به گزارش صراط نيوز به نقل از باشگاه خبري فارس ، پس از مهلت سازمان هواپيمايي كشوري براي زمينگيري توپولفها به ايران ايرتور به عنوان ايرلايني دولتي و شركتي كه بيشترين تعداد توپولف را در ناوگان هوايي خود دارد و همچنين ديگر شركت‌هاي هواپيمايي داراي توپولف (كيش‌اير، تابان، كاسپين)، مقرر شد با همكاري اين سازمان، هواپيماهاي بوئينگ md كه حدود 160 نفر ظرفيت دارد، تا اول اسفندماه سال جاري، به تدريج جايگزين توپولف‌هاي 154 ايرلاين‌هاي داخلي شود.
از سوي سازمان هواپيمايي كشوري، پايان بهمن‌ماه امسال زمان قطعي براي ايرلاين‌ها تعيين شده است تا تمامي توپولف‌هاي154 خود را زمينگير كنند؛ البته به عقيده سازمان هواپيمايي خطرات احتمالي كه ممكن است جان مردم را تهديد كند با خروج توپولف از ناوگان برطرف ميشود.
به گزارش فارس، شركت هواپيمايي ايران‌ايرتور 13 فروند توپولف در ناوگان خود داشت كه 5 فروند آن هم‌اكنون با هواپيماهاي md جايگزين شده است.
بعد از ايران‌ايرتور، شركت‌هاي هواپيمايي كاسپين با يك فروند، كيش اير با دو فروند و تابان با يك فروند توپولف در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.
* توپولف‌گريزي از چه زماني نمايان شد؟
به گزارش فارس، موضوع الزام خروج توپولف‌هاي 154 از ناوگان هوايي كشور، پس از سانحه توپولف شركت كاسپين در قزوين جدي‌تر شد.
در 24 تيرماه سال گذشته يك فروند توپولف 154 مسير تهران – ايروان، به دلايل نامعلومي 12 دقيقه پس از برخاستن از فرودگاه بين‌المللي امام خميني (ره) در نزديكي روستاي فارسيان قزوين سقوط كرد و تمامي مسافران آن جان باختند.
سقوط آزاد توپولف در قزوين و بروز اين سانحه بي‌سابقه در تيرماه سال گذشته، يكي از استثنائات صنعت هواپيمايي دنيا بود؛ در اين سانحه موتور شماره يك توپولف مذكور به دليل عيب كارخانه‌اي دچار آتش‌سوزي شد و هواپيما سقوط عمودي داشت.
بلافاصله پس از وقوع اين حادثه، بررسي سانحه سقوط توسط سازمان هواپيمايي كشور ايران نهايي و به روس‌ها اعلام شد اما كارخانه سازنده روس و سازمان هوايي روسيه در اين‌باره جوابي نداده‌اند كه اين امر يكي از دلايلي است كه سازمان هواپيمايي ايران تصميم به خروج توپولف از ناوگان هوايي كشور گرفت.
البته براساس جمع‌بندي‌هاي صورت گرفته قطعا توپولف 154 عيب موتوري و كارخانه‌اي داشته است اما شركت سازنده توپولف و سازمان هواپيمايي كشوري روسيه در ارسال علت وقوع سانحه توپولف كاسپين با تعلل رفتار مي‌كند.
بنا به گفته رئيس سازمان هواپيمايي كشوري، اين سازمان زماني استفاده از يك مدل هواپيما را رد مي‌كند كه يا پشتيباني آن هواپيما توسط شركت سازنده صورت نگيرد و يا ايمني هواپيما توسط كارخانه سازنده تأييد نشود؛ سازمان هواپيمايي كشوري ايران بدان دليل اقدام به زمينگيري توپولفها كرده است كه پشتيباني آن توسط شركت سازنده مطلوب نبود.
