به گزارش صراط،با تشدید بحران سوریه و وقوع برخی تحولات سرنوشت ساز روسیه بار دیگر به موضع گیری در این زمینه پرداخته است. در این راستا وزارت دفاع روسیه، ادعای برخی رسانه‌های غربی مبنی بر خودداری این کشور در استفاده از پایگاه دریایی طرطوس در سوریه را تکذیب کرد. وزارت دفاع روسیه در بیانیه روز پنجشنبه ۱ فروردین خود تاکید کرد که ادعای برخی رسانه‌های خبری مبنی بر این که ناوهای روسی به دلیل تشدید بحران سوریه به جای استفاده از بندر طرطوس سوریه برای بارگیری آذوقه و مواد مورد نیاز در بندر بیروت لنگر می‌اندازند بی اساس است. برخی رسانه‌های غربی به نقل از منابع دیپلماتیک مدعی شدند که ناوهای روسی به جای بندر طرطوس در سواحل بیروت در لبنان لنگر می‌اندازند.
در بیانیه وزارت دفاع روسیه گفته شده است: ادعای رسانه‌های خبری که ناوهای روسی با تشدید مناقشه سوریه به جای بارگیری در بندر طرطوس که پایگاه پشتیبانی روسیه در آن واقع شده است در بیروت توقف می‌کنند، بی اساس است و با واقعیت مطابقت ندارد. وزارت دفاع روسیه در پایان بیانیه خود یاداوری کرده است: ناوگروه روسی و در راس آن ناو "یاروسلاو مودری" و رزمناوهای "کالینینگراد" و "آلکساندر شابالین" اخیرا در سواحل لبنان توقفی داشتند اما ارزیابی این رویدادبه عنوان خودداری روسیه از استفاده از پایگاه پشتیبانی طرطوس در سوریه نادرست است. پایگاه طرطوس سوریه از زمان شوروی سابق به عنوان پایگاه پشتیبانی در اختیار روس‌ها قرار دارد.
گفتنی است روسیه در سال‌های اخیر با موافقت سوریه، پایگاه دریایی خود در ساحل مدیترانه‌ای سوریه یعنی در بندر طرطوس را توسعه داده و ناوهای رزمی روسیه برای انجام عملیات دریایی در دریای مدیترانه و دریای سرخ از این پایگاه استفاده می‌کنند. این در حالی است که با ادامه نا آرامی‌ها در سوریه و چشم انداز گسترش مداخله غرب و متحدین عرب آن در این کشور که البته با مخالفت شدید روسیه مواجه شده است، گزارش‌ها حاکی از تاکید مقامات ارشد نظامی روسیه در باره حفظ پایگاه دریایی خود در سوریه است.
در این راستا چندی قبل دریاسالار ویکتور چیرکوف فرمانده نیروی دریایی روسیه تاکید کرد که کشورش به هیچ عنوان قصد ندارد از پایگاه دریایی خود در بندر طرطوس سوریه صرف‌نظر کند. وی ضمن تاکید بر ضرورت استمرار فعالیت این پایگاه دریایی، اظهار داشته که ماموریت این پایگاه کمک‌رسانی و حمایت از کشتی‌های روسیه است که دردریای مدیترانه حضور دارند. وی همچنین اعلام کرد که پایگاه دریایی روسیه در بندر طرطوس به ارائه پشتیبانی از ناوهای رزمی که ماموریت مبارزه با دزدان دریایی در خلیج عدن و اقیانوس هند را دارند، می‌پردازد.
پایگاه دریایی طرطوس براساس موافقتنامه‌ای که در سال ۱۹۷۱ در دوره جنگ سرد بین سوریه و شوروی منعقد شد در اختیار آن قرار گرفت. پس از فروپاشی شوروی هر چند فعالیت این پایگاه با رکود نسبی مواجه شد اما در سال ۲۰۰۶ میلادی مذاکراتی بین سوریه و روسیه برای توسعه و گسترش این پایگاه دریایی انجام شد و از سال ۲۰۰۹ میلادی روسیه مشغول بازسازی و گسترش این پایگاه دریایی به منظور جای دادن شناورهای رزمی بزرگتر در آن بوده است. در عین حال ناوهای رزمی روسیه به دفعات در این پایگاه دریایی لنگر انداخته‌اند. در آخرین مورد یک ناوگان دریایی تحت هدایت ناو هواپیمابر آدمیرال کوزنتسوف در اواخر اکتبر ۲۰۱۱ در چارچوب نمایش پشتیبانی روسیه از دولت سوریه در این پایگاه دریایی پهلو گرفت. پایگاه دریایی طرطوس آخرین پایگاه نظامی روسیه در خارج از اتحاد شوروی و تنها نقطه سوخت‌گیری ناوهای روسیه در دریای مدیترانه محسوب می‌شود. بدون در اختیار داشتن این پایگاه دریایی، ناوهای رزمی روسیه ناچار هستند تا برای سوخت‌گیری به پایگاه‌های نیروی دریایی روسیه در دریای سیاه باز گردند.
