وقتی ترکیه یادش می رود ...

سفیر دولت اردوغان در تهران مدعی شد: "روابط ترکیه و ایران نه فقط امروز بلکه طی ۱۰ سال گذشته در یک روند مستحکم و روبه رشد بوده است، چرا که هر دو کشور نیز اهمیت طرف مقابل را به خوبی درک می‌کنند و هر جریانی که در رأس قدرت قرار گرفته در همین راستا تلاش کرده است. برخی می‌توانند بگویند که تحولات سوریه باعث سرد شدن روابط دو کشور شد، اما این موضوع را می‌توانیم از یک زاویه دیگری ببینیم که این روند به استحکام روابط ما کمک کرده است. معتقدم که بحران‌ها و مشکلات منطقه‌ای باعث می‌شود که دو کشور بیشتر به یکدیگر نزدیک شوند."

جدا از اینکه منطق این سخنان قابل هضم نیست، صحت آنها نیز محل تامل جدی است. آقای یاردیم که این سخنانش با واکنش خبرنگار ایرانی هم مواجه نشده یا دست‌کم در متن مصاحبه خبری از واکنش جدی نیست، ظاهرا تصور می‌کند که اگر فردی در خیابان مشتی بر صورت فرد دیگر بزند، این دو بهم نزدیک شده‌اند چون با هم تماس پیدا کرده‌اند! 

تذکر اهمیت ژئوپلتیک سوریه برای ایران تکرار امری مکرر است. ایران و سوریه اجزای محور مقاومتی را تشکیل می‌دهند که خواب از چشمان رژیم صهیونیستی ربوده و منافع رژیم‌های استکباری در منطقه را به‌خطر افکنده است. سوریه از مهم‌ترین متحدین منطقه‌ای ایران است و به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای برای امنیت

ایران قطعا از گسترش روابط با کشور ترکیه و تحکیم مناسبات تجاری استقبال می‌کند اما نه می‌تواند و نه می‌خواهد که به‌قیمت سوریه با ترکیه یا با هیچ کشوری مناسبات تجاری بزرگ داشته باشد. این ترک‌ها هستند که اگر روابط اقتصادی رو به رشد با ایران می‌خواهند باید از ادبیات و اقدامات ضدسوری خود دست بردارند و منافع شریک بزرگ تجاری خود را هم لحاظ کنند.

ایران اهمیت دارد. سوریه بخشی از یک زنجیره است که به‌دور منافع استکبار در خاورمیانه کشیده شده و باعث می‌شود رژیم‌های امپریالیستی در خاورمیانه دست‌کم در راستای نیل به اهداف خود با دردسر مواجه شوند. 

در جای‌جای کلمات یاردیم، تاکید بر همان مواضع همیشگی به‌چشم می‌خورد: "سیاست دولتی در ابعاد دولت ترکیه هر روز تغییر نمی‌کند و هیچ دولت مهمی در دنیا چنین تغییرات سریعی را ندارد. در واقع عناصر بنیادین دیدگاه ما در ۳ سال پیش هر چه بوده امروز هم در همان راستا است ... از آغاز بحران سوریه، ترکیه یکسری سیاست‌ها و مواضع اصولی داشته که این مواضع امروز هم صادق است..."

آقای یاردیم دقیقا تصریح کرده که مواضع کشورش در قبال سوریه تغییری نکرده است. این مساله در مواضع آنکارا در نشست ژنو ۲ نیز به‌خوبی مشهود بود. با این حال، وی مدعی است که روابط آنکارا – تهران مستحکم و رو به رشد است. سوال اینجاست که آقای یاردیم آیا احساس نمی‌کنند که در مواضعشان تناقضی آشکار وجود دارد؟ این به کنار، چرا خبرنگاری که با وی مصاحبه کرده است، این تناقض را به رخ وی نکشیده و مواضع او را به چالش فرانخوانده است؟

این درست است که ایران و ترکیه دارای پیشینه روابط تاریخی هستند و باید به این روابط به دیده احترام نگریست و این نیز صحیح است که در شرایط تحریم‌های ظالمانه، برخی شهروندان و شرکت‌های ایرانی از طریق ترکیه توانسته‌اند برخی تحریم‌های ظالمانه را پشت سر بگذارند اما در روابط بین‌الملل، «بقا» قابل مصالحه نیست. این را هر دانشجوی ترم اول روابط بین‌الملل هم می‌داند. 

مهم‌ترین عنصر نظام اسلامی در عرصه منطقه‌ای، مقاومت است و گفتمان انقلاب اسلامی ایران در جهان با مقاومت است که تعریف می‌شود. بدون مقاومت، بقای گفتمان انقلاب اسلامی به‌خطر می‌افتد و کسانی که فتنه سوریه را بر پا داشته‌اند، دقیقا همین هدف را داشته‌اند. اگر سوریه متحد ایران در محور مقاومت نبود، دلیلی نداشت که هدف انواع اقدامات تروریستی قرار گیرد و گروه‌های تروریست از اقصی‌نقاط جهان عازم این کشور شوند. 

ایران قطعا از گسترش روابط با کشور ترکیه و تحکیم مناسبات تجاری استقبال می کند اما نه می‌تواند و نه می‌خواهد که به‌قیمت سوریه با ترکیه یا با هیچ کشوری مناسبات تجاری بزرگ داشته باشد. این ترک‌ها هستند که اگر روابط اقتصادی رو به رشد با ایران می‌خواهند باید از ادبیات و اقدامات ضدسوری خود دست بردارند و منافع شریک بزرگ تجاری خود را هم لحاظ کنند. این نکته‌ای است که یاردیم و مقامات بالاتر از وی باید به آن توجه کنند. ما اکنون در سوریه دست برتر را داریم تا آنجا که همه اذعان می‌کنند بدون ایران صلحی در سوریه برقرار نخواهد شد. 

در ضمن ترک‌ها اگرچه در مسیر دور زدن تحریم‌ها کمک‌هایی به شخصیت‌های حقیقی و حقوقی ایرانی کرده‌اند اما در عین حال خود نیز از این کمک‌ها به‌قدر کفایت سود برده‌اند؛ بنابراین از این جهت منتی بر سر ایران و ایرانی ندارند. ما قرار نیست مقاومت را با چیزی عوض کنیم.

در عین حال، یادآوری این نکته نیز ضروری است که رسانه‌های اصول‌گرای کشور که در حمایت از دولت قانونی و مردمی سوریه و محور مقاومت انصافا در ۳ سال گذشته تلاش کرده‌اند، نباید به تریبون کسانی تبدیل شوند که فتنه سوریه را برافروخته‌اند. مصاحبه با سفیر ترکیه موردی ندارد اما مدیریت کردن این مصاحبه و دفاع از منافع ملی در گزارش‌ها نیز شرط است.