حمیدرضا دهقانی نماینده ایران در سازمان همکاری های اسلامی درباره گروه بوکوحرام گفت: گروه بوکوحرام گروهی است که در سال 2002 توسط فردی به نام محمد یوسف که تحصیل کرده عربستان سعودی است، در نیجریه تاسیس شده است. اصل گروه جماعت اهل سنت بودند که برای دعوت به جهاد تشکیل شدند. بوکوحرام به معنای حرام بودن کتاب و تحصیلات غربی است و این گروه معتقد است باید تحصیلات غربی را کنار گذاشت.
دکتر دهقانی با اشاره به اینکه گروه بوکوحرام بین سال های 2002 تا 2009 در زمان ریاست محمد یوسف در بخش هایی از نیجریه توسعه یافتند گفت: آنها خود را در مراکز دینی و مساجد گسترش دادند و بر بخش هایی از کشور مسلط شدند که البته این امر به معنای تسلط نظامی کامل نیست بلکه امکان اعمال حاکمیت برای دولت به صورت آزاد در این بخش ها فراهم نبود و گروه بوکوحرام می توانست در مواقع خاص ضرباتی را وارد کند.
وی گفت: از سال 2009 با مرگ محمد یوسف، ابوبکر شکائو رهبر گروه می شود که تحصیل کرده نیجریه است.
نماینده ایران در سازمان همکاری های اسلامی ادامه داد: اقدامات این گروه در ادامه یک سلسله اقدامات بود که در بخش های شمالی نیجریه انجام می دادند. در این بخش ها بیشتر مسلمانانی زندگی می کنند که از جهت فقر یک اختلاف طبقاتی فاحش با دیگران دارند و همین امر باعث شده بوکوحرام بتواند در این مناطق نفوذ کند.
وی درباره ترکیب گروه بوکوحرام گفت: اگرچه رهبران گروه مسلمان هستند اما در بدنه این مجموعه بسیاری از افراد دارای دین های غیر از اسلام هستند و نه تنها بدنه این گروه مسلمان نیست بلکه اکثریت آنها غیرمسلمان اعم از مسیحی، بت پرست و بی دین های آفریقا هستند و مسلمان ها در بدنه اقلیت را تشکیل می دهند.
دهقانی گفت: حتی بنا بر گزارش های غیررسمی تا 90 درصد از بدنه بوکوحرام غیرمسلمان هستند.
وی تاکید کرد: به نظر می رسد آن چه در آفریقا و نیجریه در حال انجام است بخشی از پروژه کلی تری است که در آفریقای غیرعربی و سیاه در حال رخداد است. این پروژه به این شکل است که یک سری از گروه ها به دلیل اختلافات طبقاتی زیاد و دور ماندن از قدرت و امکانات و جهل در این کشورها و همچنین درک نادرست و ظاهری از اسلام برداشت های نادرستی از این دین را ترویج می دهند.
نماینده ایران در سازمان همکاری های اسلامی گفت: مجموعه ای از این عوامل باعث شده که اتفاقات اخیر در سطح کل آفریقای سیاه رخ دهد که نمونه آن را علاوه بر نیجریه در آفریقای مرکزی، مالی و دیگر کشورها شاهد هستیم و مقابله با این حرکات نیز مقابله درست و صحیحی محسوب نمی شود، یعنی برای موضوع یک معالجه درست در نظر گرفته نمی شود.
وی ادامه داد: قدرت های بزرگ به ویژه کشورهایی مانند فرانسه به دنبال تامین اهداف خود از این روند هستند و نه تنها دخالت آنها در مجموع به حل موضوع کمک نکرده بلکه به اعتقاد برخی ناظران و مسئولان به بخشی از مشکل در این مناطق تبدیل شده است.
دهقانی بیان کرد: به نظر می رسد جهان اسلام، علما، اندیشمندان و به ویژه دولت های اسلامی باید برای معالجه امر دست به اقدام زنند و اولین اقدام این است که چهره خشن و سطحی نگرانه ارایه شده از اسلام در این منطقه را تصحیح کنند.
وی افزود: آنها باید در جهت زدودن فقر و تبعیض در این کشورها به یاری دولت ها بشتابند و همچنین باید با اندیشمندان و متفکران مسیحیت و جهان در این ارتباط مفاهمه برقرار کنند و مانع از یک درگیری مذهبی و دینی بین ادیان شوند.
