صراط:محمد احمدیان معاون نیروگاهی سازمان انرژی اتمی گفت: ۱۶ ساختگاه به عنوان ساختگاه‌هایی که اولویت بیشتری دارند انتخاب شده‌اند که عمدتا در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان هستند البته در داخل پهنه کشور نیز می‌توان ساختگاه در نظر گرفت اما اولویت با مناطق جنوبی کشور است.
وی با بیان اینکه نیروگاه هسته‌ای بوشهر به دلیل شرایطش باید در کنار دریا واقع شود گفت: راکتور نیروگاهی مانند بوشهر حدود سه هزار مگاوات حرارت تولید می کند. از این سه هزار مگاوات، هزار مگاوات در ژنراتور تبدیل به برق میشود و دو هزار مگاوات دیگر باید به نوعی از سیکل دوم نیروگاه تخلیه شود و این کار نیاز به حجم بالایی آب دارد و بر این اساس نیروگاه در کنار دریا احداث شده است. در عین حال ملاحظات زیست محیطی اقتضاء می‌کند که درجه حرارت آبی که برای خنک کردن راکتور نیروگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد در زمان بازگشت به دریا خیلی بالا نباشد. بر این اساس به حجم بالایی آب نیاز است و احداث در کنار دریا یا رودخانه‌های پر آب گزینه اصلی است. ما در ایران روخانه‌های پر آب نداریم و بنابراین در کنار دریا بهترین مکان برای احداث چنین نیروگاه‌هایی است.
محمد احمدیان با بیان اینکه بعد از تکلیفی که مجلس شورای اسلامی برای سازمان انرژی اتمی با تصویب قانون مشخص کرد، این سازمان موظف است زمینه‌های احداث تا بیست هزار مگاوات نیروگاه هسته‌ای را فراهم آورده است گفت: بدنبال این قانون سازمان انرژی اتمی به طور طبیعی در فکر ساختگاه‌های این نیروگاه‌ها بود. بدنبال آن کل کشور به شش منطقه تقسیم شد و کار هر منطقه را یک شرکت مهندسی مشاور عهده دار شد و البته یک شرکت مهندسی مشاور مادر نیز هماهنگی این شش شرکت را بر عهده گرفت.
وی گفت: اینها تمام پهنه کشور را با توجه به معیارهایی که برای انتخاب یک ساختگاه نیروگاه هسته‌ای وجود دارد، مورد بررسی قرار دادند و با یک روش حذفی مناطقی را که این ویژگی‌های مورد نیاز یک نیروگاه هسته‌ای را نداشتند یک به یک حذف کردند. به عنوان مثال مناسب نیست که یک نیروگاه هسته‌ای خیلی نزدیک به مراکز جمعیتی باشد یا مساله آب و نزدیکی به خطوط انتقال و مصرف انرژی برق و بحث زلزله خیزی مناطق نیز از دیگر فاکتو‌رهای مهم هستند.نهایتا تعداد محدودی ساختگاه به عنوان ساختگاه‌هایی که اولویت بیشتری دارند انتخاب شدند که عمدتا در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان هستند البته در داخل پهنه کشور نیز تعداد دیگری ساختگاه را می‌توان در نظر گرفت اما اولویت با مناطق جنوبی کشور است.
شانزده نیروگاه جدید جانمایی شده است
احمدیان افزود: بر اساس مطالعات انجام شده شانزده ساختگاه منتخب وجود دارد که ده تا از آنها که در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان هستند در اولویت بالاتری قرار دارند. هر کدام از اینها می‌توانند چندین واحد هسته‌ای را در خود جای دهند. بر این اساس برای ظرفیت‌های فوق العاده بالای برق هسته‌ای در کشور هم می‌توان مدعی شد که اکنون به اندازه کافی ساختگاه در نظر گرفته شده است. این باعث میشود در برنامه ریزی‌های آتی کشور برای توسعه مناطقی که نزدیک این ساختگاه‌هاست این واقعیت که ممکن است نیروگاه هسته‌ای در مجاورت آن باشد، مد نظر قرار گرفته شود.
