باشگاه راه آهن بعد از کناره‌گیری شرکت راه آهن، به بخش خصوصی واگذار شد و بابک زنجانی که دو سال پیش کمتر کسی او را می‌شناخت با خرید امتیازش پا به عرصه ورزش گذاشت. اما اکنون به دنبال بازداشت این تاجر نفتی، باشگاه راه آهن هم به اغما فرو رفته و آینده روشنی ندارد. این باشگاه که به عنوان یکی از شرکت‌های زیر مجموعه هلدینگ سورینت اداره می‌شد، به نوعی از اموال شخصی زنجانی محسوب می‌شود که قوه قضائیه هم در صورت ندادن کفاف دارایی‌های دیگر او برای پرداخت بدهی‌هایش، چاره‌ای جز مصادره آن ندارد.
اما مشکل به همین جا ختم نمی‌شود و مراجع قضایی تا بسته نشدن پرونده اجازه ورود حتی یک ریال پول از اموال زنجانی را هم به باشگاه نمی‌دهد! این در حالی است که تیم فوتبال راه آهن در لیگ امسال کاندایدای اصلی سقوط محسوب می‌شود و بازیکنان هم از ابتدای فصل با مشکلات مالی دست به گریبان بودند.
با این حال باشگاه راه آهن چنانچه مالکش از زندان هم رهایی یابد تحت مالکیت زنجانی اداره نخواهد شد چرا که رئیسی‌کیا معتقد است زنجانی دیگر علاقه‌ای به باشگاه‌داری ندارد بنابراین تنها کاری که این روزها از دست مدیرعامل باشگاه بر می آید این است که هر چه زودتر خریداران را پای میز مذاکره بکشد. به گفته رئیسی‌کیا صحبت‌هایی هم با چند فعال صنعتی و ساختمانی شده و حتی به توافق‌هایی هم رسیده است.
صادق رئیسی‌کیا ، به تمام سوال‌های درباره ورود بابک زنجانی به عرصه ورزش پاسخ داد و از آینده پر ابهام باشگاه راه آهن گفت. متن کامل این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:
*آقای رئیسی‌کیا! قبل از ورود به وضعیت این روزهای باشگاه راه آهن می‌خواستیم بدانیم آشنایی شما با بابک زنجانی از کجا شروع شد و چرا برای مدیریت باشگاه راه آهن سراغ شما آمد؟
آشنایی‌ام با وی به سال 87 برمی‌گردد. من مسئولیتی در مجموعه اقتصادی داشتم و او طرف حساب مجموعه بود. موضوعی وجود داشت که در وهله اول زنجانی با دیگران در ارتباط بود و من در حاشیه کار با او آشنا شدم. من در سال 89 از آن مجموعه خداحافظی کردم و تا سال 91 دورادور با بابک زنجانی رابطه در حد تماس و پیامک داشتم. سپس در سال 91 برای معرفی مجموعه حقوقی برهان نزد او رفتم. زنجانی گفت "برهان، هیچ. من کمک دیگری از شما می‌خواهم". بنابراین پیرو درخواست او، صحبت‌هایی را در اردیبهشت 91 داشتم و از خرداد نیز برای کمک، وارد شدم. آقای زنجانی در ادامه هم باشگاه را در تیرماه خریداری کرد. ابتدا ماجرا به این ترتیب بود که محمدحسن انصاری‌فرد مدیرعامل باشد. قبل از انتخاب علی دایی نیز با مربی پرتغالی صحبت کردیم و حتی زنجانی، روی این مربی حسن نظر داشت. در این میان مالک باشگاه از اختلاف دایی و انصاری‌فرد بو برده بود و سعی می‌کرد آن را برطرف کند به همین دلیل جلسه مشترک با علی دایی و انصاری فرد برگزار شد اما همان جلسه اختلاف‌ها را بیشتر کرد و انصاری فرد تصمیم به رفتن گرفت. زنجانی قصد سفر به کربلا داشت و من هم درگیر اداره باشگاه شدم و تا الان ایستادم چون به هر حال بعد از رفتن انصاری فرد زمان زیادی نداشتیم و تیم بدون مربی تمرین می‌کرد. با این حال فکر می‌کنم در پاسخ به اعتماد آقای زنجانی به باشگاه آمده‌ام و تا امروز هم عملکرد بدی نداشتم. من در بین مدیران باشگاه تنها مدیری هستم که کارشناسی ارشد مدیریت ورزش را می‌گذرانم و مطالعه کمی هم در این زمینه ندارم.
