صراط: ماه‌های متوالی است که ساکنان و مالکان ساختمان‌های ضلع شمالی خیابان علیخانی شرقی واقع در شیراز جنوبی، در ناحیه 6 منطقه 6 تهران نسبت به ساخت و ساز پروژه اداری، تجاری گلستان و گودبرداری عمیق و متوقف مانده آن که متعلق به بیمه ایران به کارفرمایی شرکت سرمایه‌گذاری "سبا" است، اعتراض دارند. این شهروندان بارها نامه‌ها و اعتراض خود را به مراجع مختلف فرستاده و پیگیری کرده‌اند و حتی پای اعتراضشان به اخبار شبانگاهی تلویزیون هم باز شده اما علی‌غم پاسخ‌های مسئولان در این رابطه گود 35 متری سرجایش است و مالک هم کار خودش را می‌کند!
تعدادی از ساکنان این خیابان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تخریب‌های گسترده در حیطه بیرونی و درونی ساختمان‌ها به شکل‌های مختلف، از خسارت‌های مالی و جانی احتمالی برای ساکنین این خیابان صحبت می‌کنند.
اهالی ماه‌هاست که درخواست‌های مختلفی از تمامی سازمان‌های مرتبط از جمله شورای اسلامی شهر تهران در ارتباط با این پروژه ارسال کرده‌اند ولی تاکید می‌کنند که تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌اند و مشکل به قوت خود باقی است.
شهرداری منطقه 6 بعد از گودبرداری و رانش زمین و وارد آمدن خسارت به تعدادی از ساختمان‌ها، خواستار تخلیه تعدادی از ساختمان‌ها و اسکان ساکنین در هتل شده بود. این اقدام با هزینه شرکت سبا انجام شد ولی پس از حدود یک ماه شرکت سبا به سبب عدم تقبل هزینه هتل، ساکنین را به ساختمان‌های قبلی خود در خیابان علیخانی برگشت داد.
در این خیابان برج مسکونی با جمعیتی قریب به 250 نفر، آسایشگاه سالمندانی با حدود 70 سالمند و 16 واحد ساختمان شامل 120 نفر وجود دارد که نیازمند آن است تا قبل از وقوع هر واقعه ناگواری علاجی برای آن انجام داد.
محمدرضا آقایی - معاون شهرسازی و معماری شهرداری منطقه 6، در خصوص پروژه گلستان گفت: حدود پنج سال پیش با درخواستی که از کمیسیون ماده 5 می‌شود، مصوبه این کمیسیون صادر و بر اساس همین مصوبه پروانه این پروژه صادر می‌شود و در مرحله بعد هم مراحل تخریب و گودبرداری در محل آغاز می‌شود.
وی با اشاره به اعلام سازمان نظام مهندسی به شهرداری منطقه برای نیاز به تمهیدات ویژه در این پروژه با توجه به اتفاقاتی که در سه ماه اخیر افتاده بود، افزود: پیش از اعلام سازمان نظام مهندسی، شهرداری منطقه 6 به مالک و ناظر پروژه اخطارهایی ابلاغ کرده بود اما در ابتدا مالک و ناظر پروژه نمی‌پذیرفتند.
وی تاکید کرد: پس از اینکه خطرناک بودن محل قطعی شد در ابلاغ و اخطارها عنوان شد که گودبرداری متوقف شود و صرفا در راستای حفظ جداره گود اقدامات لازم را انجام دهند. اگر اتفاقی در این پروژه رخ دهد قطعا با اخطارهای داده شده مشکلات حقوقی پیش می‌آید. به همین دلیل مالک و ناظر در این مرحله ، مشکلات را پذیرفتند و شروع به اقدامات فنی و ایمنی لازم کردند.
معاون شهرسازی منطقه 6 در خصوص اقدامات انجام شده شهرداری،گفت: شهرداری وظیفه مشخصی دارد و نمی‌تواند تمام وظایف را به تنهایی انجام دهد. بر همین اساس اطلاع‌رسانی و هشدارهای لازم را دادیم. بسیاری وظایف بر دوش سازمان‌های دیگر است که شهرداری باید به عنوان حلقه واسط شرایطی را برای ایجاد تعامل فراهم کند. جلسه‌ای با حضور سازمان نظام مهندسی، شهردار منطقه، قائم مقام منطقه و آتش‌نشانی تشکیل و از ساختمان‌های نزدیک پروژه بازدید شد و از تمامی ترک‌های داخل حیاط و اتاق‌ها در ساختمان‌های مجاور پروژه بازدید کردیم.