معاون نیروگاهی سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: مطالعات ما در ایران نشان می‌دهد با توجه به شرایط خاص کشور و با در نظر گرفتن هزینه استفاده از سوخت‌های فسیلی، اگر سوخت رایگان در اختیار نیروگاه‌های تولید برق قرار داده شود، هیچ نیروگاهی در جهان قدرت رقابت با نیروگاه‌های تولید برق با سوخت فسیلی ما را نخواهد داشت اما اگر ارزش واقعی گاز و سایر سوخت‌های فسیلی را با توجه به شرایط خاص کشورمان لحاظ کنیم، آمارها نشان می‌دهد که برای بار پایه، نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید برق می‌توانند گزینه مناسبی باشند و هزینه برق تولیدی این نیروگاه‌ها نسبت به نیروگاه‌های رقیب( نیروگاه‌های ترکیبی) مناسب تر است. این در حالی است که سوخت‌های فسیلی محدود و رو به اتمام هستند و می توان از آنها در موارد مهمی چون خوراک صنایع پتروشیمی با صرفه اقتصادی بالاتر استفاده کرد. این موضوع از منظر علمی و کارشناسی کاملا مورد بررسی قرار گرفته و اثبات شده است.
آب انتقال دهنده خوب حرارت است و برای همین ما نیروگاه‌ها را نزدیک آب می‌سازیم
معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به تفوات‌های راکتورهای آب سبک و آب سنگین اظهار داشت: زمانی که فعل و انفعالات هسته‌ای در قلب راکتور تا زمان آزادسازی حرارت رخ می دهد و نهایتا از حرارت آزاد شده برق تولید میشود، دو اتفاق باید صورت گیرد؛ اول اینکه یک عامل حرارت ایجاد شده را به سایر قسمت‌های راکتور منتقل کند. عوامل مختلفی می‌توانند این کار را انجام دهند از جمله آب.
وی ادامه داد: آب یک انتقال دهنده خیلی خوب حرارت است. مساله دیگر این است که نترون‌هایی که به هسته اورانیوم برخورد می‌کنند و باعث انفجار و آزادسازی انرژی می‌شوند باید یک شتاب و سرعت مناسب داشته باشند. نوترون‌هایی که از یک شکافت ایجاد می‌شوند سرعت بالایی دارند و این سرعت باید کاهش پیدا کرده و به حدی برسد که در برخورد با اتم بعدی، احتمال شکافت بالا رود. به این ترتیب یک عامل هم برای کند کردن سرعت نوترون‌های لازم است. در فن آوری‌های مختلفی که برای راکتورهای هسته‌ای موجود است، انواع و اقسام خنک کننده و کند کننده وجود دارد و یکی از مناسب ترین گزینه‌ها برای هر دو کار، آب است اما آب مورد استفاده می‌تواند هم معمولی باشد( که در راکتورهای آب سبک از این نوع آب بهره می‌برند) و هم می‌تواند آب سنگین باشد.
احمدیان افزود: در راکتورهای آب سنگین سوخت مورد استفاده نیاز به غنی شدن کمتر دارد و حتی می‌توان از اورانیوم طبیعی در آنها استفاده کرد. در کنار این مزیت، راکتورهای آب سنگین از برخی جنبه‌ها پیچیدگی‌های بیشتری دارند که یکی از آنها این است که به جای آب معمولی باید آب سنگین مورد استفاده قرار گیرد که تولید آن ویژگی‌ها و مشکلات خاص خود را دارد.بخش قابل توجهی از نیروگاه‌های هسته‌ای تولید کننده برق در حال کار جهان و بخش اعظم نیروگاه‌های در حال احداث و برنامه ریزی از نوع آب سبک هستند.