این در حالی است که با توجه به تلاش‌های غربی‌ها و متحدین عرب آنها برای تشدید فشارها علیه سوریه و فراهم آوردن زمینه برای دخالت نظامی در سوریه، روسیه بار دیگر بر مخالفت خود با چنین تلاش‌های خصمانه‌ای تاکید کرده است. روسیه به خوبی از این مساله آگاهی دارد که در صورت سرنگونی دولت دمشق با مداخله نظامی غربی‌ها، دیگر قادر به ادامه روابط قبلی با سوریه نبوده و علاوه بر زیان‌های اقتصادی، از منظر نظامی نیز دچار خسارات عظیمی با از دست دادن بازار تسلیحاتی سوریه و پایان حضور دریایی آن نیز در بندر طرطوس خواهد شد.
در تحولی دیگر روسیه خواستار واکنش فوری بان کی مون دبیر کل سازمان ملل به استفاده از سلاح شیمیایی توسط معارضان مسلح در سوریه شد. در این زمینه گنادی گاتیلوف معاون وزیر امور خارجه روسیه اظهار داشت: باید تیمی از کارشناسان حرفه‌ای و بی‌طرف تشکیل شود تا بتواند نتیجه‌گیری درستی درباره حادثه حمله شیمیایی اخیر به استان حلب سوریه ارایه دهد. مخالفان مسلح سوریه روز سه شنبه برای نخستین بار از سلاح‌های شیمیایی در شمال این کشور و در استان حلب استفاده کردند که بر اساس اطلاعات متفاوت از ۱۵ تا ۳۱ نفر در این حادثه جان خود را از دست داده و ده‌ها نفر هم مصدوم شدند.
در همین حال آلکساندر لوکاشوویچ سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای آمادگی کشورش برای اعزام کارشناسان به سوریه برای کمک به روشن شدن وضعیت استفاده از سلاح شیمایی در این کشور را اعلام کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه خود با اشاره به درخواست دولت سوریه برای انجام تحقیقات در باره استفاده معارضان سوریه از سلاح شیمیایی گفت: دولت سوریه بار دیگر تاکید کرده است تحت هیچ شرایطی این نوع سلاح بکار نخواهد گرفت.
لوکاشوویچ در ادامه بیانیه خود به اقدام جمعی از معارضان سوری در تعیین رییس دولت انتقالی اشاره کرد و افزود: "غسان هیتو" در حالی از طرف معارضان در نشست استانبول به عنوان نخست وزیر دولت انتقالی تعیین شد که ۱۲ نفر از اعضای تشکل معارضان سوری موسوم به "ائتلاف مخالفان" عضویت خود در این ائتلاف را به حالت تعلیق در آوردند. وی افزود: این افراد با احساس مسوولیت خود در قبال ملت سوریه اعلام کردند که "غسان هیتو" نماینده مردم سوریه نیست. وی گفت: به این ترتیب فقط ۳۵ نفر از اعضای تشکل ˈائتلاف ملی مخالفانˈ در نشست استانبول به "هیتو" رای دادند. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه تاکید کرد تنها با تشریک مساعی و اقدام های هماهنگ برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه مطابق توافقنامه ژنو می‌توان نقشه‌های آنها را خنثی کرد.
گفتنی است با گذشت بیش از دوسال از بحران سوریه و تبدیل شدن آن به جنگ داخلی گسترده، روسیه به عنوان یکی از حامیان اصلی دولت سوریه علیرغم انتقادات آمریکا و متحدین غربی و عربی اش کماکان بر پشتیبانی از دولت دمشق و حل و فصل مسالمت آمیز بحران سوریه و ادامه همکاری با دولت این کشور و پایبندی خود به توافقاتش با آن تاکید می‌ورزد. مقامات روسیه در عین حال این مسئله را بارها متذکر شده‌اند که هرگونه طفره رفتن از حل و فصل مسالمت آمیز بحران سوریه به مفهوم، ایجاد آشوب و هر جو مرج در این کشور خواهد بود. در این زمینه "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه نسبت به گسترش هرج و مرج خونین در سوریه در صورت عدم حل مسالمت‌آمیز بحران این کشور و تلاش غیرقابل قبول برخی کشورها برای دخالت نظامی در مناقشه داخلی سوریه هشدار داد. لاوروف معتقد است که جایگزین راه حل مسالمت‌آمیز مشکلات در سوریه، تنها بروز یک هرج و مرج خونین است و ادامه این هرج و مرج باعث گسترش بیشتر آن شده و این برای همه طرف‌های درگیر در بحران سوریه، پیامدهای ناخوشایندی به همراه دارد.