به گزارش فارس همگان بر اين امر اذعان دارند كه شركت سازنده روسي توپولف‌هاي 154 در صورت اعلام رسمي عيب كارخانه‌اي موتور شماره يك توپولف‌هاي توليدي خود، بايد تمامي اين مدل هواپيما موجود در دنيا را جمع‌آوري كرده و رفع عيب كند؛ قطعأ اين امر براي كشور و كارخانه سازنده روس بسيار هزينه‌بر است بنابراين از آن طرف روس‌ها نيز ترجيح مي‌دهند علت وقوع سانحه توپولف را اعلام نكنند.
بنابراين گزارش توپولف اين‌بار در خارج از مرز‌هاي ايران دسته‌گلي تازه به آب داد، لخ كاژينسكي، رئيس جمهوري لهستان در سانحه سقوط هواپيماي توپولف154 در غرب روسيه به همراه همسرش كشته شد؛ همه مسافران و خدمه اين هواپيما كه از ورشو، پايتخت لهستان به مقصد اسمولنسك در روسيه پرواز كرده بود در اين سانحه كشته شدند.
* 9 دليل كه زمينگيري توپولفها را الزامي مي‌كند
بنابراين گزارش به دلايل متعددي زمينگيري توپولف‌هاي ناوگان هوايي كشور بايد صورت گيرد كه در زير برخي از اين موارد به اختصار آمده است:
1) از بهمن ماه سال گذشته ايرلاين‌هاي داراي توپولف موظف به زمينگير كردن توپولف‌هاي 154 خود بودند و طبق گفته‌هاي رئيس سازمان هواپيمايي كشوري اگر مي‌خواستند ظرف اين يك سال هواپيما نيز بسازند قطعاً مي‌توانستند.
2) 17 فروند توپولف 154 m در ناوگان هواپيمايي كشور فعال است و مجوز فعاليت آنها تا پايان بهمن ماه سال جاري صادر شده است؛ طبق اعلام رسمي سازمان هواپيمايي كشوري قطعاً از اين تاريخ به بعد به هيچ عنوان مجوز فعاليت توپولفها در ناوگان هوايي كشور صادر نمي‌‌شود و سازمان هواپيمايي كشور براي انجام اين كار عزمي جدي دارد.
3) طي يك سال اخير 37 فروند هواپيما به ناوگان هواپيمايي كشور افزوده شده است؛ با زمينگير كردن 17 فروند توپولف موجود در ناوگان هوايي كشور در واقع 3 هزار و 100 صندلي پرواز از ناوگان هوايي حذف ميشود اما بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه طي يك سال اخير 37 فروند هواپيما به ناوگان هوايي كشور افزوده شده است كه مطابق با 5 هزار و 600 صندلي پرواز است؛ يعني در واقع 2 هزار و 500 صندلي پرواز نيز بيشتر خواهيم داشت.
4) با توجه به اينكه در كشور روسيه پس از بروز حادثه اخير براي توپولف يكي از ايرلاين‌هاي اين كشور (مشتعل شدن موتور هواپيما) پرواز آن در آسمان روسيه متوقف شده است و كارخانه سازنده پشتيباني چنداني از اين نوع هواپيما ندارد، تأكيد بر باقي‌ماندن توپولفها در ناوگان هوايي ايران از سوي برخي ايرلاين‌ها بي‌معني است؛ در كشور روسيه كه خود توليد‌كننده توپولف هستند با آتش گرفتن يك موتور اين هوپيما آن هم روي زمين فعاليت تمامي توپولف‌هاي موجود در ناوگان هوايي آن كشور متوقف ميشود اما در ايران پس از بروز سانحه توپولف كاسپين در قزوين و كشته شدن 164 نفر از مسافران و خدمه پروازي هنوز برخي ايرلاين‌ها چندان نسبت به زمينگير كردن توپولف‌هاي خود تمايلي ندارند و اين در حالي است كه اغلب كارشناسان و مسئولان اصلي صنعت هواپيمايي كشوري معتقدند كه موتور توپولفها عيب كارخانه‌اي دارد و همچنين شركت سازنده پشتيباني چنداني انجام نمي‌دهد كه همين دو امر براي زمينگير كردن توپولفها كافي است.