پروژه دارخوین با حداکثر توان داخلی ساخته میشود
احمدیان با بیان اینکه راکتور آب سنگین اراک در حال به سرانجام رسیدن است گفت: پروژه اراک در زمانی مطرح شد که کشور تصمیم گرفت برخی از نیازهای خود را که در یک راکتور تحقیقاتی قابل انجام است را برنامه ریزی کند. در آن مقطع هنوز بحث غنی سازی در کشور شروع نشده بود. بر این اساس مسئولین دو مسیر را انتخاب کردند؛ یکی دنبال کردن بحث‌های غنی‌سازی برای آنکه بتوانیم سوخت مورد نیاز راکتورهایی که به اورانیوم غنی شده نیاز دارند را تامین کنیم و یکی هم تاسیس راکتور آب سنگین اراک بود که نیازی به سوخت غنی شده ندارد. خوشبختانه هر دو مسیر موفق شد. اکنون کشور هم در غنی سازی به دست آوردهای خوبی رسیده است و هم راکتور آب سنگین اراک در حال به سرانجام رسیدن است. بنابراین هدف اصلی از تاسیس راکتور اراک ایجاد یک تاسیسات تحقیقاتی بود که سوخت آن به امکانات غنی‌سازی نیاز نداشته باشد.
مدیرعامل شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران با اشاره به اینکه نیروگاه دارخوین با حداکثر توان ساخت داخل در دستور کار است گفت: کل تجهیزات نیروگاه بوشهر از روسیه خریداری شده است اما پروژه دیگری را در سازمان انرژی اتمی دنبال می کنیم به نام پروژه دارخوین که در قالب آن هدف این است که یک نیروگاه با توان متوسط با استفاده از توان و تکنولوژی داخلی ساخته شود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که قابلیت ساخت بسیاری از تجهیزات مدار اول در داخل کشور وجود دارد اما با در نظر گرفتن همان واقعیتی که اشاره داشتم یعنی ساخت داخل این تجهیزات زمان بر است و به شدت هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. اینجا با توجه به شرایط باید تصمیم گرفت. یکی از عوامل این است که در کنار ساخت این مجموعه چه قابلیت‌های صنعتی جدیدی احداث خواهد شد که می‌تواند در سایر موارد برای کشور مفید باشد.
مدیریت کامل بوشهر به زودی در دست مهندسان ایرانی قرار می گیرد
معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مدیران و مهندسان ایران به زودی نیروگاه هسته‌ای بوشهر را در اختیار کامل می‌گیرند گفت: مدیریت اکنون به طور کامل در اختیار طرف ایرانی است اما مانند سایر پروژه‌های صنعتی از این نوع در مرحله‌ای به طور موقت تاسیسات تحویل کارفرما میشود و کارفرما مشغول بهره‌برداری میشود، در عین حال بواسطه آنکه در دوره گارانتی هستیم اگر عملکرد ناصحیحی را در تجهیزات شاهد باشیم پیمانکار موظف به رفع آنهاست. مسئولیت کامل نیروگاه با شرکت بهره برداری نیروگاه هسته‌ای بوشهر است و ما در دوره تضامین قراردادی هستیم. بعد از هفت هزار ساعت کار نیروگاه(معادل دو سال) بحث تحویل دائم هم انجام خواهد شد.
احمدیان با تاکید بر احداث نیروگاه دارخوین گفت: نیروگاه دارخوین با دو هدف مکمل همدیگر ساخته شد. یکی از این هدفها این بود که نیروگاهی برای تولید برق با توان متوسط و متکی به ظرفیت‌های داخلی بسازیم. هدف دوم این بود که ظرفیت‌های داخلی در حوزه نیروگاه‌های هسته‌ای اعم از طراحی، ساخت تجهیزات و موارد مشابه در کشور تقویت شود. بنابراین نیروگاه دارخوین فقط با نگاه تولید برق ساخته نشد بلکه نیروگاهی بود که سازمان انرژی اتمی ایران در فرآیند ساخت آن به دنبال افزایش توانمندی‌های داخلی بود. البته مشابه تاسیسات صنعتی بزرگ دیگر، برنامه اولیه این بود که مرحله طراحی نیروگاه را با کمک متخصصین ایرانی انجام دهد و در مرحله تامین تجهیزات، از تجهیزاتی که به طور متعارف در دنیا ساخته میشود و در اختیار پروژه‌های بزرگ قرار می‌گیرد استفاده شود و در جایی که توجیه فنی و اقتصادی دارد تجهیزات در داخل ساخته شود.
