صراط: سایت افکار نیوز برای بررسی عملکرد دولت به خصوص در حوزه معیشت که از دغدغه های اصلی مردم است با صادق زیبا کلام از کارشناسان نزدیک به دولت گفتگو کرده است که مشروح آن در پی می آید:
* حدود 60 روز از آغاز به کار دولت سپری شده است، شما به عنوان کارشناس و یک ناظر بیرونی برنامه های دولت را در این مدت چگونه ارزیابی می کنید؟
معتقدم دولت بیشترین وقت خود را صرف تنش زدایی با غرب کرده است، از سفر آقای روحانی به نیویورک تا مذاکرات ژنو عمده وقت دولت را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر مسئله انتخاب استانداران بیشتر وقت دولت را گرفته است. انتقادی که تا به این مقطع متوجه دولت است پرداخت یارانه هاست.
آقای روحانی اشتباه کرد که از ابتدا یارانه به مردم پرداخت کرد و اگر هم بنا به قانون اجبار داشت که این مبالغ به مردم پرداخت شود باید از سوی دیگر 40 درصد افزایش قیمت حاملهای انرژی را نیز اعمال می کرد.
اما دولت در این مدت به گونه ای برخورد کرد که مردم خوششان بیاید در حالی که این سیاست غلط و احمدی نژادی است ؛ دولت باید خیلی زود قیمت حاملهای انرژی را طبق مصوبه مجلس بالا ببرد پرداخت یارانه ها نیز باید قطع شود چرا که تصمیم پرداخت آن از ابتدا هم غلط بود؛ نه در کشورهای توسعه یافته و نه در کشورهای افریقایی از مرفه ترین تا فقیر ترین کشورهای دنیا هیچ کدام به صورت فله ای یارانه نمی پردازند. از این رو پرداخت یارانه ها به این شکل حتی برای یک روز هم اشتباه بود.
* به نظر می رسد بالا رفتن قبوض آب و برق و گاز هم در این راستا بوده و برنامه ریزی برای افزایش قبوض وجود نداشته باشد. نظر شما چیست؟
مجلس تصویب کرده که 38 درصد به قیمت حاملهای انرژی افزوده شود در عین حال نیم درصد از محل درآمدهای اضافی که از افزایش قیمت سوخت عاید دولت می شود را یارانه بدهد حال آنکه دولت قیمت سوخت را بالا نبرده و پرداخت یارانه ها را نیز قطع نکرده است.
از این رو برای پرداخت یارانه نقدی از بودجه دارو، آموزش و پرورش، درمان و .... برداشته می شود؛ دولت پول چاپ نمی کند و آقای روحانی هم نمی گوید که من حقوق نمی گیرم حقوق من را صرف پرداخت یارانه کنید از این رو دولت هزینه پرداخت یارانه را از طریق افزایش قبوض تامین می کند به نحوی می شود گفت که دولت سر مردم کلاه می گذارد.
همانطور که شما هم اشاره کردید دولت بیشتر وقت و انرژی خود را صرف مذاکره با غرب کرده است؛ چنانچه مذاکرات دولت با غرب و 5+1 به نتیجه مطلوب نرسد چه اتفاقاتی را باید متصور باشیم؟
اگر ادامه مذاکرات ژنو به نتیجه نرسد و ظرف مدت 6 ماه تا یک سال توافقی با 5+1 حاصل نشود هیچ شانسی برای موفقیت دولت آقای روحانی در داخل کشور متصور نیستم. اگر این بن بست 8 سال گذشته با غرب ادامه پیدا کند و ما با غرب و امریکا به تنش زدایی نرسیم تحریمها ادامه پیدا می کند. البته در صورت عدم توافق با غرب به حجم تحریمها افزوده هم خواهد شد اما اگر همین تحریمهایی که در 3 سال گذشته اقتصاد کشور را فلج کرده تداوم یابد اقتصاد نابود می شود. سوال من از وزرای اقتصادی دولت این است که با تداوم تحریمها چگونه می خواهند جلوی رکود و ورشکستگی اقتصاد را بگیرند؟ چگونه می خواهند کار زیر بنایی انجام دهند؟
* به نظر شما در حل مشکلات داخلی چه میزان تحریمها و چه میزان مدیریت و نبود زیر ساختها موثر هستند؟
بالاخره هر چقدر که مدیریت کامل باشد و حتی اگر ادم اسمیت تئوریسین اقتصاد زنده شده و سکان اقتصاد کشور را به دست بگیرد وزیر اقتصاد یا رییس کل بانک مرکزی هم شود تا زمانی که صنایع کارخانه ها و بانکهای ما در تحریم هستند و مواد اولیه ای برای تولید وجود ندارد نمی تواند موفق باشد.
در شرایطی که حتی یک دلار از سیستم بانکی کشور منتقل نمی شود و در مقابل فروش نفت پول وارد کشور نمی شود بلکه اجناس بی کیفیت هندی و چینی گرفته می شود چطور می توان معجزه کرد؟ تا زمانی که مایحتاج کشور 30 تا 40 درصد گرانتر از نرخ جهانی وارد کشور می شود چطور می توان با گرانی مبارزه کرد؟ در شرایطی که گوشت در اروپا بسیار ارزانتر از ایران است چطور می توان مشکلات معیشتی مردم را حل کرد؟ اصلاح ساختارهای سیاسی و اقتصادی چقدر در حل وضع معیشتی مردم موثر است؟
اصلاح ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور مسئله ای است که باید به مرور انجام شود. این در حالی است که تندروهای جناح راست با هر گونه تغییر در ساختارهای سیاسی مبارزه خواهند کرد. اما این اصلاحات اجتناب ناپذیر است و باید صورت بگیرد چرا که در غیر این صورت در انتخابات 2 سال دیگر مجلس، شورای نگهبان جلوی ورود هر اصلاح طلبی را به مجلس می گیرد از این رو لازم است در مورد انتخابات و قانون انتخابات اصلاحات و تغییراتی صورت بگیرد تا شورای نگهبان به صورت سلیقه ای با مسئله انتخابات برخورد نکند.
* بسیاری از کارشناسان اصولگرا از اصلاح طلبان و رییس دولت انتقاد می کنند که چرا به برقراری رابطه با امریکا پافشاری می کنند حال آنکه رابطه با این کشور اوضاع اقتصادی کشور را بهبهود نمی بخشد. به نظر شما رابطه با امریکا نفع اقتصادی برای کشور خواهد داشت؟
هیچ کارشناس اصلاح طلبی نگفته است که تنش زدایی با امریکا باعث می شود معیشت مردم بهتر شود. نه آقای هاشمی، نه آقای روحانی و نه آقای ظریف هیچیک نگفته اند تنش زدایی با غرب و امریکا اوضاع اقتصادی را بهبود می بخشد. بسیاری از کشورها هستند که رابطه خوبی با امریکا دارند اما اوضاع اقتصادی مناسبی ندارند. برای بهبود وضع اقتصادی کشور باید ببینیم کشورهای ترکیه، مالزی، برزیل و آرژانتین چه کرده اند که جهش رشد اقتصادی داشته اند.
تنش زدایی با امریکا وضع اتقصادی ما را بهتر نمی کند اما اگر دشمنی با غرب و امریکا ادامه پیدا کند تحریمها تداوم می یابد که در این صورت عملا نمی توانیم رفتارهای اقتصادی کشورهایی نظیر ترکیه و مالزی را الگو برداری کنیم و عملکرد آنها را سرمشق قرار داده به توسعه و پیشرفت اقتصادی برسیم.