*شرایط باشگاه بعد از بازداشت مالک مثل سابق است؟
ابتدا باید بگویم زمانی که بابک زنجانی اقدام به خرید باشگاه راه آهن کرد، پرسش اصلی ام این بود که قرار است چه مدت در فوتبال حضور داشته باشید. اگر قراراست بلند مدت بماند باید استراتژی و برنامه‌ای مناسب تدوین کند. زنجانی گفت که قرار است باشگاه‌داری کنیم. باشگاه هم به عنوان یکی از چندین شرکت زیر مجموعه‌ی هلدینگ سورینت فعالیت مستمر خواهد داشت. بر این اساس برنامه 5 ساله تدوین کردیم و در این برنامه فعالیت مختلفی مثل رونق بخشیدن به آکادمی فوتبال را در دستور کار قرار دهیم. آکادمی را تاسیس کردیم تا هزینه‌هایمان را در 5 سال پیش‌رو کاهش دهیم و باشگاه را درجایگاه آسیایی ببینیم. از همین رو کاهش هزینه‌ی 3 میلیاردی در سال اول داشتیم . همچنین در اواخر لیگ دوازدهم دیدم بازیکنی اصلا بازی نکرده ولی دریافتی دارد. به همین دلیل طی صحبتی که باعلی دایی داشتم تصمیم گرفتم قراردادها را اصلاح کنم. تمام این کارها را می‌کردیم تا باشگاه راه آهن بتواند در 5 سال بعد داعیه قهرمانی داشته باشد ولی در 6 ماه اخیر به دلیل مشکلات مالی زیاد این ویژگی‌ها آسیب دیده است. منابع مالی ما به موقع تامین نشد و برنامه‌ی 5 ساله که داشتیم به دلیل بازداشت مالک باشگاه آسیب دید. احساس می‌کنم اگر اتفاق مثبتی نیافتد تمام چیزها که ساختیم نابود خواهد شد و باشگاه نیاز به بازسازی مجدد خواهد داشت. ضمن این که ما زمان زیادی تا لیگ بعد نداریم.
*احتمال تداوم فعالیت باشگاه راه آهن با بابک زنجانی چقدر است؟
- قوه قضاییه که با مدیریت دادستان در مجموعه و باشگاه بابک زنجانی مستقر شده هیچ نگرش و تکلیفی مبنی بر باشگاه داری ندارد. نه قوه قضاییه و نه مقام قضایی، نه دادستان و نه بازرپرس چنین نگرشی نداشته و می‌خواهد در راستای اجرای عدالت به یک پرونده حقوقی رسیدگی کنند. در نتیجه اگر حضور دوستان قضایی بالا سر باشگاه مستمر باشد فکر نمی‌کنم این باشگاه به سرانجامی برسد. نه به دلیل اشکال آنها بلکه به دلیل نگرشی که گفتم این اتفاق می‌افتد. آنها بااین نگرش آمدند تا چند هزار میلیارد بدهی که آقای زنجانی دارد را صاف کنند. اگر دارایی زنجانی5 هزار میلیارد باشد و قوه قضاییه به دنبال زنده کردن 7 هزار میلیارد تومان باشد منطق حکم می‌کند که ازآن 5 هزار میلیارد یک ریال هم صرف باشگاه‌داری نشود.
*احتمال مصادره باشگاه در صورت کفاف ندادن اموال بابک زنجانی برای پرداخت بدهی‌هایش چقدر است؟
- پرونده به لحاظ قانونی در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا است و دادسرا مقام صادر کننده‌ی حکم نیست. شما شاید ذهنتان به پرونده امیرخسرو آریا رفته ولی پرونده بابک زنجانی به آن شکل نیست.