منبع: پایگاه خبری تحلیلی امید هسته‌ای
وی با بیان اینکه نیروگاه هسته‌ای بوشهر به دلیل شرایطش باید در کنار دریا واقع شود گفت: راکتور نیروگاهی مانند بوشهر حدود سه هزار مگاوات حرارت تولید می کند. از این سه هزار مگاوات، هزار مگاوات در ژنراتور تبدیل به برق میشود و دو هزار مگاوات دیگر باید به نوعی از سیکل دوم نیروگاه تخلیه شود و این کار نیاز به حجم بالایی آب دارد و بر این اساس نیروگاه در کنار دریا احداث شده است. در عین حال ملاحظات زیست محیطی اقتضاء می‌کند که درجه حرارت آبی که برای خنک کردن راکتور نیروگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد در زمان بازگشت به دریا خیلی بالا نباشد. بر این اساس به حجم بالایی آب نیاز است و احداث در کنار دریا یا رودخانه‌های پر آب گزینه اصلی است. ما در ایران روخانه‌های پر آب نداریم و بنابراین در کنار دریا بهترین مکان برای احداث چنین نیروگاه‌هایی است.
محمد احمدیان با بیان اینکه بعد از تکلیفی که مجلس شورای اسلامی برای سازمان انرژی اتمی با تصویب قانون مشخص کرد، این سازمان موظف است زمینه‌های احداث تا بیست هزار مگاوات نیروگاه هسته‌ای را فراهم آورده است گفت: بدنبال این قانون سازمان انرژی اتمی به طور طبیعی در فکر ساختگاه‌های این نیروگاه‌ها بود. بدنبال آن کل کشور به شش منطقه تقسیم شد و کار هر منطقه را یک شرکت مهندسی مشاور عهده دار شد و البته یک شرکت مهندسی مشاور مادر نیز هماهنگی این شش شرکت را بر عهده گرفت.
وی گفت: اینها تمام پهنه کشور را با توجه به معیارهایی که برای انتخاب یک ساختگاه نیروگاه هسته‌ای وجود دارد، مورد بررسی قرار دادند و با یک روش حذفی مناطقی را که این ویژگی‌های مورد نیاز یک نیروگاه هسته‌ای را نداشتند یک به یک حذف کردند. به عنوان مثال مناسب نیست که یک نیروگاه هسته‌ای خیلی نزدیک به مراکز جمعیتی باشد یا مساله آب و نزدیکی به خطوط انتقال و مصرف انرژی برق و بحث زلزله خیزی مناطق نیز از دیگر فاکتو‌رهای مهم هستند.نهایتا تعداد محدودی ساختگاه به عنوان ساختگاه‌هایی که اولویت بیشتری دارند انتخاب شدند که عمدتا در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان هستند البته در داخل پهنه کشور نیز تعداد دیگری ساختگاه را می‌توان در نظر گرفت اما اولویت با مناطق جنوبی کشور است.
شانزده نیروگاه جدید جانمایی شده است
احمدیان افزود: بر اساس مطالعات انجام شده شانزده ساختگاه منتخب وجود دارد که ده تا از آنها که در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان هستند در اولویت بالاتری قرار دارند. هر کدام از اینها می‌توانند چندین واحد هسته‌ای را در خود جای دهند. بر این اساس برای ظرفیت‌های فوق العاده بالای برق هسته‌ای در کشور هم می‌توان مدعی شد که اکنون به اندازه کافی ساختگاه در نظر گرفته شده است. این باعث میشود در برنامه ریزی‌های آتی کشور برای توسعه مناطقی که نزدیک این ساختگاه‌هاست این واقعیت که ممکن است نیروگاه هسته‌ای در مجاورت آن باشد، مد نظر قرار گرفته شود.
