صراط:حضرت آیتالله عبدالله جوادی آملی روز سه شنبه در درس خارج خود که در مسجد
اعظم قم برگزار شد، در ادامه تفسیر سوره مبارکه احزاب، گفت: خداوند در بخشی
از این سوره میفرماید؛ انبیا در خشیت خدا موحد هستند و رسالت خدا را بیان
میکنند، از اعتراض مردم نهراسید آنها گرفتار سنتهای جاهلی هستند و با
این سنتها مبارزه کنید.
وی با بیان اینکه در قرآن آمده انبیا باید احکام الهی را فرا گیرند و به مردم برسانند و از چیزی هراس نداشته باشند، ادامه داد: در آیه ۹۰ سوره انعام نیز آمد که به انبیاء نباید اقتدا کرد بلکه به وحیی که برای انبیا آمده باید اقتدا کرد.
این مفسر برجسته قرآن بیان داشت: طبق آیات قرآن انبیا نباید از غیر خدا خشیت داشته باشند، همان گونه که پیامبر به اصول الهی آشنا بودند مؤمنان نیز باید تبعیت کنند و به اصول الهی آشنا شوند چون انسان هر لحظه مورد وسسه شیاطین انس و جن است.
حضرت آیتالله جوادی آملی با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا» به تبیین اقسام ذکر پرداخت و گفت: ذکر زبانی رقیقترین ذکرها است و کمترین ثواب را دارد اما یاد قلبی خدا بهترین ذکرها است و بیشترین ثواب را دارد.
وی ادامه داد: در روایات نیز آمده که اگر انسان ذکری را با اخلاص بگوید اهل بهشت میشود اما آن اخلاصی مد نظر است که مانع گناه کردن انسان شود.
این مفسر برجسته قرآن، گفت: هر عمل خیری که برای خدا باشد یاد خدا است اگر کسی برای رضای خدا نظام خود را حفظ کند، به فقرا رسیدگی کند و کارهای خیر انجام دهد، ذکرالله است.
حضرت آیتالله جوادی آملی بیان داشت: در جریان نماز خدا فرموده؛ اقم الصلاة لذکری و در سوره جمعه تشکیل نماز جمعه را به عنوان تشکیل به ذکر خدا یاد کرده است و فرموده فاسعوا الی ذکر الله و الیها نیاورده است.
این استاد برجسته حوزه علمیه افزود: همان فضیلتی که برای نماز است برای زکات نیز آمده است و همانگونه که نماز قربان کل تقی خوانده شده در روایتی دیگر زکات نیز قربان کل تقی ذکر شده است؛ اگر فردی بخواهد به خدا نزدیک شود و قرب به خدا پیدا کند قربانی او نماز و زکات است.
وی در ادامه با بیان اینکه «اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا» مصادیق فراوانی دارد، گفت: جریان تسبیح هم زیر مجموعه ذکر است، انسان وقتی خدا را از هر چیز منزه دید به سوی او میرود. انسان معمولا به سوی فردی میرود که خودش حاجتی نداشته باشد، به ما گفته باشد که حاجتت را نزد من بیار و خدا فرموده انتم الفقراء الی الله اگر خدا ولی حمید است و گفته هر چه نیاز دارید از خدا بخواهید پس وجهی ندارد که ما از او چیزی نخواهیم.
این مفسر برجسته قرآنبا اشاره به آیه «وَسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا» گفت: وقتی می گوییم اول و آخر، وسط هم شامل آن میشود، اگر گفتند صبح و شام پس وسط روز را نیز شامل میشود، بنابراین هم از زنظر زمان، کیفیت و عدد ما موظف هستیم زیاد یاد خدا باشیم و تعطیلی در این زمینه وجود ندارد چون مرتب ما در معرض وسوسه شیاطین هستیم.
حضرت آیتالله جوادی آملی با بیان اینکه «ذکر علیٍ عباده» از مصادیق ذکرالله است، گفت: هر کاری که انسان را متوجه یاد خدا کند عبادت و بارزترین مصادیق ذکر، تسبیحات حضرت زهرا(س) است.
این استاد برجسته حوزه علمیه با تأکید بر این که مؤمنان تحت ولایتالله هستند، گفت: خدا مولی علیه را از ظلمت به نور دعوت میکند، «هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا» رحمت تشریعی خداوند شامل حال همه میشود، خدا عدهای را بوسیله توبه از ظلمات به نور دعوت میکند که لطف الهی است. اخراج از ظلمات نسبت به افراد عادی رفعی است اما کسانی هستند که خدا نمیگذارد آنها وارد ظلمت شوند و این اخراج دفعی است یعنی نمیگذارد آنها آلوده شوند.