لاوروف چندی قبل با درج مقاله‌ای در "سالنامه دیپلماتیک ۲۰۱۲" با اشاره به این مطلب، تلاش‌های برخی کشورها برای استفاده از شورای امنیت سازمان ملل متحد برای قانونی جلوه دادن دخالت از خارج، از جمله دخالت نظامی برای حل و فصل مناقشه داخلی سوریه و همچنین اعمال فشار بر کشورهای مخالف را با شعارهای انسان دوستانه، اقدامی غیرقابل قبول دانست. وزیر امور خارجه روسیه در عین حال تاکید کرد که روسیه در آینده نیز بر اساس مواضع اصولی خویش با اوضاع سوریه برخورد خواهد کرد. وزیر خارجه روسیه درباره رویکرد دوگانه غرب در قبال اوضاع کنونی در سوریه آن را بسیار خطرناک دانست و تاکید نمود که چنین رویکردی تنها منجر به ادامه مناقشه مسلحانه و خونین کنونی در این کشور و تشدید آن، رشد تمایلات تند و تهدیدات تروریستی و گسترش آن در سطح منطقه خواهد شد.
مواضع روسیه در قبال سوریه نشانگر این موضوع است که با توجه به ادامه بحران در سوریه خواهان نقش آفرینی هر چه بیشترسازمان ملل برای حل این بحران است. در این زمینه مقامات سیاسی ارشد روسیه از جمله پوتین بارها حمایت خود از طرح‌های سازمان ملل و از جمله طرح صلح ارائه شده از سوی "کوفی عنان" نماینده ویژه سابق سازمان ملل را اعلام کرده و حتی پس از برگزاری نشست ژنو خواهان اجرای مفاد توافقات به عمل آمده در این نشست از سوی طرف‌های غربی شدند. در مقطع کنونی نیز روسیه از طرح صلح اخضر ابراهیمی نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در باره سوریه حمایت کرده است.
در واقع نگرانی روسیه بیشتر از این مساله است که کشورهای بزرگ غربی و به ویژه اعضای مهم ناتو با موفق ارزیابی کردن عملیات نظامی خود در لیبی در پی اجرای الگوی عملیاتی مشابهی علیه سوریه باشند. با این همه موانع زیادی در این مسیر وجود دارد که از جمله آنها اقتدار دولت سوریه و برخورد آن با مخالفین مسلح، عدم وجود هماهنگی بین مخالفین و در اختیار نداشتن منطقه‌ای در داخل سوریه توسط مخالفین است.
با وجود انتقادات آمریکا و متحدین غربی و عربی اش از موضع حمایت آمیز روسیه در قبال سوریه، مسکو کماکان بر پشتیبانی از دولت دمشق و حل و فصل مسالمت آمیز بحران سوریه و ادامه همکاری با دولت این کشور و پایبندی خود به توافقاتش با آن تاکید می‌ورزد. در این راستا مقامات تسلیحاتی روسیه بارها بر این مسئله تاکید کرده‌اند که مسکو به ارسال تسلیحاتی که پیشتر با سوریه توافق کرده است ادامه خواهد داد، هر چند که تا زمان آرام شدن شرایط سوریه، مسکو قرارداد تسلیحاتی جدیدی با سوریه امضا نخواهد کرد.
به طور کلی روسیه به همراه چین به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت بارها پشتیبانی خود از راه کار مسالمت آمیز برای حل بحران سوریه اعلام کرده‌اند، مقامات روسیه بارها تاکید کرده‌اند هرگونه توافق در سطح ملی برای حل بحران سوریه، نیازمند خلع سلاح گروه‌های غیرقانونی و پایان عملیات نظامی این گروه‌ها و خاتمه دادن کمک‌های تسلیحاتی خارجی به آنها و همچنین ادامه روند اصلاحات از سوی دولت سوریه است، موضوعی که با مخالفت دشمنان سوریه به ویژه آمریکا و شرکای اروپایی و متحدین عرب آن مواجه شده است. به نظر می‌رسد که علیرغم فشارهای غرب، روسیه مصمم است که به حمایت همه جانبه خود از دولت سوریه ادامه دهد.
