صراط: انتخابات برای آن است که مردم در یک کشور دموکراتیک بتوانند حق و تمایل سیاسی خود را در چارچوب مکانیزم تعریف شده ای که همه بر آن متفق هستند ابراز کنند. انتخابات برای آگاهی از تمایلات مردم و جلوگیری از یکنواختی و نیز ایجاد تغییر در ریاست و بدنه دولت است. انتخابات برای توجه به مطالبات و تمایلات جدید مردم است. هابز فیلسوف سیاسی می گوید: مردم تنها زمانی می توانند وجود خود را اثبات کنند که از قدرت خود برای تعیین دولتمردان بهره گیرند.
در واقع، حقوق شهروندی ایجاب می کند که مردم برای نحوه مدیریت کشور و نوع آن تصمیم گیری نمایند. انتخاب مردم بر روی تغییر سیاستهای دولت بعدی بدون شک تاثیر خواهد گذاشت، سیاستهایی که با وضعیت معیشت، سلامت، آموزش و تحصیل فرزندان و همه جوانب زندگی آنها ارتباط مستقیم دارد. انتخابات در هرسیستم سیاسی، نقطه عطفی برای مردم و آینده آن کشور است.
پس با این اهمیت فوق العاده، چرا شهروندان از قدرت رای خود برای انتخاب صالحترین فرد برای آینده سرنوشت خویش استفاده نکنند. انتخابات ریاست جمهوری همان دموکراسی مستقیم است. انتخابات وسیله امتحان مشروعیت دولت و آیینه تمام نمای تمایل مردم به نوع اداره کشور است.
در تمام کشورهای دنیا برای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شرایط خاص و سختی وضع کرده اند. وظیفه صلاحیت نامزدها را معمولا نهادی ویژه بررسی می کند. در ایران "شورای نگهبان" است. فلسفه وجودی این نهاد هم بعلت اهمیت مقام ریاست جمهوری است که واجدین شرایط به مردم معرفی شوند و در این راستا هرکسی نتواند مردم را فریب دهد و بر مسند قدرت تکیه زند.
انتخابات ریاست جمهوری خود گویای اشتراک آراء و علایق مردم به گرایشهای مختلف سیاسی، اقتصادی و... است. مردم به فردی رای می دهند که آن فرد خواسته های آنها را بهتر و جامعتر نمایندگی کند. بعلت پویایی جامعه، خواسته های امروز مردم با دیروز متفاوت است، و لذا رییس جمهور بعدی باید بتواند ضمن داشتن نقاط قوت رییس جمهور قبلی، توانایی برآوردن نیازهای جدید مردم را نیز داشته باشد.
در واقع، مردم هستند که شایستگی و عدم شایستگی دولتها را با رای خود تعیین می کنند و این عین دموکراسی است. زیرا با انتخابات، مردم این فرصت را دارند که خشنودی و رضایت و یا عدم رضایت خود را از عملکرد دولتها ابراز کنند. مردم اجازه انتخاب دولتمردان خود را دارند اگر دولتی در برآورده کردن خشنودی و رضایت عمومی شکست خورده باشد نتیجه عمل خود را در انتخابات خواهد دید. اگر دولتی بخواهد برای بار دوم انتخاب شود باید در راستای افزایش رضایت عمومی مردم تلاش کند.
لذا، تصور نمایید که دولتی با آرا ء بسیار بالا و مشارکت مردمی گسترده بر سر کار بیاید. چه اتفاقی می افتد؟ در این صورت آن دولت با اعتماد به نفس بیشتری می تواند اقدام به سیاستگذاری در امور اساسی کشور و اجرای آن سیاستها بکند. زیرا دولت منتخب آگاه هست که افکار عمومی به چه دلیل چنین فردی را برای ریاست دولت انتخاب کرده اند.
