وجود تالاب‌های بزرگی هچون تالاب بین‌المللی چغارخور و گندمان این استان را به یکی از بزرگترین مخازن مهم آب ایران تبدیل کرده است.
اما این مخازن بزرگ در حال حاضر با مشکلات فروانی روبرو است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد اظهار کرد: این استان هفت تالاب دارد و از این تعداد، تالاب‌های گندمان و چغاخور در زمره تالاب‌های بین‌المللی کشور محسوب می‌شوند.
سعید یوسفپور با اشاره به این که این تالاب‌ها به صورت زنجیروار از ضلع جنوبی شهرستان بروجن و در امتداد کوه کلار از رشته کوه‌های زاگرس به طرف غرب استقرار یافته اند، افزود: تالاب‌ها زیستگاه هزاران جاندار است که خشک شدن برخی از آن‌ها در سال‌های اخیر اثرات زیانباری همچون ورود ریزگردها، شیوع بیماری و تهدید معیشت روزمره مردم را به دنبال داشته است.
وی با بیان این که تلاش برای ارائه راهکارهای مختلف در راستای حل مشکلات به وجود آمده، حفاظت محیط زیست این استان را در جایگاه ویژه‌ای قرار داده است، تصریح کرد: تالاب بین‌المللی چغاخور جزء شش تالاب بزرگ کشور است که در آن طرح‌های حفاظتی اعمال می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: طرح جامع مدیریت تالاب بین‌المللی چغاخور با مشارکت جوامع و گروه‌های محلی شروع شده است.
تالاب بین‌المللی چغاخور با مساحتی حدود 2 هزار و 300 هکتار در نزدیکی شهر بلداجی از توابع شهرستان بروجن و محور چهارمحال و بختیاری – خوزستان قرار گرفته است.
تالاب بین‌المللی گندمان هم یکی دیگر از مخازن مهم آب استان به شمار می‌رود.
این تالاب با 980 هکتار در جنوب غربی شهر گندمان از توابع شهرستان بروجن قرار دارد و نام این تالاب در فهرست 10 تالاب برتر پرنده‌نگری در ایران قرار دارد که در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی لندن هم ثبت شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: امسال شش میلیارد ریال برای احیای تالاب گندمان مصوب شد و کار احیای آن تاکنون 30 درصد پیشرفت داشته است.
یوسف پور با بیان این که تلاش می‌شود در دو سال آینده کار احیای این تالاب به پایان برسد، افزود: مدیریت پیشگیری از آتشسوزی، ساخت پاسگاه محیطبانی، ایجاد بند خاکی برای نگهداشت آب، جذب مشارکتهای مردمی، تغییر شیوه آبیاری و کنترل روان آب‌ها از جمله راهکارهای احیای تالاب‌ها در این استان است.
تالاب سولقان در شهر ناغان هم از جمله تالاب هایی است که بر اثر کاهش بارندگی خشک شده است.
این تالاب 40 هکتاری که تامین کننده آب کشاورزی پایین دست تالاب است در سال های 89 تا 91 به علت خشکسالی، خشک شده بود، اما بارش های پاییزی و زمستانی امسال و احیای دوباره چشمه سولقان حدود 30 درصد از این تلاب آبگیری شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در همین رابطه گفت: اگر بارش‌های بهاری نداشته باشیم پیش‌بینی می‌کنیم این تالاب مجدد در اواخر تابستان خشک شود.
یوسف پور به تالاب دهنو هم اشاره کرد و گفت: خشکسالی‌های اخیر، حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق در این منطقه و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی موجب خشک شدن این تالاب شده است.
تالاب دهنو در فاصله 20 کیلومتری شمال غربی شهرستان بروجن و در حوضه های آبخیز دشت های فرادنبه و سفیدشت قرار دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری افزود: طرح های مطالعاتی احیای این تالاب که در نهایت به ارائه راهکارهای احیاء ختم می شود با استعانت از تشکل ها و همسویی دستگاه های مرتبط حوزها آغاز شده است.
مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن نیز گفت: سه تالاب فصلی چال تر(فتح ت)، چال خشک و علی آباد در فصل زمستان با بارش برف و باران احیاء می شوند.