نماینده ایران در سازمان همکاری های اسلامی تصریح کرد: آن چه در آفریقا در حال انجام است جنگ یک دین بر علیه دین دیگر نیست بلکه یک جنگ سیاسی است. گروه هایی هستند که برای جلب مردم و حمایت برخی از کشورها اعم از مسلمان و مسیحی به خود رنگ دینی می دهند.
وی با اشاره به سفری که دو هفته پیش به همراه دبیرکل سازمان همکاری های اسلامی و وزیر امور خارجه گینه کوناکری به عنوان رئیس دوره ای شورای وزیران سازمان همکاری های اسلامی به آفریقا و کشورهای کنگو و چاد داشته است بیان کرد: در این سفر بیشتر با ابعاد این گروهها در آفریقا آشنا شدیم و مشکلاتی از جانب گروه بوکوحرام و گروههای دیگری مانند سلیکا و آنتی بالاکا مطرح شد.
دهقانی افزود: گروه سلیکا خود را مسلمان معرفی می کردند و این در حالی است که اعضای این گروه نیز مسیحی بودند اما با اسم مسلمان بودن اقدامات خشونت آمیزی انجام می دهند و از سوی دیگر گروه آنتی بالاکا که خود را مسیحی معرفی کرده است به بهانه مقابله با گروه سلیکا اقدامات تروریستی در بانگی پایتخت آفریقای مرکزی انجام می دهند و تعداد زیادی از مسلمان های بانگی به همین دلیل کشته شده اند.
وی تصریح کرد: اقدامات مختلفی در جهت تضعیف مردم مسلمان در شهر بانگی صورت می گیرد؛ به نحوی که بسیاری از مردم در فرودگاه بانگی از ترس اقدامات تروریستی گروه بالاکا چادر زده بودند. همچنین بیش از 500 نفر از مسلمانان در مسجد بانگی زندگی می کند .
دهقانی گفت: به نظر می رسد که اگر چه گروه بوکوحرام تاریخچه طولانی تری دارند اما این گروه نیز تا قبل گروگانگیری اخیر در رسانه ها مطرح نشده بودند.
وی گفت: تحولات اخیر در آفریقای مرکزی و دخالت شورای امنیت و فرانسه و ورود نیروها به این کشور نشان می دهد که در آینده همین اتفاقات برای نیجریه به بهانه گروه بوکوحرام رخ خواهد داد.
نماینده ایران در سازمان همکاری های اسلامی افزود: به میزانی که کشورهای اسلامی و سازمان همکاری های اسلامی از برخورد با گروه هایی که ادعای اسلام گرایی می کنند و به ترویج خشونت می پردازند فاصله بگیرند قدرت های بزرگ مثل فرانسه در آفریقا با مجوز شورای امنیت وارد می شوند و سرانجام آن چه در آفریقای مرکزی رخ داد در نیجریه نیز رخ خواهد داد که به نفع مردم نخواهد بود.
وی درباره اقدامات سازمان در خصوص گروه بوکوحرام گفت: پس از وقایع تاسف بار برای مسلمانان در آفریقای مرکزی، سازمان همکاری های اسلامی جلسه ای در سطح وزرای خارجه در جده تشکیل داد و متعاقب آن نیز هیاتی برای بررسی وضعیت مسلمانان به آفریقای مرکزی اعزام کرد که این جانب نیز به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران حضور داشتم. هیات متشکل از دبیرکل سازمان، وزیر خارجه گینه کوناکری(ریاست دوره ای وزرای خارجه سازمان) و نمایندگان کشورهای ایران، سنگال ، جیبوتی، ترکیه بودند و با هواپیمایی اختصاصی که عربستان سعودی داده بود به آفریقای مرکزی و چاد و کنگو رفتیم و با مقامات این کشورهای و نمایندگان مسلمانان گفتگو کردیم. در این سفر ابعاد فعالیتهای گروههای مذکور بیشتر آشکار شد. متعاقب آن نیز سازمان در مورد گروگانگیری گروه بوکوحرام بیانیه ای صادر کرد که اقدامات این گروه را محکوم کرده است.
دهقانی ادامه داد: سازمان در مورد آفریقای مرکزی علاوه بر اعزام هیات، کمک های انسان دوستانه نیز برای مردم ارسال کرده است که لازم است کشورهای مسلمان هرچه زودتر در این زمینه اقدام کنند.