در سیاست خارجی نیز دولت منتخب که با آرای بالایی قدرت اجرایی کشور را در دست می گیرد در مذاکرات دیپلماتیک بر سر میز مذاکره با طرف خارجی از اعتماد به نفس و قدرت چانه زنی بالاتری برخوردار است. لذا هرچه رییس جمهور نخبه تر باشد در انجام وظایف خویش و نیز انتخاب بهترین ها در تیم کاری خود موفقتر است. به این دلیل است که بنا بر نظر افلاطون رییس دولت باید خود، دارای شایستگی های خاص و نیز از نخبگان باشد.
یکی از مهمترین جنبه های انتخابات، بویژه انتخابات کنونی ایران این است که یک مسئله داخلی به یک پدیده بین المللی تبدیل شده است. البته این به معنای فرصت دادن به دخالت خارجی در انتخابات نیست. بلکه بدلیل اهمیت انتخابات و تاثیر آن بر روابط جهانی ایران و معادلات منطقه ای است. گستره بازتاب بین المللی انتخابات ایران تا به آنجاست که فلان مقام دولتی درآنسوی دنیا نسبت به احراز صلاحیت نامزدهای انتخاباتی از سوی شورای نگهبان موضع گیری می کند.
این توجه بین المللی به مناسبات انتخاباتی ایران بیش از دوره های قبل است که خود گویای وجود معیارهای دموکراتیک برای تعیین قدرت اجرایی در کشور است. امری که ما در برخی کشورهای همسایه از جمله درحوزه جنوبی خلیج فارس مشاهده نمی کنیم زیرا اصلا انتخاباتی وجود ندارد که بخواهد به یک موضوع بین المللی همچون ایران تبدیل شود.
بنابراین، انتخابات در ایران دو پیام مهم دارد: تایید مشروعیت دولتها و یا تایید استمرار مشروعیت آنها. در واقع در یک نظام دموکراتیک، انتخابات ریاست جمهوری موضوع تعیین نظام نیست بلکه انتخاب نوع مدیریت آن است. ملت ایران از مرحله مشروعیت و تثبیت نظام فراتر رفته است. لذا زمان انتخابات در نظامهای دموکرات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در برخی کشورها حتی واجدین شرایط رای دادن قبل از انتخابات برطبق قانون می بایست ابتدا ثبت نام کنند و در صورت عدم ثبت نام با جریمه های سنگینی روبرو می شوند. یکی از دلایل این کار ایجاد نوعی اجبار در مردم و البته جلوگیری از اقدامات غیر قانونی در روند انتخابات است.
اینکه نظام اسلامی ما بر اهمیت انتخابات تاکید و عدم تاخیر آن را حتی یکروز جایز نمی شمارد، خود گویای وجود دموکراسی و توجه به رای مردم است. بدون انتخابات و رای مردم، دولتها، سیاستها و قوانین آنها اصلا مشروعیت ندارند، بر این اساس، می توانیم به مردمی که در کشورهای همسایه جنوبی ما زندگی می کنند بگوییم که چون شما در انتخاب دولتمردان خود نقش ندارید، نه خواسته های شما مورد توجه دولتمردان است و نه دولتمردان و سیاست های آنها مشروعیت دارد. نظام های دیکتاتوری تمایل زیادی به تاخیر انتخابات و بهانه تراشی برای برگزار نکردن آن دارند.
انتخابات از این جهت یگانه و زمان آن ویژه است - البته هر چند کوتاه - که دولت مسلط و دارای قدرت فقط مجری برگزاری انتخابات است و بس! و نمی تواند بگوید که نتیجه انتخابات چه خواهد شد. این بهترین و منطقی ترین روند اعمال قدرت مردم در تعیین سرنوشتشان است . هیچکس تا زمانی که آرا شمرده نشود نمی تواند به قطع بگوید که منتخب مردم کیست؟ این مسئله ما را به این نکته مهم رهنمون می کند که رای و مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری اهمیت بسیاری دارد.با آگاهی از اهمیت داخلی و بین المللی یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، همه می دانیم که چرا شرکت در انتخابات به نفع همه ماست.