*اما حجت‌الاسلام و المسلمین اژه‌ای اعلام کرده که مجموع دارایی‌های بابک زنجانی کفاف دیونش را نمی‌دهد و به همین دلیل فکر می کنیم امکان مصادره باشگاه وجود دارد؟
- فعلا این اتفاق قرار نیست بیفتد اما هیچ بودجه‌ای هم برای هزینه‌ی باشگاه اختصاص نمی‌دهند. باشگاه به جز بدهی چیز دیگری ندارد. وقتی بودجه نباشد امکان بستن تیم و ادامه حیات هم نیست. این کار را به شدت سخت می‌کند. به هر حال برنامه‌ی 5 ساله‌ای که توضیح دادم سرانجام خوبی در انتظارش نیست. امیدوارم نگرش دوستان قضایی در راستای اهداف ورزشی باشد.
*حال فرض کنیم باشگاه به عنوان یکی از اموال بابک زنجانی برای پرداخت دیونش مصادره نشود، آیا وی بعد از رهایی از بدهی‌ها علاقه‌ای به ادامه باشگاه داری خواهد داشت؟ اگر جواب خیر است آیا شما گزینه‌های دیگری برای واگذاری باشگاه در نظر دارید؟
- اگر اطمینان پیدا کنم که بابک زنجانی بعد از آزادی علاقه‌ای به باشگاه داری خواهد داشت می‌توان راحت‌تر کارها را پیش ببرم اما اگر وی بازنگردد کارهای دیگری را انجام خواهیم داد.البته هم اکنون نیز با هماهنگی‌هایی که داشتیم تعدادی خریدار را پای میز مذاکره کشیدیم و در مواردی هم حتی به صورت جلسه رسیدیم. منتظریم دوستان قضایی این فعالیت‌های ما را به تایید بابک زنجانی برسانند. چون این دارایی‌ها هنوز متعلق به اوست و او باید نظرش را اعلام کند. اگر انتقال باشگاه با موافقت زنجانی در قوه قضاییه مشکلی نداشته باشد شاید قبل از تعطیلات نوروز این انتقال صورت بگیرد. اما اگر انتقال منوط به نظر کار کارشناسی شود امکان اتفاق‌های منفی بسیاری وجود خواهد داشت.
*ارزش گذاری ریالی برای انتقال امتیاز باشگاه راه آهن شده است؟
- فرابورس در سال 90 ، قیمت گذاری 12 میلیاردی روی باشگاه راه آهن کرد که خریدار باید 8 میلیارد بابت دیون می‌داد که و 4 میلیارد هم بابت قیمت باشگاه به سازمان خصوصی سازی پرداخت می‌کرد.زنجانی که این باشگاه را خرید هیچ کدام از دیون تسویه نشده بود اما باشگاه در حال حاضر هیچ بدهی به شخص خاصی ندارد. اما با توجه به مشکلات مالی فصل اخیر بدهی مجموعا 12 میلیاردی داریم که یک و نیم تا 2 میلیارد آن مربوط به مالیات بازیکن قبلی است و کمتر از ده میلیارد هم به هزینه‌های باشگاه بر می‌گردد. با این حال معلوم نیست چه قیمتی برای باشگاه راه آهن بگذارند و این به نظر سازمان خصوصی و زنجانی بستگی دارد. اگر مشکل مالک باشگاه حل شود و بدهی‌اش از محل دیگری تسویه شود نوبت به باشگاه نخواهد رسید. حتی اگر علاقه به باشگاه داری هم نداشته باشد نیاز به نظر کارشناسی نیست چون هر کسی می‌تواند اموال شخصی‌اش را بدون نظر کارشناسی بفروشد ولی اگر پرونده زنجانی همچنان با نظر مرجع قضایی جلو رود ونیاز به واگذاری باشد فکر می‌کنم ضرورت دارد در مورد قیمت کارشناسی شود.
