صراط: « خدایا در این روز درهاى فضل و رحمتت را بر من بگشا و در آن خیر و برکاتت را بر من فرود آر و مرا به موجبات خوشنودیت توفیق ده و در میانه بهشتت مسکنم ده اى اجابت کننده خواسته ها و دعاهاى بیچارگان.
شرح دعای روز بیست و یکم ماه رمضان
مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی به شرح دعای روز بیست و یکم ماه مبارک رمضان پرداخته است که در پی می آید:
منظور از ابواب چیست؟
در این دعا از خداوند خواستاریم که دربهای فضل و کرم خود را بر روی ما بگشاید، حال می خواهیم بدانیم که منظور از ابواب (دربها) چیست؟ اگر به ظاهر آن نظر اندازیم می بینیم که ابواب همان موانعی هستند که برای واردشدن به مکان های مورد نظر نیاز به فتح و گشودن آنها داریم که برای فتح و گشودن آنها نیز نیاز به مفتاح و کلید داریم آن هم کلیدی که مخصوص درب مورد نظر باشد چرا که اگر کلید هر درب در جای خود قرار نگیرد آن درب گشوده نمی شود مگر اینکه شاه کلید داشته باشیم که آن کلیدی است که تمام دربها را می گشاید.
اگر به بطن آن نظر کنیم منظور از ابواب (دربها) همان دربها و ورودی هایی است که بر اساس رضا و خشنودی خداوند و یا خشم و غضب او باز می گردد، به فرض مثال: هنگامی که بنده ای گناه و معصیتی در برابر پروردگار خویش انجام می دهد آنگاه است که آن معصیت و گناه سبب گردیده است تا یکی از درب های خشم و غضب الهی بر روی او باز گردد که کلید بازشدن این درب انجام آن گناه می باشد.
منظور از فضل الهی چیست؟
برای آنکه مختصرا از فضل الهی صحبت به میان آوریم اشاره می نماییم به دو آیه از قرآن کریم « وَلَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّیطَانَ إِلَّا قَلِیل”» (نساء /83) یعنی: "و اگر فضل و رحمت الهی شامل حال شما نبود همانا جز اندکی همه از شیطان پیروی می کردید". «فَلَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ”» (بقره/64) یعنی: "پس اگر فضل و رحمت خداوند شامل حال شما نبود البته در شمار زیانکاران عالم بودید".
همانطوری که در آیه اول مشاهده می نماییم خداوند (عزوجل) می فرماید: اگر فضل و رحمت خداوند شامل حال شما نبود جز اندکی همه از شیطان پیروی می نمودید، و این را می دانیم که پیروی از شیطان برابر است با ضلالت و گمراهی و ورود به خشم و غضب الهی؛ و فضل خداوند، توفیق و عنایتش به بندگان و راهنمایی آنان به سوی عبادت و اطاعتش می باشد.
« یَهْدی مَنْ یَشاءُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ» (یونس/25) یعنی: "(خداوند) هرکه را بخواهد به راه مستقیم هدایت می نماید" به طوری که در قرآن می فرماید: «وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ”» (بقره/168) یعنی: "و از وسوسه های شیطانی پیروی نکنید، به درستی که او برای شما دشمنی آشکار است" و در آیه دوم که می فرماید: اگر فضل و رحمت خداوند بر بندگانش نبود و آنها را هدایت نمی نمود به حقیقت که آنان از شیطان پیروی نموده و مورد غضب الهی واقع می شدند و دوزخ بر آنان واجب می گشت و در حالی که از زیانکاران شده بودند چراکه «ان الانسان لفی خسر»(عصر/2) یعنی: " به درستی که انسان در خسران و زیان است". پس فضل خداوند به بندگانش همان هدایت به صراط مستقیم است هدایتی که دربهای رحمت و بخشش خداوند را بر روی بندگانش می گشاید که ما نیز در این روز از خداوند می خواهیم که ابواب فضل و رحمتش را بر روی ما بگشاید.
