صراط: با توجه به حضور گسترده مردان و زنان در عرصه‌های مختلف و فعالیت‌هایی که در رشته‌های مختلف صورت می‌گیرد؛ حوزه قرآن نیز مانند دیگر رشته‌ها از مسابقات و فعالیت‌های متنوعی برخوردار است. حضور بانوان در این عرصه به تدریج افزایش یافته و مسابقات بسیاری با حضور مردان و زنان برگزار می‌شود. از آنجایی که حضور مردان در رشته‌های قرآنی از سبقه زمانی بیشتری برخوردار است گاهی در برخی مناطق و ناحیه‌ها استادان متخصص این رشته فقط به مردان محدود می‌شود و نیروی متخصص چندانی در میان بانوان موجود نیست. در این صورت گاهی پیش می‌آید که بانوان به ناچار و به دلیل نبود نیروی متخصص کافی در حضور استادان مرد ترتیل کرده و مورد آزمون قرار می‌گیرند. ترتیل‌خوانی بانوان در مقابل استادان قرآنی مرد مورد پرسش بسیاری قرار گرفته است که پاسخ شرعی آن چیست.
انتشار فیلم‌هایی از این دست در رسانه‌هایی که قابلیت اشتراک‌گذاری صوت یا ویدئو دارند، رو به افزایش است که برای دریافت پاسخ این سؤال، از تعدادی مراجع استفتایی به عمل آمد که متن سؤال و پاسخ‌های برخی از علما و مراجع عظام تقلید به شرح زیر است:
«محضر مبارک مراجع با اهدای سلام و تحیات؛ همان‌گونه که حضرات‌عالی استحضار دارید، با گسترش و وسعت‌یافتن فعالیت‌های قرآنی و حوزه‌های مختلفی از آن، حضور بانوان و آقایان به تدریج در اینگونه فعالیت‌های بیشتر از پیش شده است. از آنجایی که بانوان هم مانند مردان در مسابقات قرآنی شرکت داشته و رقابت‌های مختلفی در رشته‌های مختلف حفظ، ترتیل، قرائت و ... برگزار می‌شود، خواندن قرآن به صورت ترتیل توسط خواهران به جهت یادگیری و رفع اشکال توسط مردانی که معلم و مربی قرآن محسوب می‌شوند چه حکمی دارد؟ همچنین اجرای برنامه‌های مذهبی همچون تواشیح و جمع‌خوانی قرآن کریم توسط خواهران به صورت گروهی در حضور مردان چگونه است؟».
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله العظمی سید علی‌خامنه‌ای»
بسمه‌تعالی
حضور زن و مرد در مجلس تحصیل و آموزش قرآن فی‌نفسه مشکل ندارد ولی اگر موجب مفسده باشد حرام است. همچنین خواندن قرآن در حضور نامحرم چه به صورت تک‌خوانی و یا تواشیح و جمع‌خوانی اگر موجب مفسده باشد، حرام است.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله صافی گلپایگانی»
بسمه‌تعالی
هر دو مورد سوال شده، محل اشکال است. به طور کلی در این جمله پر از معنای قرآنی دقت نمایید که «ذلکم اطهر لقلوبکم و قلوبهن» این دستور و هدایت عالی اگر رعایت شود بیشتر تماس‌هایی که در حال حاضر بین زنان ما و مردان بیگانه معمول شده متروک می‌شود.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله فاضل لنکرانی»
بسمه‌تعالی
اگر خواندن قرآن در مقابل مربیان مرد، مهیج باشد و یا مفسده‌ای بر آن مترتب شود جایز نیست و الا اشکالی ندارد. البته اگر به صورت غنا بخوانند علی ای حال حرام است و در صورتی هم که اشکال نداشته باشد در شأن محفل قرآنی نیست و در هر حال مراعات احتیاط در این امور مطلوب است. خواندن تواشیح و جمع‌خوانی نیز معمولا خالی از مفسده نیست لذا مناسب نمی‌باشد.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله تبریزی»
بسمه‌تعالی
چنانچه برای تعلیم قرائت لازم قرآن، معلم زن موجود باشد به همان مقدار اکتفا کنند و زیادی و یادگرفتن محسنات قرائت قرآن حتی بر مردها لازم نیست.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله بهجت»
بسمه‌تعالی
اولویت و یا لزوم شرطی در امر مندوب در غیر موارد محتمل الحرمة و یا معرضیت للحرام است و بر آداب قرائت به همان نحو که در شرع رسیده است، محافظت بشود.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله مکارم شیرازی»
بسمه‌تعالی
خواندن قرآن در مقابل مربیان قرآنی مردان به جهت رفع اشکال، به صورت ترتیل‌خوانی اشکال ندارد اما با صوت نباید بخوانند. خواندن تواشیح و اجراهای گروهی بانوان در حضور مردان نیز اشکال دارد.