5) سازمان هواپيمايي كشوري به عنوان مرجع اصلي قانون‌گذار حمل و نقل هوايي كشور، براي خروج توپولفها عزم خود را جزم كرده و تصميم قطعي گرفته است و اين امر قطعاً به وقوع مي‌انجامد و از سي‌ام بهمن ماه مجوز پرواز توپولفها تمديد نمي‌‌شود زيرا طبق برنامه از پيش تعيين شده‌اي كه ايرلاين‌ها به سازمان هواپيمايي اعلام كردند مشخص شد كه طي يك پروسه زماني مشخص ايرلاين‌ها بايد نسبت به زمينگير كردن و جايگزيني توپولفها با هواپيماهاي جديد اقدام كنند.
6) در اين اثنا كه دولت جمهوري اسلامي ايران اقدام به اجراي قانون هدفمندسازي يارانه‌ها و آزاد‌سازي نرخ سوخت در راستاي مصرف بهينه انرژي كرده است قطعاً پرواز هواپيمايي كه مصرف سوخت آن 2 برابر هواپيماهاي ديگر و مطابق با استاندارد‌هاي جهاني نيست مشكل‌‌آفرين است؛ زماني كه دولت عدالت‌محور به توزيع عادلانه يارانه‌ها تاكيد دارد قطعاً اصرار بر پرواز هواپيماهاي پرمصرف از سوي برخي توپولف‌داران نماد كامل هدر رفتن سرمايه ملي است.
7) در اين ميان ممكن است برخي ايرلاين‌ها به بيكار شدن كارمندان خود با خروج توپولفها از ناوگان هواپيمايي كشور اعتراض كنند كه در اين باره بايد گفت كه زماني كه يك سال براي خروج توپولفها به ايرلاين‌ها مهلت داده است، لازم بود در راستاي توجيه اقتصادي مطلوب و نوسازي ناوگان نسبت به زمينگيري توپولف‌هاي پرمصرف و خريد و ورود هواپيماهاي جديد‌تر اقدام مي‌كردند؛ قطعاً ايرلاين‌هايي كه توپولف‌هاي خود را با هواپيماهاي ديگر نظير بوئينگ md جايگزين كرده‌اند با خروج توپولفها به مشكلاتي نظير بيكاري كارمندان خود يا عدم توجيه مالي مطلوب مواجه نخواهند شد.
8) اولين اشتباه خلبان در توپولف آخرين اشتباه اوست؛ اغلب خلبانان معتقد هستند توپولف فرصت جبران اشتباه را به خلبان نمي‌دهد، توپولف 154 هواپيماي نيرومندي است اما به هيچ عنوان رحم ندارد يعني اگر خلبان پرواز در كنترل اين هواپيما اشتباهي داشته باشد، هواپيما به وي فرصت جبران نمي‌دهد.
در حالي كه به عقيده كارشناسان حمل و نقل هوايي در هواپيماهاي غربي انواع سيستم‌هاي هشدار الكترونيكي وجود دارد به طوري كه اگر خلبان عمداً هم قصد داشته باشد هواپيما را به زمين بزند، سيستم‌هاي هشدار فني كنترل را از دست خلبان مي‌گيرند و مانع سانحه مي‌شوند.
در مقايسه بوئينگ md نسبت به ديگر بوئينگ‌ها و نيز هواپيماهاي ايرباس مي‌توان گفت اين هواپيما طي دو الي سه مرحله اتوماتيك‌وار مانع بروز سانحه ميشود بدين ترتيب كه سيستم‌هاي هشدار اين هواپيما كنترل كامل را بر عهده مي‌گيرد و هواپيما را نجات مي‌دهد در صورتي كه توپولف اصلأ اين سيستم‌ها را ندارد؛ قطعاً بوئينگ‌هاي md سيستم‌هاي كنترل پيشرفته‌تري نسبت به توپولف 154 دارد و از لحاظ ناوبري نيز بسيار پيشرفته است و درواقع نسبت به توپولف جهشي انقلابي دارد.
