صراط: از
ابتدای سال جاری تاکنون وقوع دو زمین‌لرزه با بزرگی بیش از 6 در 20 فروردین
ماه 92 در شهر کوچک شنبه (خورموج بوشهر) و 21 اردیبهشت در بشاگرد هرمزگان و
همچنین یک زمین‌لرزه با بزرگی 7.8 در تاریخ 27 فروردین 92 در سراوان در
استان سیستان و بلوچستان موجب خبری شدن موضوع رخداد زلزله و ایجاد موج
شایعات مختلف – در مورد وقوع یا قطعیت رخداد زلزله بعدی - در کشور شد.
اکنون از شهرهای مختلف به ویژه از بعضی شهرهای استان های
بوشهر و هرمزگان خبر می رسد که سوداگرانی با اعلام اختراع و تولید دستگاه
پیش بینی زلزله، مشغول ترغیب مردم به خرید چنین دستگاههای برای نصب در منزل
و محل کار خود هستند.
دکتر مهدی زارع، دانشیار
پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با هشدار نسبت به این قبیل اقدامات شیادانه اظهار داشت:
پیش‌بینی زلزله یک شاخه تخصصی و پیچیده از موضوعات علمی در ذیل رشته زلزله
شناسی است. در کشورهای پیشرفته و لرزه خیز مانند ایالات متحده و روسیه و
ژاپن و از حدود شش سال قبل در ایران (در پژوهشگاه بین المللی زلزله و چند
دانشگاه کشور مانند دانشگاه تهران) در این زمینه کارهای آکادمیک و پژوشی در
سطح بالا در حال پیگری است. گروه‌های تخصصی که مشغول انجام چنین کاری
هستند معمولا اهل اعلام و خبری کردن نتایج کار خود و به طور دائم رسانه ای
کردن فعالیتهای خود نیستند. فرآیندی علمی را دنبال می کنند و نتایج کارهای
خویش را نیز در مجامع علمی و ژورنالهای تخصصی زلزله شناسی به نقد و بررسی و
داوری متخصصان این موضوع می گذارند.
وی با تاکید
بر این که تا کنون هیچیک از این گروه‌های تخصصی اعلام نکرده اند که
دستگاهی برای پیش بینی زلزله ساخته اند و یا اینکه ساخت نوعی از سنجنده های
ژئوفیزیکی را به عنوان دستگاه پیش بینی زلزله تبلیغ نکرده اند، اظهار
داشت: همواره، پس از رخداد زلزله‌های مهم و مخرب در کشور، این نوع بحث ها
داغ می شود و یکی از پیآمد های قابل انتظار هم به میدان آمدن گروه هایی
هستند که دستگاه‌هایی را به عنوان دستگاه پیش بینی زلزله تبلیغ می کنند که
معمولا سنجنده های ساده ژئوفیزیکی هستند و تغییرات یکی از پارامترهای
ژئوفیزیکی زمین (الکتریکی، مغناطیسی، گرانش یا لرزه‌یی یا ...) را ثبت و به
صورتی اعلام می کنند ولی به هیچ عنوان این دستگاه‌ها، دستگاه پیش بینی
زلزله نیستند.
رییس مرکز ملی پیش‌بینی زلزله
پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله تصریح کرد: پیش بینی زلزله
یک موضوع علمی و تخصصی است که پژوهش‌های آن توسط متخصصان ایرانی و همکاران
خارجی آنها دنبال می شود، ولی، سودا گری در زمانه هراس مردم و هنگامی که
پس لرزه های یک زلزله در حال رخداد است و یا زمین‌لرزه های دیگری درکشور یا
در پیرامون آن خبری می شوند، کاری شرافتمندانه نیست. مردم نیز نیاید با
اعتماد به این نوع سوداگران ک با ادعای تایید دستگاه‌هایشان در یک دانشگاه
داخلی یا یک موسسه خارجی و بعضا از تریبون برخی رسانه‌ها به تبلیغ دستگاه
خود می پردازند توجه کنند، چرا که احتمال دارد که اولا این ادعا – تایید
دستگاه - از اساس دروغ باشد و یا اینکه دانشگاه یا موسسه داخلی و یا خارجی،
نوعی از ویژگی دستگاه را برای یک نوع سنجش ژئوفیزیکی - و نه الزاما پیش
بینی زلزله - تایید کرده باشد.
