث اراک مؤید این مطلب است.
پیش از این ایران پذیرفته بود برای کاهش میزان پلوتونیوم راکتور اراک و نیز ارتقاء کارکرد در آن بازطراحی صورت گیرد که تیم کارشناسان آمریکا هم در این جهت مطالعات و پیشنهادهای جدی ارایه کردند و بخشهایی از آن هم دارای ارزش فنی است، اما گویی آنچه در طرح آمریکا کمتر رعایت شده است، حفظ ماهیت آب سنگین اراک بعد از بازطراحی است و در طرح آنها نیروگاه آب سبک تلقی خواهد شد.
با بررسی سخنان و تحلیلهای طرفین بعد از مذاکرات و خواندن بین خطوط مصاحبهها، میتوان به این نتیجه رسید که اختلاف نظر بر سر آب سبک و آب سنگین ماندن اراک، علت اصلی توقف مذاکرات وین بوده است. به هرحال چنانچه اعلام شد، مذاکرات طرفین و بررسی پیشنهادها برای نحوه بازطراحی اراک در دستور کار مذاکرات آتی قرار دارد و پس از توافق روی این بحثها، دیگر موارد اختلافی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اما برخی رسانهها بر روی موضوع موشکی توقف کرده و آن را باعث توقف مذاکرات دانستهاند آن هم درحالی که طرف ایرانی به روشنی اعلام کرد، درباره مسائل غیرهستهای مذاکره نمیکند و تک مضرابهای طرف غربی و بخصوص فرانسه درباره «سر جنگی» موشکها هم در جلسات مذاکرات با بیاعتنایی طرف ایرانی مواجه و محلی از اعراب در مذاکرات پیدا نکرده است؛ چراکه اساسا این موضوع جزو تفاهم ژنو (که چارچوب مذاکرات جاری است) نیست.
اگر فرض را بر این بگذاریم که طرف غربی یکسره و تمام قد مایل به کشاندن بحث موشکها به مذاکرات است، از رسانهها و چهرههای داخلی انتظار میرود پشت سر تیم مذاکره کننده ایرانی باشند و اجازه طرح بیش از ظرفیت این موضوع را به طرف مقابل ندهند.
رفتارهایی همچون اینکه خبرنگار یک رسانه ایرانی به نشست مطبوعاتی «وندی شرمن» نماینده آمریکا برود و بپرسد بحث درباره توقف توان موشکی ایران را در این جلسه پی خواهید گرفت یا در نشستهای بعد؟! اقدامی تعجب برانگیز است و مانند این است که ایرانیها بروند به مقامات اماراتی بگویند ادعا و شکایت خود درباره جزایر ایرانی خلیج فارس را امروز در دادگاه بین المللی مطرح میکنید یا در روزهای آینده؟!
وقتی جزایر ایرانی است و جزو خاک و خانه ما، طرف مقابل هر چه بگوید برای خود گفته است و پاسخ ما باید گویا، قاطع و کوتاه باشد. بحث توانایی دفاعی موشکی و بیارتباط بودن آن به مذاکرات هستهای هم، چنین است. این موضع قاطع نظام، دولت و مذاکره کنندگان بوده و بهتر این است رسانهها به خصوص از نوع داخلی آنها دست از سر موشکها در مذاکرات برداشته و به این بحث دامن نزنند.
تیم رسانهای مذاکره کننده ایرانی در جریان مذاکرات نمیداند باید ضربههای رویترز، آسوشیتدپرس، العربیه و... را مدیریت کند یا اینکه رسانههای داخلی که رئیس ستادکل نیروهای مسلح هم به آنها تاخته است؟
این دست از رسانهها حتی اگر تصور میکنند پاشنه آشیل مذاکرات را یافتهاند، باید گفت به خطا رفتهاند و آنچه در چارچوب تفاهم ژنو قرار ندارد الان هم نمیتواند روی میز مذاکره باشد؛ این را طرف غربی هم خوب میداند، لذا ممارست بعضی از رسانهها در این زمینه کمک به طرف مقابل است و نه چیزی فراتر از آن. این همراهی با طرف مقابل یا ناآگاهانه صورت میگیرد که نیازمند بازنگری و توقف است یا آگاهانه که اگر چنین باشد هم باید گفت به ثمر نمیرسد، چون چیزی به نام مذاکره موشکی وجود ندارد. اصرار بر این روش و سرمایه گذاری برروی «غرغر» و «حرف زیر لبی» رقیب که در چارچوب مذاکره قرار ندارد، هرچند به نتیجه نمیرسد اما به منزله لطمه به اردوگاه خودی و بازی در زمین رقیب تلقی میشود و در کارنامه بازیگران این عرصه باقی میماند.