انتشار فیلم‌هایی از این دست در رسانه‌هایی که قابلیت اشتراک‌گذاری صوت یا ویدئو دارند، رو به افزایش است که برای دریافت پاسخ این سؤال، از تعدادی مراجع استفتایی به عمل آمد که متن سؤال و پاسخ‌های برخی از علما و مراجع عظام تقلید به شرح زیر است:
«محضر مبارک مراجع با اهدای سلام و تحیات؛ همان‌گونه که حضرات‌عالی استحضار دارید، با گسترش و وسعت‌یافتن فعالیت‌های قرآنی و حوزه‌های مختلفی از آن، حضور بانوان و آقایان به تدریج در اینگونه فعالیت‌های بیشتر از پیش شده است. از آنجایی که بانوان هم مانند مردان در مسابقات قرآنی شرکت داشته و رقابت‌های مختلفی در رشته‌های مختلف حفظ، ترتیل، قرائت و ... برگزار می‌شود، خواندن قرآن به صورت ترتیل توسط خواهران به جهت یادگیری و رفع اشکال توسط مردانی که معلم و مربی قرآن محسوب می‌شوند چه حکمی دارد؟ همچنین اجرای برنامه‌های مذهبی همچون تواشیح و جمع‌خوانی قرآن کریم توسط خواهران به صورت گروهی در حضور مردان چگونه است؟».
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله العظمی سید علی‌خامنه‌ای»
بسمه‌تعالی
حضور زن و مرد در مجلس تحصیل و آموزش قرآن فی‌نفسه مشکل ندارد ولی اگر موجب مفسده باشد حرام است. همچنین خواندن قرآن در حضور نامحرم چه به صورت تک‌خوانی و یا تواشیح و جمع‌خوانی اگر موجب مفسده باشد، حرام است.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله صافی گلپایگانی»
بسمه‌تعالی
هر دو مورد سوال شده، محل اشکال است. به طور کلی در این جمله پر از معنای قرآنی دقت نمایید که «ذلکم اطهر لقلوبکم و قلوبهن» این دستور و هدایت عالی اگر رعایت شود بیشتر تماس‌هایی که در حال حاضر بین زنان ما و مردان بیگانه معمول شده متروک می‌شود.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله فاضل لنکرانی»
بسمه‌تعالی
اگر خواندن قرآن در مقابل مربیان مرد، مهیج باشد و یا مفسده‌ای بر آن مترتب شود جایز نیست و الا اشکالی ندارد. البته اگر به صورت غنا بخوانند علی ای حال حرام است و در صورتی هم که اشکال نداشته باشد در شأن محفل قرآنی نیست و در هر حال مراعات احتیاط در این امور مطلوب است. خواندن تواشیح و جمع‌خوانی نیز معمولا خالی از مفسده نیست لذا مناسب نمی‌باشد.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله تبریزی»
بسمه‌تعالی
چنانچه برای تعلیم قرائت لازم قرآن، معلم زن موجود باشد به همان مقدار اکتفا کنند و زیادی و یادگرفتن محسنات قرائت قرآن حتی بر مردها لازم نیست.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله بهجت»
بسمه‌تعالی
اولویت و یا لزوم شرطی در امر مندوب در غیر موارد محتمل الحرمة و یا معرضیت للحرام است و بر آداب قرائت به همان نحو که در شرع رسیده است، محافظت بشود.
«دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله مکارم شیرازی»
بسمه‌تعالی
خواندن قرآن در مقابل مربیان قرآنی مردان به جهت رفع اشکال، به صورت ترتیل‌خوانی اشکال ندارد اما با صوت نباید بخوانند. خواندن تواشیح و اجراهای گروهی بانوان در حضور مردان نیز اشکال دارد.