9) نكته ديگر قابل تأكيد آن است كه طبق ابلاغيه سازمان هواپيمايي كشوري هيچ يك از ايرلاين‌ها نمي‌توانند پس مهلت تعيين شده (30 بهمن ماه) نسبت به فروش بليت توپولف براي مسير‌هاي خود اقدام كنند زيرا در صورت فروش بليت به مسافران و ازدحام مسافران در فرودگاه به دليل عدم صدور مجوز پرواز توپولفها، قطعاً مشكلات و مسايل بعدي برعهده خود ايرلاين‌ها خواهد بود؛ همچنين طبق اعلام سازمان هواپيمايي دفاتر خدمات‌مسافرت هوايي و آژانس‌هاي فروش بليت هواپيما از 30 بهمن‌ماه به بعد مجاز به فروش بليت توپولف نيستند در غير اين صورت مورد برخورد قانوني و جدي قرار مي‌گيرند.
به گزارش فارس الزام زمينگيري توپولف‌هاي 154 تا بهمن‌ماه سال جاري، الزام و تأكيد بر رعايت دقيق قوانين و مقررات هوانوردي به ايرلاين‌ها بر خلاف برخي مديريان قبلي سازمان، عدم صدور مجوز پرواز به ايرلاين‌هايي كه تجهيزات كافي ندارند، تغيير قوانين و مقررات هوانوردي كشور كه از سال‌ها پيش تغييري نكرده بود، پي‌گيري خروج خلبانان روسي كه نسبت به خلبانان ايراني تبحر بسيار كمتري دارند، پي‌گيري خروج كرو پروازي روسي و خارجي كه ايرلاين‌ها به دليل ارزان بودن از آنها استفاده مي‌كنند و در نهايت حذف دلالي‌هاي خريد هواپيما و بخصوص توپولفها و نيز حذف واسطه‌گري تعمير هواپيما در كشور، برخي مسائلي است به خوبي توسط رئيس سازمان هواپيمايي كشور پيگير شد.
* هشدار‌هاي سازمان هواپيمايي كشور به توپولف‌داران براي زمينگيري آنها از اول اسفند
به گزارش فارس در راستاي اتمام حجت سازمان هواپيمايي كشوري با توپولف‌داران براي زمينگير كردن توپولف‌هاي خود، رئيس اين سازمان طي چندين نامه به شركت‌هاي هواپيمايي داراي توپولف 154 به آنها تأكيد كرد كه از ابتداي اسفندماه سال جاري به هيچ وجه مجاز به تنظيم برنامه پرواز براي هواپيماهاي توپولف خود نخواهند بود.
شماره و تاريخ نامه‌هاي مذكور به شرح زير است:
الف) در تاريخ 11 خرداد ماه 89 طبق نامه شماره 120ص /3454 به شركت هواپيماي ايرتور اعلام شد كه بايد تا يكم مرداد‌ماه سال جاري نسبت به خروج توپولف از شبكه پروازي خود اقدام كند.
ب) در تاريخ 24 شهريور ماه 1389 نامه‌اي از سوي سازمان هواپيمايي كشوري به شماره 19449 به شركت هواپيمايي ايرتور در خصوص زمينگيري توپولف‌هاي 154 ابلاغ شد.
ج) در تاريخ پنجم آبان 1389 سازمان هواپيمايي كشوري طي نامه‌اي به شماره 26695 به شركت‌هاي هواپيمايي ايران‌ايرتور، كاسپين، كيش‌اير و تابان، از آنها خواست كه از 30 بهمن‌ماه 1389به بعد از هرگونه برنامه‌ريزي پروازي ( اعم از برنامه‌اي، فوق‌العاده و غيره) بر اساس توپولوف، جداً خودداري كنند.
