«از ایران یک جدایی» سوگلی جشنواره «سینما حقیقت»
دیروز اکران «از ایران یک جدایی» دوبار با مشکل مواجه شد و اعتراضات تماشاگران به بالاترین حد خود رسید. این اعتراضات طباطبائی‌نژاد دبیر جشنواره «سینما حقیقت» را مجبور کرد که شخصا از تماشاگران سالن 2 سینما فلسطین عذرخواهی کند. او دلیل مشکلات پخش «از ایران یک جدایی» را ضربه خوردن هارد حامل این فیلم عنوان کرد و گفت که سازندگان مستند تا دقایقی دیگر یک نسخه سالم از فیلم را برای پخش به سینما می‌آورند و بینندگان می‌توانند این مستند را ببینند.
هرچند دیدن سه باره 10 دقیقه اول این مستند واقعا کسل کننده بود اما همینکه مسئولان برای پخش مناسب فیلم حاضر شدند تا برنامه بزرگترین سالن سینما فلسطین را تغییر دهند و به دنبال نسخه سالم فیلم بروند نشان از توجه ویژه آنها در اکران این فیلم داشت. اکران «از ایران یک جدایی» پیش از این به صورت گسترده توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در رسانه‌ها بازتاب خبری پیدا کرده بود. روز شنبه نیز حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی شخصا برای دیدن این فیلم به سینما سپیده آمده بود. ایوبی پیش از این برای دیدن هیچ فیلمی به جشنواره «سینما حقیقت» نیامده بود.
چگونه تماشاگران مچ مسئولان را گرفتند
مشکل پخش فیلمها در چند روز اخیر بارها در سینماهای فلسطین و سپیده تکرار شده بود ولی مستندهای دیگر این شانس را نداشتند که فرصت اکران مجدد بیابند و اکثرا یا به صورت خراب اکران می‌شدند و یا پخششان نیمه کاره می‌ماند. از جمله این فیلمها می‌توان به «پدر و پسر» پاول لوزینسکی اشاره کرد. حتی خود لوزینسکی هم از اکران نیمه کاره این مستند خبر نداشت و این مسئله وقتی آشکار شد که تعدادی از مستندسازان درباره سکانس‌های پایانی این فیلم از کارگردان سوال کردند.
دیروز در نشست ساعت 18 سینما فلسطین که هر شب در سینما حقیقت برگزار می‌شود، فیلمهای «نقشه صلح» کارلوس آگولو، «پدر و پسر» پاول لوزینسکی، «در ستایش هفتاد سالگی» ابراهیم حقیقی و «بانوی ارومیا» محمد احسانی مورد نقد و بررسی قرار گرفتند. شاپور عظیمی منتقد حاضر در این جلسه بود که که از دیدگاه خودش هر فیلمی را مورد نقد قرار می‌داد.
مستندسازان اساتید ایران را فراموش نکنند
«در ستایش هفتاد سالگی» اولین فیلمی بود که در این نشست مورد نقد بررسی قرار گرفت. از جمله نکات جالبی که حقیقی در این نشست به آن اشاره کرد توجه بیش از حد صدا و سیما به فیلمهای مستند حیات وحش بود. او در اینباره گفت: تلویزیون بجز مستند حیات وحش هیچ مستند دیگری را نشان نمی‌دهد. فیلمهای مستند تنها در «سینما حقیقت» نشان داده می‌شوند. به نظر من فیلهای مستند حتی اگر از لحاظ فرمی مشکلات فراوان داشته باشند باز هم نمایششان مفید است. هر فیلم مستند پیامی دارد و اطلاعات زیادی را در اختیار مخاطبان می‌گذارد.
او همچنین در بخشی از حرفهایش به لزوم توجه مستندسازان به ساخت فیلم در مورد مفاخر ایرانی که هنوز در قید حیات هستند اشاره کرد و گفت: یکی از وظایف مستندسازان این است که در مورد استادان بزرگ فیلم بسازند. آنها جزو مفاخر ایرانند که دارند از بین می‌روند. من نیز فیلم خود را تنها برای بزرگداشت سه استاد گرافیک ساختم.
پاول لوزینسکی هم در طول صحبت خود در این نشست بر این موضوع تاکید داشت که در ابتدا می‌خواست یک فیلم در مورد پدرش بسازد تا برای همیشه او را جاودانه کند ولی در تدوین این کار فهمیده بود که در طول فیلم «پدر و پسر» خودش را بیشتر شناخته و معرفی کرده است. البته او می‌گفت پدرش تا حدودی از نتیجه کار خوشش آمده است اما قصد دارد با استفاده از راش‌های فیلمش، فیلم مستند دیگری را کارگردانی کند.
«نقشه صلح» به همه‌چیز پرداخت غیر از نلسون ماندلا
کارلوس آگولو کارگردان «نقشه صلح» نیز دومین کارگردان خارجی بود که در نشست دیروز «سینما حقیقت» حضور پیدا کرد و در مورد فیلم پر حاشیه این جشنواره صحبت کرد. «نقشه صلح» فیلمی درباره آزادی نلسون ماندلا توسط لابی‌های سیاسی یک شخصیت سیاسی مرموز سفید پوست در قاره آفریقا بود. با اینکه رسانه‌ها از این فیلم به عنوان فیلمی در مورد نلسون ماندلا یاد کردند اما حقیقت این بود که ماندلا تنها در چند سکانس کوتاه این فیلم حضور داشت. البته نام نلسون ماندلا تاثیر خودش را در جذب مخاطب گذاشته بود و چهره‌های سیاسی برای نزدیک نشان دادن خودشان به آزادیخواهان جهان به دیدن این فیلم آمده بودند. سید محمد خاتمی خبر سازترین چهره خبری دیروز سینما حقیقت بود که طباطبائی‌نژاد پس از عذرخواهی از تماشاگران سالن 2 سینما فلسطین خبر آمدن او را به جشنواره را اعلام کرد.
بیشتر وقت جلسه نقد و بررسی فیلم «نقشه صلح» به دعوای بین آگولو و عظیمی بر سر چرایی استفاده از قالب فیلم داستانی در این فیلم مستند، اختصاص پیدا کرد. عظیمی منتقد جلسه معتقد بود که «نقشه صلح» به هیچ وجه فیلم مستند نیست و نباید در جشنواره «سینما حقیقت» پذیرفته می‌شد.
در این دوره از جشنواره «سینما حقیقت» انتقادهای زیادی در مورد انتخاب‌های صورت گرفته توسط مسئولان برای حضور فیلمهای مستند انجام شده است. حضور مستندهای ضعیف از لحاظ فرم، نشان دادن صحنه‌های غیر اخلاقی در برخی فیلمهای مستند، حضور تعداد زیاد فیلم در جشنواره و حضور فیلمهای غیر مستند از جمله انتقادهای مستندسازان و منتقدان به مسئولان جشنواره در خصوص انتخاب فیلمهای مستند است.