مهرداد منصوری با بیان این که این تالاب ها محلی برای تغذیه و استراحت پرندگان کنار آبزی‌اند، افزود: در صورت تعیین و رعایت حق آبه، این تالاب‌ها در تمام فصول از آب موردنیاز بهرمند می‌شوند.
معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: در هر هفته به طور میانگین پنج هزار گردشگر از سایر نقاط استان و کشور میزبان تالاب‌های بین‌المللی استان هستند که در ایام عید این گردشگران چند برابر می‌شود.
محمد صادقی تصریح کرد: یکی از شاخص‌های مهم جذب گردشگران در کنار تالاب‌ها وجود ظرفیت‌های طبیعی و امکانات رفاهی و تفریحی از قبیل قایقرانی در آب‌های آرام، پرنده‌نگری و وجود تنها گونه اندمیک استان با نام ماهی گورخری در تالاب چغاخور و گندمان است.
وی افزود: در صورتی که حساسیت‌های طبیعی عرصه‌های زیست محیطی با مدیریت یکپارچه لحاظ شود این مناطق به دلیل داشتن منابع طبیعی بکر و جاذبه‌های گردشگری فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری است.
یکی از فعالان محیط زیست چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: بهبود بهره‌وری آب، تغییر شیوه آبیاری و جلوگیری از تبدیل تالاب‌ها به زمین‌های کشاورزی باعث کاهش برداشت بی‌رویه و خروج آب از تالاب‌ها شده است.
حمیدرضا میرزاده افزود: ارائه تهسیلات بیشتر دولت و حمایت همه‌جانبه به منظور گذر از روش‌های آبیاری سنتی و تبدیل به شیوه‌های نوین آبیاری می‌تواند در صرفه‌جویی آب به ویژه در حوزه تالاب ها نقش اساسی ایفا کند.
معاون آبخیزداری و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: تالاب‌ها مخزن ذخیره آب، محلی برای کنترل سیلاب‌ها و تصفیه خانه طبیعی هستند.
محمد بهرامی، جلوگیری از برداشت بی‌رویه آب و تخریب پوشش گیاهی را از راهکارهای احیای تالاب‌ها دانست.
معاون حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: تالاب‌های چهارمحال و بختیاری ظرفیت افزون بر 100 هزار پرنده را دارند و هر ساله از اواخر آذر ماه پرندگان مهاجر از سیبری، ترکیه و استان‌های شمالی برای زمستان‌گذرانی به این تالاب ها مهاجرت می کنند.
علیرضا نظری افزود: این پرندگان از خانواده چنگر، کاکایی بزرگ و کوچک، خروس کولی، انواع اردک ها، آبچیلک، اگرت، حواصیل و پرندگان کمیابی از خانواده غواص گلو سرخ، فلامینگو، درنا و غاز خاکستری هستند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هم با تاکید بر اهمیت تالاب‌ها برای این استان گفت: با وجود اینکه استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانه‌های پرآب کشور و یکی از مخازن مهم آب ایران محسوب می‌شود؛ اما تالاب های استان با مشکل متعددی روبرو هستند.
یوسف پور مهمترین مشکل تالاب های استان را مدیریت ناصحیح منابع آب اعلام کرد و افزود: تعاملاتی با دستگاه هایی از جمله آب منطقه ای و جهاد کشاورزی در حال انجام است که همسویی لازم در این خصوص صورت گیرد.
وی تغذیه سفره های آب زیرزمینی، تلطیف هوا، جلوگیری از سیلاب ها، تنوع زیستی، شکل گیری جوامع محلی حاشیه تالاب ها، زیبایی های طبیعی و اکوتوریسم و بهره برداری مناسب به لحاظ اقتصادی را از فواید این تالاب ها بیان کرد و گفت: تمامی اقشار از جمله کشاورزان و دامداران در حفاظت محیط زیست نقش ویژه‌ای برعهده دارند و مسائل زیست محیطی باید در سطحی گسترده و به صورت مکرر میان مردم اشاعه یابد تا فرهنگ حفاظت از محیط زیست نهادینه شود.
کارشناسان حفاظت از محیط زیست معتقدند مهمترین عامل احیای تالاب ها تامین حق آبه، ایجاد سدهای کوتاه خاکی در حاشیه رودها و ورودی تالاب‌ها و تغییر شیوه کشاورزی و آبیاری از روش‌های سنتی به روش‌های نوین است.