د) نخجواني 22 بهمن‌ماه سال جاري نيز خطاب به دفاتر خدمات مسافرت‌هوايي و شركت‌هاي هواپيمايي، به انها گفته بود با توجه به حذف و خروج هواپيماهاي توپولف (tu -154 ) از ليست ناوگان هوايي كشور از يكم اسفندماه سال جاري مقتضي است از هر گونه ايجاد تعهد و فروش بليت بر روي هواپيماهاي مذكور از تاريخ ياد شده خودداري كنند.
در نامه نخجواني آمده بود بديهي است در صورت فروش بليت توپولف از تاريخ مذكور توسط ايرلاين‌ها و دفاتر خدمات مسافرت‌هوايي، پرونده آن شركت يا دفتر حسب مورد در كميته هوانوردي و يا كميته فني مطرح و تمامي مسئوليت‌ها وعواقب ناشي از آن متوجه آن شركت يا دفتر خاطي خواهد بود.
* همراهي وزارت راه و ترابري با سازمان هواپيمايي براي خروج توپولفها
بنابراين گزارش مشكلات توپولف‌هاي موجود در ناوگان هوايي كشور و عدم پشتيباني كارخانه‌اي آن به حدي بود كه وزير سابق راه و ترابري نيز كه تا پيش از اين دليل بروز سوانح را در ناوگان هوايي ايران و بخصوص هواپيماهاي شرقي و در رأس آنها توپولف، اغلب "اشتباه عامل انساني " ياد مي‌كرد، اين بار درموضع‌گيري متفاوت، بهمن‌ماه سال گذشته اعلام كرد كه توپولفها تا پايان سال 1389 از ناوگان هوايي ايران خارج مي‌شوند.
بهبهاني كه خود نيز پيگير زمينگيري توپولفها و جايگزيني آنها با هواپيماهاي غربي و بخصوص بوئينگ md بود، در يكم شهريورماه 89 در خصوص ميزان ايمني پرواز در بوئينگ md و مقايسه آن با توپولف‌هاي 154به فارس گفت: اظهارنظر‌هاي غيرتخصصي در مورد ميزان ايمني بوئينگ‌هاي md كه چندي است از سوي برخي افراد مطرح ميشود و بر ايمني پايين اين هواپيماها تأكيد دارد، كاملاً بي‌اساس و بي‌مورد است.
بنا به گفته بهبهاني، چطور تا زماني كه توپولف 154 در ناوگان هوايي كشور فعال بود، همه از غير‌ايمن بودن هواپيماهاي شرقي و به خصوص اين نوع هواپيماها دم مي‌زدند و معتقد بودند بايد هواپيماي غربي به‌جاي توپولف به ناوگان افزوده شود، اما پس از آنكه در شرايط كنوني تحريم و با اين مشكلات فراوان اقدام به خريد و ورود هواپيماهاي غربي مي‌كنيم باز اعتراض مي‌كنند كه توپولفها ايمن‌تر از بوئينگ‌هاي md هستند.
به گزارش فارس به هر حال اول اسفندماه (پنج روز ديگر) زمان قطعي زمينگيري توپولفها است و قطعاً آسمان ايران از اين پس شاهد پرواز اين هواپيماهاي فرسوده و بنا به گفته برخي مسافران، ارابه‌هاي مرگ، نيست.
اميد است برخي از شركت‌هاي هواپيمايي داراي توپولف نيز، به وحشت پنهان مردم از اين هواپيماهاي فرسوده و پرمصرف پي ببرند و ظرف چند روز اينده نسبت به برنامه‌اي كردن پروتاز‌هخاي خود غير از توپولف اقدام كنند.
گزارش از سعيد مؤذني