معاون نیروگاهی سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: مطالعات ما در ایران نشان می‌دهد با توجه به شرایط خاص کشور و با در نظر گرفتن هزینه استفاده از سوخت‌های فسیلی، اگر سوخت رایگان در اختیار نیروگاه‌های تولید برق قرار داده شود، هیچ نیروگاهی در جهان قدرت رقابت با نیروگاه‌های تولید برق با سوخت فسیلی ما را نخواهد داشت اما اگر ارزش واقعی گاز و سایر سوخت‌های فسیلی را با توجه به شرایط خاص کشورمان لحاظ کنیم، آمارها نشان می‌دهد که برای بار پایه، نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید برق می‌توانند گزینه مناسبی باشند و هزینه برق تولیدی این نیروگاه‌ها نسبت به نیروگاه‌های رقیب( نیروگاه‌های ترکیبی) مناسب تر است. این در حالی است که سوخت‌های فسیلی محدود و رو به اتمام هستند و می توان از آنها در موارد مهمی چون خوراک صنایع پتروشیمی با صرفه اقتصادی بالاتر استفاده کرد. این موضوع از منظر علمی و کارشناسی کاملا مورد بررسی قرار گرفته و اثبات شده است.
آب انتقال دهنده خوب حرارت است و برای همین ما نیروگاه‌ها را نزدیک آب می‌سازیم
معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به تفوات‌های راکتورهای آب سبک و آب سنگین اظهار داشت: زمانی که فعل و انفعالات هسته‌ای در قلب راکتور تا زمان آزادسازی حرارت رخ می دهد و نهایتا از حرارت آزاد شده برق تولید میشود، دو اتفاق باید صورت گیرد؛ اول اینکه یک عامل حرارت ایجاد شده را به سایر قسمت‌های راکتور منتقل کند. عوامل مختلفی می‌توانند این کار را انجام دهند از جمله آب.
وی ادامه داد: آب یک انتقال دهنده خیلی خوب حرارت است. مساله دیگر این است که نترون‌هایی که به هسته اورانیوم برخورد می‌کنند و باعث انفجار و آزادسازی انرژی می‌شوند باید یک شتاب و سرعت مناسب داشته باشند. نوترون‌هایی که از یک شکافت ایجاد می‌شوند سرعت بالایی دارند و این سرعت باید کاهش پیدا کرده و به حدی برسد که در برخورد با اتم بعدی، احتمال شکافت بالا رود. به این ترتیب یک عامل هم برای کند کردن سرعت نوترون‌های لازم است. در فن آوری‌های مختلفی که برای راکتورهای هسته‌ای موجود است، انواع و اقسام خنک کننده و کند کننده وجود دارد و یکی از مناسب ترین گزینه‌ها برای هر دو کار، آب است اما آب مورد استفاده می‌تواند هم معمولی باشد( که در راکتورهای آب سبک از این نوع آب بهره می‌برند) و هم می‌تواند آب سنگین باشد.
احمدیان افزود: در راکتورهای آب سنگین سوخت مورد استفاده نیاز به غنی شدن کمتر دارد و حتی می‌توان از اورانیوم طبیعی در آنها استفاده کرد. در کنار این مزیت، راکتورهای آب سنگین از برخی جنبه‌ها پیچیدگی‌های بیشتری دارند که یکی از آنها این است که به جای آب معمولی باید آب سنگین مورد استفاده قرار گیرد که تولید آن ویژگی‌ها و مشکلات خاص خود را دارد.بخش قابل توجهی از نیروگاه‌های هسته‌ای تولید کننده برق در حال کار جهان و بخش اعظم نیروگاه‌های در حال احداث و برنامه ریزی از نوع آب سبک هستند.