وی افزود: اگر تنها به ابلاغ و اخطار بسنده می‌کردیم، تنها مالک و ناظر از آن باخبر می‌شدند و مردم شاهد اقدامات شهرداری نبودند. این جلسه و بازدید باعث شد که اهالی احساس کنند یک نفر پیگیر کار آنهاست. در صورتجلسه این بازدید آمد که سازمان نظام مهندسی با همکاری مالک پروژه، ساختمان‌هایی که آسیب دیده‌اند را برای تخلیه فوری شناسایی کنند و این کار انجام شد و تعدادی از ساختمان‌ها شناسایی شدند و مقدمات انتقال آنها به هتل فراهم شد. پس از حدود 40 روز قرار شد به دلیل هزینه برای شرکت بیمه و سختی که برای خود این خانواده وجود داشت، شرکت بیمه مکان مناسبی پیدا کنند که این کار انجام شد ولی مورد موافقت اهالی قرار نگرفت.
آقایی با بیان اینکه پروانه این پروژه قبل از طرح جامع صادر شده است، افزود: در زمان صدور پروانه این پروژه پهنه‌ها مشخص نشده بودند. این پروژه در پهنه G قرار نداشته و هیچ تغییری در پهنه ایجاد نشده و از ابتدا در پهنه S قرار داشته است.
وی درباره زمان اتمام پروژه بر اساس اعلام اولیه که مرداد ماه سال 1392 اعلام شده اما با پنج ماه تاخیر هنوز در مرحله گودبرداری است، گفت: پروژه به موقع شروع نشده است ابتدا این موضوع بحث داخلی خود سازمان است و من اطلاعی در این مورد ندارم.
آقایی تاکید کرد: دغدغه اهالی کوچه علیخانی برای شهرداری مهم است و به همین دلیل تلاش کردیم به اندازه‌ای که در توان شهرداری بود کاری انجام دهیم؛ اگر خطری هم در آنجا وجود داشت، هشدارهای لازم را دادیم. هر پروژه‌ای یک پروسه شناسایی مکانیک خاک و تغییر رفتار آن را دارد که در این پروژه نیز این مسائل در نظر گرفته شده است.
وی افزود: سنسورهایی در پروژه قرار گرفته است که با تاکید سازمان مهندسی قرار شد گزارش‌های تغییرات خاک که قبلا ماهانه بوده، به صورت هفتگی ارایه شود و مراحل تثبیت خاک دنبال شد و خوشبختانه مدتی است که در شرایط تثبیت قرار گرفته است و تغییراتی که در اوایل پروژه اتفاق افتاده، به خیر گذشته است.
وی به مکاتبه با وزارت نیرو اشاره کرد و گفت: همچنین از وزارت نیرو تقاضا کردیم اگر در این منطقه لوله‌ای نشتی دارد به صورت دقیق کنترل شود که مزید علت نشود و آنها هم در پاسخ گفتند هیچ مشکلی در منطقه وجود ندارد. البته در هفته گذشته مشکلی پیش آمده بود که سازمان آب به فوریت این مشکل را حل کرد و مکاتبه‌ای شد که آب‌های سطحی سرگردان و زیر زمینی که احتمال دارد وارد پروژه بشود را کنترل کنند.
وی با بیان اینکه در تلاش هستیم فضای تعامل میان مالکین و اهالی را فراهم کنیم، افزود: شهرداری نمی‌تواند در بحث‌های مالی و حقوقی این پروژه ورود پیدا کند و مسئولین و مالکین هم می‌دانند اگر در این پروسه قرار بگیرند بیشتر برای خودشان دردسر ایجاد کرده‌اند و یقینا با تعامل زودتر به نتیجه می‌رسند.
وی به جابجایی حدود دو سانتیمتری خاک در این پروژه اشاره کرد ولی درباره ادعای جابجایی 11 سانتیمتر در خانه‌های برخی شهروندان ، گفت: هیچ گزارش مستندی در این خصوص وجود ندارد و برای این موضوع باید یک مرجع ذی‌صلاح و رسمی اظهار نظر کند.
به گزارش ایسنا، بر اساس استعلامی که در خصوص این پروژه از سامانه طرح تفصیلی جدید شهر تهران گرفته است، این پروژه در محدوده بافت ناپایدار قرار دارد و کاربری پروژه که در "پهنه 222 S" قرار دارد، "پارک و فضای سبز" اعلام شده است.
همچنین گفته می‌شود تغییری در پهنه و یا کاربری پروژه ایجاد شده است و خبرنگار ایسنا، برای تایید صحت این مسئله، موضوع را از رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری پیگیر شد اما تا لحظه نگارش این گزارش پاسخی دریافت نکرد.
در خصوص پروژه گلستان جواد کریمیان اقبال - مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران نیز گفت: مشکل اساسی که باعث شد به کارفرما و سازنده پروژه سخت بگیریم، این بود که ساختمان‌های کنار پروژه با وجود فاصله زیادی که دارند، دچار آسیب‌هایی شده بودند، در حقیقت سخت‌گیری صورت گرفته برای جان و مال مردم بوده است.
وی با اشاره به بازدید از پروژه گلستان به همراه احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران گفت: در این بازدید اقدامات انجام شده توسط شهرداری و خود کارفرما و بحث اسکان ساکنینی که خطر برای آنها وجود دارد، صورتجلسه شد.