وی با اشاره به آیه فوق راه اخراج از ظلمت به نور را مورد توجه قرار داد و گفت: خداوند رحمت تشریعی را شامل حال همه کرده است اما آن گرایش و علاقه به واجبات و خوبیها را نصیب هر فردی نمیکند این گرایش و اشتیاقی که انسان بخواهد اول وقت با خدای خود راز و نیاز کند یک نورانیتی است که در قلب هر کسی نیست اگر این نورانیت در فردی پیدا شد باید بداند عبادات او الهی است.
این مفسر برجسته قرآنابراز کرد: در دنیا برای مؤمن این خصیصه وجود دارد که دارای راحتی و سلامت است و ملائکه بر او تحیت میفرستند و بعد از مرگ نیز سلام و امنیت برای او وجود دارد.
حضرت آیتالله جوادی آملیکان در آیه «وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا» را رحمت خاصه دانست و گفت: رحمت عامه و هدایت عامه برای همه است و آنچه که سبب رحمت ویژه خداوند میشود، ایمان است.
این استاد برجسته حوزه علمیهدر ادامه با بیان اینکه وجود پیامبر(ص) هم در دنیا شاهد است هم در صحنه داوری شهادت را ادا میکند، گفت: پیامبر اعظم(ص) نه تنها شهید امت است بلکه شهید انبیا، امم و شهدا نیز هستند.
وی با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا وَدَاعِیًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُّنِیرًا» اظهار کرد: خدواند به پیامبر(ص) فرموده؛ گذشته از شهادت، تبشیر و انذار باید مردم را به کنار سفره الهی دعوت کنی و اینجا است که اذن ویژه میخواهد، اگر کسی دیگران را به کنار سفره صاحب خانه دعوت میکند باید به اذن او باشد، اگر «باذنه» به همه اوصاف قبلی برگردد که مطلوب است اما اگر برنگردد و مخصوص داعیاً باشد، اذن میخواهد، چون بدون اذن نمیشود کسی را به چیزی دعوت کرد.
این مفسر برجسته قرآن ادامه داد: تبلیغ و سخنرانی پیامبر(ص) و شاهد اعمال آنها بودن با خود رسالت سازگار است اما اگر ایشان بخواهد مردم را به لقاء خدا و کنار سفره الهی دعوت کند باید اذن داشته باشد. اما ظاهرا «باذنه» به همه این موارد بر میگردد، گرچه ارسلنا خودش کافی است اما «باذنه» از باب تأکید آمده است.
حضرت آیتالله جوادی آملی با بیان اینکه «سراج منیر» در این آیه اذن نیست، گفت: ما برای شمس و قمر حرمتی قائل نیستیم از نور آنها استفاده میکنیم و میدانیم که خدا آن را به ما داده است، علی و اولاد ایشان که هزاران بار از شمس و قمر بالاتر هستند و اگر انسان از ایشان نور و فیض بگیرد مشکلاتش حل میشود.
وی با بیان اینکه در قرآن آمده انبیا باید احکام الهی را فرا گیرند و به مردم برسانند و از چیزی هراس نداشته باشند، ادامه داد: در آیه ۹۰ سوره انعام نیز آمد که به انبیاء نباید اقتدا کرد بلکه به وحیی که برای انبیا آمده باید اقتدا کرد.
این مفسر برجسته قرآن بیان داشت: طبق آیات قرآن انبیا نباید از غیر خدا خشیت داشته باشند، همان گونه که پیامبر به اصول الهی آشنا بودند مؤمنان نیز باید تبعیت کنند و به اصول الهی آشنا شوند چون انسان هر لحظه مورد وسسه شیاطین انس و جن است.
حضرت آیتالله جوادی آملی با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا» به تبیین اقسام ذکر پرداخت و گفت: ذکر زبانی رقیقترین ذکرها است و کمترین ثواب را دارد اما یاد قلبی خدا بهترین ذکرها است و بیشترین ثواب را دارد.
وی ادامه داد: در روایات نیز آمده که اگر انسان ذکری را با اخلاص بگوید اهل بهشت میشود اما آن اخلاصی مد نظر است که مانع گناه کردن انسان شود.
این مفسر برجسته قرآن، گفت: هر عمل خیری که برای خدا باشد یاد خدا است اگر کسی برای رضای خدا نظام خود را حفظ کند، به فقرا رسیدگی کند و کارهای خیر انجام دهد، ذکرالله است.
حضرت آیتالله جوادی آملی بیان داشت: در جریان نماز خدا فرموده؛ اقم الصلاة لذکری و در سوره جمعه تشکیل نماز جمعه را به عنوان تشکیل به ذکر خدا یاد کرده است و فرموده فاسعوا الی ذکر الله و الیها نیاورده است.
این استاد برجسته حوزه علمیه افزود: همان فضیلتی که برای نماز است برای زکات نیز آمده است و همانگونه که نماز قربان کل تقی خوانده شده در روایتی دیگر زکات نیز قربان کل تقی ذکر شده است؛ اگر فردی بخواهد به خدا نزدیک شود و قرب به خدا پیدا کند قربانی او نماز و زکات است.