پروژه دارخوین با حداکثر توان داخلی ساخته میشود
احمدیان با بیان اینکه راکتور آب سنگین اراک در حال به سرانجام رسیدن است گفت: پروژه اراک در زمانی مطرح شد که کشور تصمیم گرفت برخی از نیازهای خود را که در یک راکتور تحقیقاتی قابل انجام است را برنامه ریزی کند. در آن مقطع هنوز بحث غنی سازی در کشور شروع نشده بود. بر این اساس مسئولین دو مسیر را انتخاب کردند؛ یکی دنبال کردن بحث‌های غنی‌سازی برای آنکه بتوانیم سوخت مورد نیاز راکتورهایی که به اورانیوم غنی شده نیاز دارند را تامین کنیم و یکی هم تاسیس راکتور آب سنگین اراک بود که نیازی به سوخت غنی شده ندارد. خوشبختانه هر دو مسیر موفق شد. اکنون کشور هم در غنی سازی به دست آوردهای خوبی رسیده است و هم راکتور آب سنگین اراک در حال به سرانجام رسیدن است. بنابراین هدف اصلی از تاسیس راکتور اراک ایجاد یک تاسیسات تحقیقاتی بود که سوخت آن به امکانات غنی‌سازی نیاز نداشته باشد.
مدیرعامل شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران با اشاره به اینکه نیروگاه دارخوین با حداکثر توان ساخت داخل در دستور کار است گفت: کل تجهیزات نیروگاه بوشهر از روسیه خریداری شده است اما پروژه دیگری را در سازمان انرژی اتمی دنبال می کنیم به نام پروژه دارخوین که در قالب آن هدف این است که یک نیروگاه با توان متوسط با استفاده از توان و تکنولوژی داخلی ساخته شود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که قابلیت ساخت بسیاری از تجهیزات مدار اول در داخل کشور وجود دارد اما با در نظر گرفتن همان واقعیتی که اشاره داشتم یعنی ساخت داخل این تجهیزات زمان بر است و به شدت هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. اینجا با توجه به شرایط باید تصمیم گرفت. یکی از عوامل این است که در کنار ساخت این مجموعه چه قابلیت‌های صنعتی جدیدی احداث خواهد شد که می‌تواند در سایر موارد برای کشور مفید باشد.
مدیریت کامل بوشهر به زودی در دست مهندسان ایرانی قرار می گیرد
معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مدیران و مهندسان ایران به زودی نیروگاه هسته‌ای بوشهر را در اختیار کامل می‌گیرند گفت: مدیریت اکنون به طور کامل در اختیار طرف ایرانی است اما مانند سایر پروژه‌های صنعتی از این نوع در مرحله‌ای به طور موقت تاسیسات تحویل کارفرما میشود و کارفرما مشغول بهره‌برداری میشود، در عین حال بواسطه آنکه در دوره گارانتی هستیم اگر عملکرد ناصحیحی را در تجهیزات شاهد باشیم پیمانکار موظف به رفع آنهاست. مسئولیت کامل نیروگاه با شرکت بهره برداری نیروگاه هسته‌ای بوشهر است و ما در دوره تضامین قراردادی هستیم. بعد از هفت هزار ساعت کار نیروگاه(معادل دو سال) بحث تحویل دائم هم انجام خواهد شد.
احمدیان با تاکید بر احداث نیروگاه دارخوین گفت: نیروگاه دارخوین با دو هدف مکمل همدیگر ساخته شد. یکی از این هدفها این بود که نیروگاهی برای تولید برق با توان متوسط و متکی به ظرفیت‌های داخلی بسازیم. هدف دوم این بود که ظرفیت‌های داخلی در حوزه نیروگاه‌های هسته‌ای اعم از طراحی، ساخت تجهیزات و موارد مشابه در کشور تقویت شود. بنابراین نیروگاه دارخوین فقط با نگاه تولید برق ساخته نشد بلکه نیروگاهی بود که سازمان انرژی اتمی ایران در فرآیند ساخت آن به دنبال افزایش توانمندی‌های داخلی بود. البته مشابه تاسیسات صنعتی بزرگ دیگر، برنامه اولیه این بود که مرحله طراحی نیروگاه را با کمک متخصصین ایرانی انجام دهد و در مرحله تامین تجهیزات، از تجهیزاتی که به طور متعارف در دنیا ساخته میشود و در اختیار پروژه‌های بزرگ قرار می‌گیرد استفاده شود و در جایی که توجیه فنی و اقتصادی دارد تجهیزات در داخل ساخته شود.
منبع: پایگاه خبری تحلیلی امید هسته‌ای