وی افزود: البته در بحث گمانه‌زنی برای ساختمان‌ها چند نفر اجازه ورود به گروهی که قرار بود گمانه‌زنی کنند، نداده‌اند و به هر ترتیب گزارش کارشناسان رسمی می‌تواند ملاک عمل قرار گیرد.
وی تاکید کرد: تحکیم گود انجام شده است و یکی از دلایل اینکه هنوز ساختن پروژه شروع نشده است، این بوده که منتظر تحکیم گود شده‌اند. در سالیان گذشته زیر خیابان علیخانی تونلی قرار داشته که قبلاً با خاک دستی پر شده است و ساختمان‌های نزدیک پروژه که امروز آسیب دیده‌اند بر روی این گود احداث شده‌اند. البته در مورد تمام این مواد نیازمند نظر آزمایشگاهی و کارشناسی هستیم.
کریمیان اقبال ادامه داد: کارفرما و مالک ادعا می‌کند پروژه نقشی در آسیب منازل اطراف نداشته است ولی شهرداری و شورای شهر تهران در پنج ماه گذشته پیگیری کرده است که ساختمان‌های اطراف پروژه به ثبات برسند و ادعای مالک و کارفرما را قبول نکرده است. البته در این پیگیری‌ها نیاز به همکاری ساکنان داریم. باید اجازه دهند مطالعات انجام شود و در یک فضای تعاملی کار پیش برود.
وی تاکید کرد: موضوع ساخت پروژه از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید هر چه زودتر بر اساس ضوابط و مقرراتی که پروانه برای پروژه مشخص کرده است، شروع به ساختن کنند.
احمد دنیامالی - رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران نیز، با تاکید بر اینکه در پروژه گلستان مشکل اساسی مشاهده نشده است، گفت: مشکلاتی که برای دو واحد ساختمان در شمال این پروژه به وجود آمده است، با توجه به فاصله قابل توجهی که با پروژه دارد و قدیمی بودن این ساختمان‌ها نمی‌تواند به دلیل این پروژه باشد.
نگرانی‌هایی که در پروژه ایران زمین بود، در اینجا مشاهده نمی‌شود
وی افزود: در زیر خیابان علیخانی تونلی متعلق به وزارت نیرو وجود دارد که روی آن با خاک دستی پر شده است، بنابراین با توجه به بررسی‌هایی که انجام شده است، تهدیداتی که در پروژه ایران زمین وجود داشت، در این پروژه وجود ندارد.
وی با اشاره به تعداد طبقات پروژه (25 طبقه روی زمین و هشت طبقه زیر زمین)، گفت: مجوزهای پروژه از قبل گرفته شده و صدور پروانه مشکلی ندارد. اما پاشنه کار و پشت آن با شمع در حال کار شدن است. بنابراین فکر می‌کنم به لحاظ مهندسی با توجه به فیلینگ انجام شده و شبکه پیش‌بینی شده، مشکلی در پروژه وجود ندارد.
وی تاکید کرد: در پروژه‌هایی که حفاری می‌شود بدنه‌ای که کار می‌کنند یک انحراف مجاز دارد. کارفرمای این پروژه نیز بعد از اینکه بخشی از کار حرکت داشته، پیش‌بینی‌های لازم را در آنجا داشته است و کارهای اندازه‌گیری و کنترل انجام شده است.
آنچه که در این گودبرداری اهمیت دارد آن است که هول‌وولای مردم از شرایط فعلی و نگرانی از وقوع حادثه احتمالی است که شاید کمتر مورد توجه مسئولان است. در شرایطی که اعتبار اقدامات انجام شده با ترک‌های موجود در خانه‌ها و کف خیابان زیر سوال است، باز هم برخی از مسئولان شهری به این اقدامات پیش‌گیرانه بسنده می‌کنند.
علیرغم آنکه گفته می‌شود حادثه خبر نمی‌کند اما درباره بسیاری از حوادث گودبرداری آژیر خطر آنها از همان روزهای ابتدایی کار و حتی قبل‌تر و هنگام صدور مجوز، نواخته شده است و تنها باید آنرا شنید. ضمن اینکه در پروژه مورد نظر سوالات زیادی مطرح است که از آن جمله باید به دلایل صدور مجوز کمیسیون ماده 5 برای این پروژه اشاره کرد و اینکه چطور در محدوده‌ای که برای فضای سبز در نظر گرفته شده مجوز ساخت چنین برجی صادر شده؟ و چرا با وجود حوادث ناگوار متعدد گودبرداری و خسارات جانی و مالی بسیار این عارضه شهری، کماکان هیچ ضابطه و برنامه‌ریزی یکسان و مشخصی برای گودبرداری‌های بزرگ و کوچک شهر تهران از ابتدا تا انتهای کار وجود ندارد و از مالکان برای تعیین تکلیف این چاله‌های عمیقی که در تهران می‌کنند ضمانتی گرفته نمی‌شود.
