این اولین بار نیست که وزیر کار دولت تدبیر و امید درباره خطر بیکاری میلیون ها نفر هشدار داده است. پیش تر نیز ربیعی نسبت به ورود میلیون ها فارغ التحصیل دانشگاهی به بازار کار تا سال های آینده اشاره کرده و در اینباره خواستار اقدامات موثر برای ایجاد فرصت های شغلی جدید شد.
4.5 میلیون تقاضای شغلی با خواسته های جدید
علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در ماه های اخیر و پس از آغاز به کار دولت تدبیر و امید درباره بیکاری 8 میلیونی کارجویان جوان هشدار داده است و عنوان کرد: 4.5 میلیون دانشجو به زودی به جمع فارغ التحصیلان دانشگاهی خواهند پیوست که با 3.5 میلیون نفر بیکار فعلی، جمعیت 8 میلیون نفری از بیکاران را تشکیل خواهند داد.
یکی از مهم ترین انتقادات و ایرادات واردشده به سیستم فعلی آموزش عالی کشور، ناهماهنگی کامل با نیازهای بازار کار و عملکرد جزیره ای آن است به نحوی که تربیت و پذیرش دانشجو در برخی رشته هایی که شاید تا سال ها مورد نیاز بازار کار کشور نباشد، نیز همچنان ادامه دارد.
از سویی، عدم ارائه دروس عملی کاربردی طبق نیازهای روز تولید و صنعت کشور نیز از ضعف هایی است که فارغ التحصیلان دانشگاهی با آن مواجه اند و این مسئله در سال های اخیر برخی از آنها را به سمت فراگیری آموزش های مهارتی فنی و حرفه ای کشانده است تا از این طریق بتوانند بخشی از خلاء نبود مهارت انجام کار در محیط واقعی را پُر کنند.
سیستم آموزشی راه خودش را می رود
کارفرمایان معتقدند اکثریت قریب به اتفاق کارجویان فارغ التحصیل دانشگاه ها تنها دارای یک مدرک و عنوان تحصیلی هستند و آشنایی چندانی با نیازهای روز بازار کار در آنها وجود ندارد؛ این مسئله در دستکم یک دهه اخیر باعث گرایش روزافزون کارفرمایان به جذب نیروهای با سابقه کاری و دارای مهارت انجام کار شده است.
این موضوع به وضوح در آگهی های جذب نیروی کار در جراید و روزنامه ها دیده می شود و بیش از 90 درصد کل نیاز استخدامی شرکت ها و بنگاه های کشور به ویژه در بخش های صنعتی و تولیدی درصدد جذب نیروی دارای سابقه کاری است و پذیرش نیروی تازه کار و فاقد سابقه در این بخش، تقریبا صفر است.
این مسئله به انباشته شدن تقاضای کارجویان تازه وارد بازار کار نیز دامن زده و باعث ماندن آنها در پشت درهای بسته بازار کار کشور شده، در حالی که شرایط برای افراد دارای تخصص و مهارت برای جذب در مشاغل جدید و یا تغییر شغل فراهم تر است. به عبارتی، شاغلان دارای سابقه کاری، شانس بهتری برای یافتن شغلی بهتر نسبت به افراد فاقد تجربه کاری دارند.
درهای بسته بازار کار برای کارجویان فاقد سابقه
به گواه آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران در سالهای اخیر نه تنها بهتر نشده، بلکه آمارها می گویند بر تعداد بیکاران افزوده هم شده است.
مقامات دولت تدبیر و امید اعلام کرده اند مجموع اشتغال زایی سالیانه دولت های نهم و دهم در هر سال کمتر از 65 هزار فرصت شغلی بوده، در حالی که منابع مالی فراوانی صرف ایجاد اشتغال در کشور شده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه با بیان اینکه ایجاد اشتغال تنها تخصیص منابع مالی و فقط وظیفه دولت نیست اظهارداشت: قرار است برای بسترسازی ایجاد اشتغال، منابعی از محل هدفمندی یارانه ها تخصیص دهیم.
ربیعی در عین حال با انتقاد از طرح های ایجاد اشتغال سال های گذشته که فقط با تخصیص منابع صورت گرفت گفت: متاسفانه برخی ها تصور می کردند با پاشیدن پول به جامعه می توانند اشتغال ایجاد کنند. منابع مالی مهم است اما همه کار نیست، جامعه برای ایجاد اشتغال باید به یک نهضت عمومی اقدام کند. جامعه نیاز به کار و پشتکار دارد و این کار حتی در بخش دولتی هم باید ایجاد شود.
