صراط: ماده 24 قانون مجازات اسلامی می‌گوید: عفو یا تخفیف مجازات محکومان، در
حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه با مقام رهبری است.
نظریات اداره کل امور حقوقی قوه قضاییه
نظریه 3675/ 7- 24/ 9/ 1360: اگر جرمی مورد عفو واقع شود و شاکی خصوصی دادخواست ضرر و زیان نداده باشد، قرار تامین خواسته صادره در آن مورد باید فک شود.
نظریه 5680/ 7- 7/ 1/ 1361: هرگاه شخصی محکوم به حبس و رد مال حاصل از جرم به صاحب آن شود و حبس او مشمول عفو عمومی شود، حکم به رد مال چون جنبه کیفری ندارد، مشمول عفو نمیشود.
نظریه 194/ 7- 15/ 1/ 1369: عفو یا تخفیف مجازات به وسیله مقام معظم رهبری مربوط به بعد از قطعیت احکام است.
نظریه 4721/ 7- 28/ 9/ 1361: عفوی که از طرف مقام رهبری داده میشود عفو خصوصی است و تاثیری در مجازات‌های تبعی و تکمیلی ندارد.
نظریه 2884/ 7- 29/ 4/ 1373: عفو شامل انفصال خدمت نمیشود؛ مگر در موارد مصرح در قانون.
نظریه 8451/ 7- 19/ 1/ 1374: لغو حکم آزادی مشروط و یا تعلیق اجرای حکم مانع استفاده از عفو نیست.
نظریه 8828/ 7- 17/ 12/ 1376: در صورتی که فرمان عفو، کلی باشد و زندانیان خاصی را چه از نظر نوع مجرمیت و یا از نظر تابعیت بیگانه مستثنی نکرده باشد، عفو شامل اتباع خارجی با رعایت شرایط میشود.
نظریه 2564/ 7- 14/ 6/ 1378: استفاده از عفو در محکومیت به جزای نقدی، بنا بر آنچه از ماده 4 آییننامه کمیسیون عفو و بخشودگی و تبصرههای ذیل ماده 38 قانون مجازات اسلامی استنباط میشود، منع قانونی ندارد و استفاده قبلی متقاضی از آزادی مشروط در مورد حبس، موجب محرومیت او از استفاده از عفو مقام معظم رهبری نیست.
نظریه 1378/ 7- 2/ 3/ 1379: عفو عمومی که به تصویب قوه مقننه میرسد رافع آثار جرم و محکومیت است. سایر عفوها فقط اجرای حکم را موقوف میکند اما آثار محکومیت به حال خود باقی است؛ بنا بر این محکومینی که قبل از اتمام مجازات مشمول عفو و از زندان آزاد شدهاند عفو آنان رافع آثار قبلی ناشی از ماده 62 مکرر قانون مجازات اسلامی نمیشود.
نظریه 784/ 7- 28/ 1/ 1381: قاضی مجری نیابت نیز میتواند پیشنهاد عفو محکوم‌علیه را بدهد.
نظریه 6616/ 7- 10/ 7/ 1381: عفوی که قوه مقننه و یا شورای انقلاب اسلامی تصویب و اعطا کرده، عفو عمومی محسوب و عفوی که حضرت امام خمینی «قدس سره» یا مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» اعطا کنند، عفو خصوصی است و در عفو خصوصی آثار تبعی جرم زائل نمیشود، مگر اینکه در دستورالعمل عفو خصوصی تصریح شده باشد.
نظریات اداره کل امور حقوقی قوه قضاییه
نظریه 3675/ 7- 24/ 9/ 1360: اگر جرمی مورد عفو واقع شود و شاکی خصوصی دادخواست ضرر و زیان نداده باشد، قرار تامین خواسته صادره در آن مورد باید فک شود.
نظریه 5680/ 7- 7/ 1/ 1361: هرگاه شخصی محکوم به حبس و رد مال حاصل از جرم به صاحب آن شود و حبس او مشمول عفو عمومی شود، حکم به رد مال چون جنبه کیفری ندارد، مشمول عفو نمیشود.
نظریه 194/ 7- 15/ 1/ 1369: عفو یا تخفیف مجازات به وسیله مقام معظم رهبری مربوط به بعد از قطعیت احکام است.
نظریه 4721/ 7- 28/ 9/ 1361: عفوی که از طرف مقام رهبری داده میشود عفو خصوصی است و تاثیری در مجازات‌های تبعی و تکمیلی ندارد.
نظریه 2884/ 7- 29/ 4/ 1373: عفو شامل انفصال خدمت نمیشود؛ مگر در موارد مصرح در قانون.
نظریه 8451/ 7- 19/ 1/ 1374: لغو حکم آزادی مشروط و یا تعلیق اجرای حکم مانع استفاده از عفو نیست.
نظریه 8828/ 7- 17/ 12/ 1376: در صورتی که فرمان عفو، کلی باشد و زندانیان خاصی را چه از نظر نوع مجرمیت و یا از نظر تابعیت بیگانه مستثنی نکرده باشد، عفو شامل اتباع خارجی با رعایت شرایط میشود.
نظریه 2564/ 7- 14/ 6/ 1378: استفاده از عفو در محکومیت به جزای نقدی، بنا بر آنچه از ماده 4 آییننامه کمیسیون عفو و بخشودگی و تبصرههای ذیل ماده 38 قانون مجازات اسلامی استنباط میشود، منع قانونی ندارد و استفاده قبلی متقاضی از آزادی مشروط در مورد حبس، موجب محرومیت او از استفاده از عفو مقام معظم رهبری نیست.
نظریه 1378/ 7- 2/ 3/ 1379: عفو عمومی که به تصویب قوه مقننه میرسد رافع آثار جرم و محکومیت است. سایر عفوها فقط اجرای حکم را موقوف میکند اما آثار محکومیت به حال خود باقی است؛ بنا بر این محکومینی که قبل از اتمام مجازات مشمول عفو و از زندان آزاد شدهاند عفو آنان رافع آثار قبلی ناشی از ماده 62 مکرر قانون مجازات اسلامی نمیشود.
نظریه 784/ 7- 28/ 1/ 1381: قاضی مجری نیابت نیز میتواند پیشنهاد عفو محکوم‌علیه را بدهد.
نظریه 6616/ 7- 10/ 7/ 1381: عفوی که قوه مقننه و یا شورای انقلاب اسلامی تصویب و اعطا کرده، عفو عمومی محسوب و عفوی که حضرت امام خمینی «قدس سره» یا مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» اعطا کنند، عفو خصوصی است و در عفو خصوصی آثار تبعی جرم زائل نمیشود، مگر اینکه در دستورالعمل عفو خصوصی تصریح شده باشد.