*فکر می‌کنید نظر بابک زنجانی درباره‌ی ادامه‌ی باشگاه‌داری چه باشد؟
- از زمانی که وی بازداشت شده هیچ دسترسی به او نداشتیم و قاعدتا دیدگاهش را دراین زمینه نمی‌دانیم. اما تحلیل خودم این است که وقتی زنجانی کمک 3 میلیاردی به پرسپولیس می‌کند هیچ علاقه‌ای به باشگاه راه آهن ندارد و به آن دلگرم نیست. زمانی که باشگاه راه آهن بودجه‌ای دریافت نکرد و نیاز شدیدی هم به منابع مالی داشت کمک 3 میلیاردی به پرسپولیس شد و این جای سوال است و فکر می‌کنم زنجانی علاقه‌ای به باشگاه‌داری نداشته باشد البته این تحلیل من است و ممکن است درست نباشد ولی اگر درست هم باشد کار سخت می‌شود. مجموعه‌ی باشگاه ، بازیکنان و کادر فنی در این مدت فکر می‌کنند اگر هلدینگ متعلق به زنجانی قرار بود برای باشگاه‌داری هزینه کند چرا آن را صرف تیم رقیبمان کرد. چرا صرف خودمان نکرد که 70 درصد از قرارداد بازیکنان بماند.
*تکلیف باشگاه راه آهن تا چه زمانی مشخص می‌شود؟
-همانطور که گفتم مذاکراتی با چندین مجموعه داشتم و قرار است به زودی زود پاسخشان را در اختیار مراجع قضایی و مالک باشگاه قرار دهند اما نمی‌دانم چه اتفاقی خواهد افتاد. من تنها تاکید کردم اگر قرار باشد باشگاه واگذار شود باید این اتفاق به سرعت بیفتد. خریدار با این انگیزه جلو می‌آید که تیم را زود تحویل بگیرد و برای فصل آینده آماده شود. بسیاری از تیم‌ها از حالا شروع به بستن تیم کردند و ما حداکثر تا اردیبهشت زمان داریم و نباید این زمان را از دست دهیم. اگر از دست برود انگیزه‌های خریدار هم کاهش می‌یابد ما از آنها می‌خواهیم نظر قبول یا ردشان را به ما بدهند تا بتوانیم برای سال آینده برنامه ریزی کنیم.
*امکان دارد گزینه‌هایی که برای خرید امتیاز باشگاه اعلام آمادگی کردند را معرفی کنید؟
- ذکر نام خریدارها به دلیل قطعی نشدن توافقمان حرفه‌ای نیست اما آنها از مجموعه‌های صنعتی و ساختمانی‌اند. تجربه‌ی دوساله‌ام می‌گوید اگر مالک باشگاه یک مجموعه سرمایه گذاری مالی، بانکی و صنعتی و اقتصادی محکمی باشد آن گاه برنامه‌ها نیز بهتر پیش می‌رود. اگر باشگاه را به شخص واگذار کنیم و کوچک‌ترین مشکلی برایش پیش بیاید تمام برنامه‌ها به هم می‌ریزد. نظر شخصی من این است که باشگاه‌ها برای خصوصی شدن باید در اختیار مجموعه اقتصادی و صنعتی مستحکم قرار گیرند. به همین دلیل ترجیه می دهم تا جایی که امکان دارد باشگاه به یک فرد حقوقی تعلق گیرد نه حقیقی.
* از صحبت‌های قبلی‌تان برداشت کردیم وضعیت مالی باشگاه به شدت بحرانی است. هزینه امور روزمره از چه محلی تامین می‌شود؟
بله. همین طور است؛ ما در حال حاضر هیچ دریافتی نداریم و حتی اجازه پرداخت یک ریال هم از هلدینگ را به ما نمی‌دهند و مقام قضایی این دستور را صادر کرده‌اند. از زمانی که دوستان قضایی در باشگاه مستقر شده‌اند به صراحت اعلام کردند که حتی یک ریال هم برای اداره باشگاه پرداخت نشود. ما در این مدت هم از طریق یک سری درآمدهای سازمان لیگ و وصول مطالبات، باشگاه را اداره کردیم. قطعا استمرار این وضعیت فضای پیش‌رو را سخت می‌کند. این باشگاه راه آهن است. یعنی اولین باشگاه ورزشی فعال در ایران. راه آهن بخشی از هویت فوتبال این مملکت است. من در حال حاضر نمی‌توانم هیچ تصوری از وضعیت تیم در سال آینده داشته باشم و نمی‌دانم چه سرنوشتی در انتظار‌مان است. درخت 78 ساله ورزش مملکت رو به نابودی است. شاید باشگاهی به قدمت راه آهن نداشته باشیم. مرحوم تختی و نفرات شاخص زیادی در ورزش ایران از باشگاه راه آهن برخاستند.