وی در ادامه با بیان اینکه «اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا» مصادیق فراوانی دارد، گفت: جریان تسبیح هم زیر مجموعه ذکر است، انسان وقتی خدا را از هر چیز منزه دید به سوی او میرود. انسان معمولا به سوی فردی میرود که خودش حاجتی نداشته باشد، به ما گفته باشد که حاجتت را نزد من بیار و خدا فرموده انتم الفقراء الی الله اگر خدا ولی حمید است و گفته هر چه نیاز دارید از خدا بخواهید پس وجهی ندارد که ما از او چیزی نخواهیم.
این مفسر برجسته قرآنبا اشاره به آیه «وَسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا» گفت: وقتی می گوییم اول و آخر، وسط هم شامل آن میشود، اگر گفتند صبح و شام پس وسط روز را نیز شامل میشود، بنابراین هم از زنظر زمان، کیفیت و عدد ما موظف هستیم زیاد یاد خدا باشیم و تعطیلی در این زمینه وجود ندارد چون مرتب ما در معرض وسوسه شیاطین هستیم.
حضرت آیتالله جوادی آملی با بیان اینکه «ذکر علیٍ عباده» از مصادیق ذکرالله است، گفت: هر کاری که انسان را متوجه یاد خدا کند عبادت و بارزترین مصادیق ذکر، تسبیحات حضرت زهرا(س) است.
این استاد برجسته حوزه علمیه با تأکید بر این که مؤمنان تحت ولایتالله هستند، گفت: خدا مولی علیه را از ظلمت به نور دعوت میکند، «هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا» رحمت تشریعی خداوند شامل حال همه میشود، خدا عدهای را بوسیله توبه از ظلمات به نور دعوت میکند که لطف الهی است. اخراج از ظلمات نسبت به افراد عادی رفعی است اما کسانی هستند که خدا نمیگذارد آنها وارد ظلمت شوند و این اخراج دفعی است یعنی نمیگذارد آنها آلوده شوند.
وی با اشاره به آیه فوق راه اخراج از ظلمت به نور را مورد توجه قرار داد و گفت: خداوند رحمت تشریعی را شامل حال همه کرده است اما آن گرایش و علاقه به واجبات و خوبیها را نصیب هر فردی نمیکند این گرایش و اشتیاقی که انسان بخواهد اول وقت با خدای خود راز و نیاز کند یک نورانیتی است که در قلب هر کسی نیست اگر این نورانیت در فردی پیدا شد باید بداند عبادات او الهی است.
این مفسر برجسته قرآنابراز کرد: در دنیا برای مؤمن این خصیصه وجود دارد که دارای راحتی و سلامت است و ملائکه بر او تحیت میفرستند و بعد از مرگ نیز سلام و امنیت برای او وجود دارد.
حضرت آیتالله جوادی آملیکان در آیه «وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا» را رحمت خاصه دانست و گفت: رحمت عامه و هدایت عامه برای همه است و آنچه که سبب رحمت ویژه خداوند میشود، ایمان است.
این استاد برجسته حوزه علمیهدر ادامه با بیان اینکه وجود پیامبر(ص) هم در دنیا شاهد است هم در صحنه داوری شهادت را ادا میکند، گفت: پیامبر اعظم(ص) نه تنها شهید امت است بلکه شهید انبیا، امم و شهدا نیز هستند.
وی با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا وَدَاعِیًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُّنِیرًا» اظهار کرد: خدواند به پیامبر(ص) فرموده؛ گذشته از شهادت، تبشیر و انذار باید مردم را به کنار سفره الهی دعوت کنی و اینجا است که اذن ویژه میخواهد، اگر کسی دیگران را به کنار سفره صاحب خانه دعوت میکند باید به اذن او باشد، اگر «باذنه» به همه اوصاف قبلی برگردد که مطلوب است اما اگر برنگردد و مخصوص داعیاً باشد، اذن میخواهد، چون بدون اذن نمیشود کسی را به چیزی دعوت کرد.
این مفسر برجسته قرآن ادامه داد: تبلیغ و سخنرانی پیامبر(ص) و شاهد اعمال آنها بودن با خود رسالت سازگار است اما اگر ایشان بخواهد مردم را به لقاء خدا و کنار سفره الهی دعوت کند باید اذن داشته باشد. اما ظاهرا «باذنه» به همه این موارد بر میگردد، گرچه ارسلنا خودش کافی است اما «باذنه» از باب تأکید آمده است.
حضرت آیتالله جوادی آملی با بیان اینکه «سراج منیر» در این آیه اذن نیست، گفت: ما برای شمس و قمر حرمتی قائل نیستیم از نور آنها استفاده میکنیم و میدانیم که خدا آن را به ما داده است، علی و اولاد ایشان که هزاران بار از شمس و قمر بالاتر هستند و اگر انسان از ایشان نور و فیض بگیرد مشکلاتش حل میشود.