توافق ژنو 25 سال تمدید شود!

صراط: مشاور اوباما و عضو سابق تیم مذاکرات هسته‌ای آمریکا می‌گوید، کاخ‌سفید و هم‌پیمانانش به دنبال تمدید توافق ژنو تا 25 سال برای حصول اطمینان حداقلی درباره برنامه هسته‌ای ایران هستند.

گری سیمور در مصاحبه با روزنامه تایمز‌آو اسرائيل توافق موقت ژنو را «آتش‌بسی که مسیری دشوار را پیش‌رو دارد» توصیف می‌کند و می‌گوید: ایرانی‌ها برای حفظ 20 هزار سانتریفیوژ خود تاکید خواهند کرد. بحث بر سر غنی‌سازی یکی از موضوعات دشوار در دور جدید مذاکرات خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود پیشرفت اندکی تا پایان سال جاری میلادی به دست آید.


این مقام آمریکایی هم‌چنین درباره تاسیسات فردو گفت: غرب خواستار تعطیلی این تاسیسات است اما به دلیل مخالفت تهران با برچیدن هر یک از زیرساختارهای هسته‌ای‌اش ممکن است به توافق دو طرف درباره تغییر کاربری این تاسیسات و شاید استفاده از آن به عنوان محلی برای انبار تجهیزات و مواد منجر شود. در عین حال نیروگاه تحت احداث اراک نگران ‌کننده است. تبدیل این راکتور به راکتور آب سبک یا توقف فعالیت آن می‌تواند نگرانی قدرت‌های بزرگ در این زمینه را برطرف کند.

سیمور آنگاه می‌گوید: بر اساس توافق موقت ایران به عنوان عضو معاهده ان‌پی‌تی در صورتی که به تعهداتش در توافق نهایی پایبند باشد، همچون هر کشور دیگر عضو ان‌پی‌تی که مجهز به سلاح هسته‌ای نیست، قلمداد خواهد شد. اما مسئله مهم این است که این اتفاق چه موقع رخ خواهد داد و پس از آن چه خواهد شد؟ آمریکا و هم‌پیمانانش احتمالا به دنبال تمدید توافق موقت تا 25 سال هستند تا به اطمینان حداقلی درباره تعهد ایران در قبال کنار گذاشتن هرگونه جاه‌طلبی هسته‌ای‌اش دست یابند(!)

سیمور گفت: ایران به دنبال پایان مهلت توافق نهایی پس از 5 سال است به گونه‌ای که پس از انقضای آن بتواند مانند هر کشور ان‌پی‌تی برنامه هسته‌ای را ادامه دهد. در همین حال خبرگزاری بلومبرگ از قول گری‌سیمور نوشت: احتمال رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران وجود ندارد. چرا که غرب دلایل لازم برای منصرف کردن ایران از برنامه‌های اتمی به این کشور ارائه نداده است.

سیمور که اکنون در دانشگاه هاروارد سرگرم برنامه‌های پژوهشی است در مصاحبه با بلومبرگ می‌گوید: ایران باید در این مذاکرات موافقت کند بطور جدی بخش عمده‌ای از سانتریفیوژ‌های خود را از کار بیاندازد و یا نابود کند. ما همچنین در حال گفت‌وگو برای کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده آنها هستیم. ما از بسته شدن تاسیسات فردو صحبت می‌کنیم و می‌خواهیم که راکتور آب سنگین اراک متوقف شود اما با مواضعی که ایران گرفته بنظر می‌رسد آنها به هیچکدام از این خواسته‌ها موافقت نکنند. بنا بر این ما کیلومترها با هم فاصله داریم.

از سوی دیگر رویتر از قول یک مقام ارشد آمریکایی خاطرنشان کرد تنها در صورت توافق نهایی، همه تحریم‌ها برداشته می‌شود.

وندی شرمن معاون وزارت خارجه آمریکا نیز در مصاحبه با VoA و در پاسخ این سوال که «به نظر شما برای رسیدن به توافق همه جانبه به چه مدت زمان نیاز است؟ 5 سال؟ 10 سال؟ یا 25 سال؟« گفت: طول مدت رسیدن به چنان توافقی از موضوع‌های مورد گفت‌وگوست. من در این باره چیزی نمی‌گویم چون بناست درباره‌اش گفت‌وگو صورت بگیرد. بدیهی‌ست جامعه بین‌المللی مدتهاست نگران است و اعتمادسازی، زمان‌بر است.


شرمن در مصاحبه با BBC نیز گفت: تحریم‌ها زمانی به طور کامل لغو می‌شود که توافق جامع، حاصل شود و ما کاملا اطمینان پیدا کنیم که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.وی در عین حال گفته ما به موضوع حقوق‌بشر و موشک‌های دوربرد ایران نیز حساس هستیم.

روزنامه کریستین ساینس مانیتور اخیرا در گزارشی نوشت: دو چالش مهم در مسیر ادامه مذاکرات هسته‌ای با ایران وجود دارد که باعث پیچیده‌تر شدن وضعیت شده است. اول، اصرار ناگهانی آمریکا بر گنجاندن موضوع موشک‌های بالیستیک ایران در مذاکرات و دوم، ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر بازنده بودن ایران در روند مذاکرات طرح موضوعاتی از قبیل لزوم توقف غنی سازی اورانیوم در خاک ایران و بودن همه گزینه‌ها روی میز.

در همین حال روزنامه اتریشی استاندارد با اشاره به مذاکرات اخیر وین خاطرنشان کرد: برخلاف آنچه برخی رسانه‌ها تصور می‌کنند بسیار دور از انتظار است که گفت‌وگوها درباره برنامه هسته‌ای ایران به نتیجه قطعی برسد. مشکل این است که اطمینان به برنامه هسته‌ای ایران به سختی به دست می‌آید و به «اراده سیاسی» نیاز دارد.