* دستگیری بابک زنجانی تاثیری در نتیجه تیم هم داشت؟
بازداشت او در دی‌ماه اتفاق افتاد و ما در ابتدای لیگ سیزدهم مشکلی نداشتیم اما به مرور زمان و تقریبا دو ماه بعد از شروع لیگ، بودجه باشگاه مثل سال قبل تامین نشد. البته بازیکنان به خاطر خوش‌پرداختی ما در سال قبل تحمل کردند ولی قرار بود بودجه 2 میلیاردی در نیم فصل تزریق شود که این اتفاق نیفتاد. بنابراین وضعیتی که در حال حاضر در آن قرار داریم دو ماه بعد از شروع لیگ آغاز شد ولی باید اذعان کنم در ابتدا فکر می‌کردم این مشکلات رفع شود. ولی هرچه جلوتر آمدیم کار دشوار شد و بعد از بازداشت مالک باشگاه، هیچ بودجه‌ای به باشگاه نرسید.
* مگر بابک زنجانی برای سرمایه‌گذاری در فوتبال تحقیق‌های لازم را انجام نداده بود؟ در حال حاضر همه به این نتیجه رسیده‌اند که او هم مثل سایر سرمایه‌گذاران تصمیم احساسی گرفته است. شما با این بحث موافقید؟
این سوال را باید از خودش بپرسید. ان‌شاءالله آقای زنجانی هرچه زودتر آزاد شود و جوابش را از او بگیریم اما تا جایی که من با دیدگاه‌هایش آشنا هستم می‌دانم که او معتقد بود تبلیغی که برای 50 شرکتش انجام می‌دهد را باید به سمت باشگاه سوق دهد و بر اساس قانون مالیات‌ها صرفه‌جویی در هزینه‌ها داشته باشد. از طرفی هم یک خدمت اجتماعی انجام دهد. او ابتدا این کار را دوست داشت و در سال اول هم حمایت خوبی کرد اما در سال دوم اتفاقات دیگر برایش افتاد. من معتقدم نه تنها زنجانی بلکه هر سرمایه‌گذار دیگری در فوتبال قبل از ورود به این عرصه باید فرصت و تهدیدهای آن را تحلیل کند و با تحلیل صحیح تصمیم بگیرد.