برکات الهی
«و انزل علی فیه برکاتک»؛ و در این روز بر من برکاتت را نازل فرما. در اول
دعا از خداوند درخواست نمودیم که دربهای فضل و رحمتش را بر روی ما بگشاید،
زیرا هنگامی که دربهای فضل و رحمت او بر روی بندگان گشوده شود؛ آنگاه است
که برکات و رحمات الهی بر سر بندگان فرود می آید که اگر بخواهیم به آن
برکات اشاره نماییم آنها را به دو دسته تقسیم می کنیم: 1- برکات مادی 2-
برکات مادی، که برکات مادی شامل جمیع نعمتهایی است که انسان از آنها به
عنوان مایحتاج زندگی خود استفاده می نماید مثل (آب، میوه جات، سبزیجات
و...) و برکات معنوی شامل نعمتهایی است که انسان از آنها به عنوان راه و
وسیله ای برای تقرب به ذات اقدس الهی استفاده می کند مثل (توبه، استغفار،
ذکر، دعا و...) که ما نیز از خداوند در این روز می خواهیم که برکاتش را بر
سر ما بباراند.
آنچه که موجب رضایت الهی است
« وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِمُوجِبَاتِ مَرْضَاتِکَ»؛ خدایا من را به اموری که مورد رضای توست موفق بدار، اهل دعا و دستگیری از دیگران باشم. کاری بکنم که خدا از من راضی بشود. با توجه به آیات و روایات رضایت خداوند در این است که بنده مؤمن از دستورات خداوند و رسولش اطاعت نموده و در انجام آنها قصور نورزد « وَ اَطیعوالله وَ الرَّسول لَعَلَّکُم تُرحَمون» (آل عمران/132) یعنی: "و از حکم خدا و رسول او فرمان برید، باشد که مشمول رحمت و لطف خداوند گردید". و به صورت جامع تر انجام واجبات و ترک محرمات الهی است که موجبات رضایت الهی را از بندگان خویش فراهم می سازد. تا به درجه «رضی الله عنهم و رضوانه ذلک الفوزالعظیم» یعنی: "خداوند از آنان راضی است و آنان از پروردگار خویش که این رستگاری عظیم است» دست یابند که ما نیز از خداوند در این روز خواستاریم که ما را موفق بدارد تا اینکه به رضا و خشنودی او دست یابیم.
میانه بهشت جایگاه چه کسانی است
« وَ أَسْکِنِّی فِیهِ بُحْبُوحَاتِ جَنَّاتِکَ»؛ خدایا من را در وسط بهشت
ساکن کن، شاید وسط بهشت محل سکونت اولیاء الهی است که آن را از خدا
درخواست می کنیم. همان طور که می دانیم خداوند در قرآن می فرماید: « إِذَا
سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ
إِذَا دَعَانِ...» (بقره/186) یعنی: "هنگامی که بندگان من از تو در مورد
من سئوال می کنند، بگو که من نزدیک (آنها هستم) و اجابت می کنم دعای کسانی
را که مرا می خوانند و از من درخواست می کنند". پس ما نیز در این روز از
خداوند خواستاریم که ما را از خشم و غضب خود دور ساخته و به بهشت برینش که
سرچشمه رضایت اوست، داخل سازد. « یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّین»؛ ای
خدایی که دعای مضطرین را اجابت می کنی، دعاهای امروز را در حق من مستجاب
کن.
نماز شب بیست و سوم رمضان
نمازهای مخصوصی برای هر شب ماه مبارک رمضان از حضرت علی (ع) روایت شده و ثوابهای زیادی برای هر شبی ذکر فرموده اند. این نمازهای مستحبی تماما دو رکعت دو رکعت خوانده می شود و خواندن آن در حالت نشسته هم جایز است، لکن ایستاده افضل است.
نماز شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، هشت رکعت (چهار تا دو رکعتی) است که در هر رکعت بعد از حمد هر سوره که بخواهی می توان یک مرتبه خواند و حضرت علی(ع) در ثواب آن فرمود: گشوده شود از برای او درهای آسمان.