* آیا بابک زنجانی این تحلیل را انجام داد؟
بعید می‌دانم همه جوانب را در نظر گرفته باشد. او نگرش اولیه‌اش را داشت اما در اجرا می‌دیدیم که به عنوان مثال قشم‌ایری که می‌توانست به بهترین شکل از طریق باشگاه تبلیغ شود، تبلیغش را با مبالغ هنگفت به صداوسیما واگذار کرد. این از نظر من یک پارادوکس بزرگ است. این شرکت می‌توانست با اشکال مختلف از طریق باشگاه، تبلیغ شود. بنابراین می‌توانم بگویم زنجانی در مجموع تحلیل درستی نداشت. مگر حسین هدایتی و سیروس محجوب این تحلیل را دارند؟ یا کسانی که به مالکیت پرسپولیس ابراز علاقه کرده‌اند، همه جوانب را در نظر می‌گیرند؟
* حال اگر کسی که می‌خواهد برای ورود به فوتبال تحلیل درست از وضعیت موجود داشته باشد، به نظرتان به جواب آری می‌رسد یا خیر؟
قطعا به این پاسخ می‌رسد که باشگاه‌داری نکند. حتی فکر می‌کنم اگر دولت چنین تحلیلی کند، جلوی خصوصی‌سازی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس را خواهد گرفت. منطق اقتضا می‌کند که این اتفاق نیفتد. ابتدا باید زمینه‌های باشگاه‌داری خصوصی را فراهم کنند. رسانه‌ها، عوامل فوتبال، عوامل اقتصادی باید این تغییر را درک کنند. باشگاه راه آهن را خصوصی کردیم و همه می‌بینند که به چه سرنوشتی دچار شد. بنابراین خصوصی‌سازی چه در زمان زنجانی و چه قبل از آن مورد حمایت کسی نبود. آقای سبطی که قبل از بابک زنجانی مالکیت باشگاه را به مدت یک سال به عهده داشت، چه سودی برد؟ ممکن است بگوییم برخی اشکالات به خودشان برمی‌گردد اما من معتقدم محیط هم فراهم نیست. هیچ حمایتی از جانب ورزش یعنی تربیت بدنی، وزارت ورزش و نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی برای یک باشگاه تهرانی با قدمت 76 ساله نمی‌شود. اما از استقلال و پرسپولیس این حمایت را داریم. بنابراین اگر راه آهن خصوصی نبود حمایت می‌شد. در چنین شرایطی اگر کسی تحلیل درستی انجام دهد، منطق حقوقی، ورزشی و اقتصادی خواهد گفت که باشگاه‌داری خصوصی را در دستور کار قرار ندهد. ما می‌خواهیم خصوصی‌سازی کنیم تا از شر هزینه‌ها خلاص شویم یا باشگاه را کارآمد کنیم. آیا راه آهن با خصوصی شدن کارآمد شد؟ از بخش خصوصی چه حمایتی کرده‌ایم؟ وقتی نظام درستی نداریم، پس بهتر است این کار را نکنیم تا باشگاه مورد نظر مثل راه آهن به پیچ‌های تند و گردنه‌های سخت نرسد.
* خیلی‌ها معتقدند افرادی مثل بابک زنجانی برای فرار از مالیات، رو به ورزش و تیم‌داری می‌آورند.
قانون، این ظرفیت را اعلام کرده است و اگر از آن استفاده کنیم، هیچ مشکلی هم ندارد. اما اینکه صرفا تنها برای فرار از مالیات، بخواهد تیم‌داری کند، چنین چیزی نیست و من می‌دانم زنجانی تنها به خاطر این هدف وارد فوتبال نشد. در مجموع معتقدم ظرفیت اقتصادی در فوتبال ما تعریف نشده است و برخی می‌خواهند از کنار آن درآمدزایی کنند. ما تنها یک معافیت مالیاتی داریم و دیگر هیچ.
* و در پایان فکر می‌کنید تیم فوتبال راه آهن با شرایط فعلی در لیگ برتر می‌ماند؟
ما در نیم فصل دوم و بخصوص در بازی‌های اخیر نتایج مطلوب‌تری گرفتیم. هرچند راه آهن هیچ گاه ادعای قهرمانی نداشته ولی باید بدانید سقوط را هم تجربه نکرده است. بازیکنان ما با وجود تنگناهای مالی، هم‌قسم شده‌اند تا در لیگ بمانند. حتی اگر باشگاه را متعلق به دولت بدانیم، دولت هم باید کمک کند. این یک دارایی عینی نیست و یک برند است. برند باشگاه تهرانی، در لیگ برتر کمتر از 15 میلیارد ارزش‌گذاری نمی‌شود اما اگر به آن توجه نشود و به لیگ دسته یک برود، 2 میلیارد هم ارزش ندارد. بیش از هر چیز، ممنون بازیکنان هستم که در آستانه سال نو هیچ کاری برایشان نکردیم ولی مقابل تراکتورسازی نتیجه خوبی گرفتند. اگر مقابل استقلال خوزستان هم پیروز شویم، قطعا در لیگ می‌مانیم و در دو بازی آینده باید برای بهبود رتبه تلاش کنیم.
